Trang chủDu lịchKhám pháMười hai thế kỷ văn học Nhật Bản

Mười hai thế kỷ văn học Nhật Bản [Kỳ 4]



Đến cuối thời Minh Trị, đặc biệt trong thập kỷ 1905-1915, nhiều nhà văn lớn xuất hiện. Số nhà văn ưu tú của thập kỷ đặc biệt này vượt xa số nhà văn lớn từ những năm 20 đến hết Thế chiến II.

Văn học thời Minh Trị

Đến cuối thời Minh Trị, đặc biệt trong thập kỷ 1905-1915, nhiều nhà văn lớn xuất hiện như: Tanizaki Jun’ichirō, Akutagawa Ryūnosuke, Shiga Naoya, Yokomitsu Riichi, Kawabata Yasunari. Một số nhà văn theo “trào lưu văn học vô sản” hoạt động chính trị như: Tokunaga Sunao, Hayama Yoshiki, Kobayashi Takiji.

Số nhà văn ưu tú của thập kỷ đặc biệt này vượt xa số nhà văn lớn từ những năm 20 đến hết Thế chiến II. Thời kỳ này có nhiều trào lưu: hiện thực mới, duy cảm chủ nghĩa, chủ nghĩa tự nhiên, tượng trưng, siêu thực… Mỗi trào lưu lại chia ra nhiều khuynh hướng, trường phái nhỏ.

* * *

Nhà văn Tanizaki Jun'ichirō.
Nhà văn Tanizaki Jun’ichirō.

Tanizaki Jun’ichirō (1886-1965) viết về những xung đột nội tâm giữa Đông và Tây. Ông đi tìm cái đẹp chứ không bận tâm đến cái đạo lý như trước nữa. Ông miêu tả tế nhị sự năng động của cuộc sống gia đình trong bối cảnh những thay đổi nhanh chóng trong xã hội Nhật Bản thế kỷ XX, là một trong sáu tác giả trong danh sách cuối cùng cho Giải Nobel Văn học năm 1964, năm trước khi ông qua đời.

Tiểu thuyết của ông được đánh dấu bởi tình dục bệnh hoạn và chủ nghĩa duy mỹ rất Tây hóa. Ông đi ngược lại khuynh hướng sáng tác tự truyện đề cao cái Tôi và trở về những nguyên tắc thẩm mỹ truyền thống.

Mối tình một anh ngốc (Chijin no Ai, 1925) miêu tả một anh chồng kỹ sư đứng đắn, mê và lấy một cô gái rất trẻ Tây hóa, tính đỏng đảnh, thích làm tình làm tội anh. Anh biến thành nô lệ của cô, rồi tìm thấy thú vui được hành hạ.

Chiếc chìa khóa (Kagi, 1956) kể về một giáo sư đại học 56 tuổi và vợ 55 tuổi. Hai bên giấu nhau viết nhật ký tuy biết rằng vẫn ngấm ngầm đọc của nhau. Chồng cảm thấy bất lực về tình dục, tìm cách tự kích thích bằng cách gây ra ghen tuông. Vợ cũng lẳng lặng chơi trò ấy một cách có ý thức, khiến cho chồng tìm lại được thú vui; ông quá đam mê mà chết.

Một số tác phẩm chính khác của Tanizaki: Kỳ lân (Kirin, 1910), Những đứa trẻ (Shōnen, 1911), Ác ma (Akuma, 1912), Chữ Vạn (Manji, 1930), Yêu trong bóng tối (Mōmoku Monogatari, 1931), Cầu mộng (Yume no Ukihashi, 1959)…

* * *

Akutagawa Ryūnosuke (1892-1927) là nhà văn cận đại, nổi tiếng cả ở nước ngoài, nhất là từ khi bộ phim Rashōmon dựa vào truyện của ông (Rashōmon – Lã sinh môn, 1915) được giải thưởng quốc tế. Ông học văn học Anh, dạy tiếng Anh và sáng tác. Ông cố gắng kết hợp văn hóa châu Âu và văn hóa Nhật.

Tuy thấm nhuần văn hóa phương Tây, ông thường lấy đề tài rất đa dạng trong văn học cổ Nhật và Trung Quốc. Ông để lại trên 140 tác phẩm (nhiều nhất là truyện ngắn), các bài tiểu luận và thơ. Ông đi một con đường khác với văn học cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX ở Nhật Bản, không chạy theo đề tài phương Tây và những khuynh hướng tự nhiên chủ nghĩa, vô sản và cá nhân lãng mạn (văn học cái Tôi).

Tác phẩm của ông trở về gốc truyện truyền thống nhưng phân tích tâm lý hiện đại, miêu tả khách quan, pha trộn hiện thực và huyền ảo, văn chương hoa mỹ nhưng súc tích, bố cục chặt chẽ. Ông đả kích sự ngu ngốc, giả dối, tham lam của giai cấp tư sản trong Mori tiên sinh (Mori Sensei, 1919), Mảnh đất (Tochi no Ichibu, 1924)…

Những năm cuối đời, tác phẩm của ông phản ánh sự sợ hãi điều bất trắc, do ông bị ám ảnh bởi bệnh điên của bà mẹ; ông sợ mất khả năng sáng tác. Lại thêm có cuộc khủng hoảng của trí thức tư sản trước thế đi lên của chủ nghĩa quân phiệt phát xít. Ông uống thuốc tự tử năm 35 tuổi, để lại vợ và ba con.

Một số tác phẩm chính khác của ông gồm: Tuổi già (Ronen, 1914), Cái mũi (Hana, 1916), Bức bình phong địa ngục (Jigokuhen, 1918), Tập truyện Sợi tơ nhện (Kumo no Ito, 1918), Phong cảnh núi thu (Shuzanzu, 1921), Trong rừng trúc (Yabu no Naka, 1922), Biệt thự Genkaku (Genkaku Sanbo, 1927)…

Năm 1935, một người bạn của Akutagawa Ryūnosuke, nhà văn kiêm chủ xuất bản tạp chí Shinshichō tên là Kikuchi Kan (1888-1948), sáng lập ra giải thưởng văn học thường niên mang tên Akutagawa Ryūnosuke trao cho các nhà văn trẻ tuổi. Gần 90 năm nay, giải vẫn là một danh dự tối cao đối với người cầm bút Nhật Bản.

* * *

Shiga Naoya (1883-1971) là nhà văn có ảnh hưởng lớn đến văn học Nhật hiện đại, được công nhận là bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực. Văn phong của ông kết hợp cái đẹp với những rung cảm và phân tích tâm lý rất tinh tế. Tác phẩm của ông chủ yếu thuộc loại tiểu thuyết tự thuật (cái Tôi), lấy cảm hứng từ những sự kiện có thật bình thường hàng ngày với những chi tiết tỉ mỉ, rất thịnh hành trong văn học Nhật Bản hiện đại.

Thí dụ, trong truyện ngắn Ở Kinosaki (Kinosaki de, 1917), một bệnh nhân trẻ mới thoát nạn xe lửa, điều trị ở một viện điều dưỡng miền núi, suy nghĩ về cái chết và số phận con người khi nhìn thấy con ong chết, con chuột bị ném khi bơi ở dưới nước, một con thằn lằn vô tình bị ném chết.

Năm 1895, mẹ ông qua đời, mùa Thu cùng năm đó, cha ông tái hôn là những sự kiện và bối cảnh cho cuốn tiểu thuyết tự truyện Cái chết của mẹ và người mẹ mới (Haha no Shi to Atarashī Haha, 1912).

Ông cũng chịu ảnh hưởng của Truyện cổ Andersen và viết Cải dầu và tiểu thư (Nanohana to Komusume, 1913), tùy bút Giọt nước trên sông Nile (Nairu no Mizu no Hitoshizuku, 1969) đánh dấu chấm hết cho sự nghiệp viết văn của ông.

Một số tác phẩm tiêu biểu khác của ông gồm: Nơi mũi đất pháo đài (Ki no Saki Nite, 1920), Hòa giải (Wakai, 1917), Thần của cậu học việc (Kozou no Kami-Sama, 1920), Đường lộ đêm đen (Anyakouro, 1921 và 1937), Ánh trăng màu xám (Hai’iro no Tsuki, 1946)…

(còn tiếp)





Nguồn

Cùng chủ đề

Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Theo tờ Economist, nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu, mang lại doanh thu gần 4 tỷ USD mỗi năm. Kể từ khi ra đời cách đây 50 năm, Hello Kitty đã tạo ra tổng doanh thu ước tính lên tới 80 tỷ USD cho công ty.

Wedge Holdings và SBNV mở rộng thị trường anime bản quyền tại Việt Nam

Việc mở rộng thị trường anime bản quyền sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, đồng thời tạo tiền đề cho nhiều hoạt động văn hóa đa dạng trong tương lai.

Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng và Lân Tinh Foundation giới thiệu triển lãm đặc biệt mang tên "Từ Đôrêmon tới Doraemon: 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam".

Ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ

Xin giới thiệu ba nghệ sĩ nổi tiếng trong giới nghệ thuật Mỹ.

5 địa điểm check-in lý tưởng ở Tokyo dành cho bạn

Dù bạn là người yêu thích công nghệ, nghệ thuật hay ẩm thực, Tokyo chắc chắn sẽ mang...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Tuy nhiên, “sóng” bán tháo mạnh sẽ sớm qua, giới phân tích vẫn lạc quan. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.

Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Từ ngày 1-30/11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” với chủ đề “Về miền di sản tinh hoa và bản sắc”.

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ngày 2/11, Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".

Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách "Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế. Cơ hội, thách thức và hàm ý cho Việt Nam' do TS. Vũ Lê Thái Hoàng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược (Học viện Ngoại giao) làm chủ biên vừa phát hành đã 'cháy hàng', không chỉ từ sự hấp dẫn ở tên gọi mà còn bởi tính công phu, tâm huyết của một công trình nghiên cứu. Cùng ngồi lại với chủ biên cuốn sách để hiểu thêm về những trăn trở của nhóm tác giả và quyết tâm khai phá 'vùng đất mới' trong nghiên cứu quan hệ quốc tế.

Bài đọc nhiều

Việt Nam giảm 5 bậc trong bảng xếp hạng hộ chiếu thế giới 2024

Trong bảng xếp hạng "Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới 2024", Việt Nam đứng thứ 87, tụt 5 bậc so với lần gần nhất. Theo bảng xếp hạng Những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất 2024 - Henley Passport Index do công ty tư vấn cư trú và quốc tịch toàn cầu Henley & Partners công bố ngày 10/1, Việt Nam đứng vị trí thứ 87 trên tổng 104 bậc, giảm 5 bậc so với lần...

Những lý do đưa hòn đảo không visa Phú Quốc trở thành tâm điểm du lịch MICE mới của thế giới

Đảo ngọc Phú Quốc đang chứng tỏ vị thế là địa điểm lý tưởng mới cho các cuộc họp, sự kiện và hội nghị quốc tế do ngày càng có thêm nhiều trải nghiệm hấp dẫn và hệ thống hạ tầng tiêu chuẩn cao khó tìm tại nơi khác trên thế giới. Tại Việt Nam, theo ước tính, khách du lịch MICE từ các công ty lữ hành chiếm trung bình 15 - 20% tổng lượng khách và lên đến...

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, bất chấp lịch sử đầy biến động thăng trầm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Dừng khai thác khoáng sản sau khi phát hiện hang động tại núi Đụn

Ngày 30/10, UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, đã có văn bản yêu cầu dừng hoạt động khai thác khoáng sản tại núi Đụn. ...

Lễ hội và cuộc thi thiết kế đèn lồng quốc tế độc đáo tại Ocean City

Cuộc thi thiết kế đèn lồng quy mô quốc tế đầu tiên quy tụ các nghệ nhân xuất sắc nhất đến từ các vùng văn hóa đèn lồng lớn nhất thế giới sẽ được tổ chức thường niên tại siêu quần thể đô thị Ocean City (Hà Nội). Với thông điệp xuyên suốt "Thắp sáng vì sự sống - Shine for Life”, cuộc thi thiết kế đèn lồng quốc tế - Ocean International Lantern Contest không chỉ quy tụ những...

Cùng chuyên mục

BIDV MetLife đạt giải thưởng Doanh nghiệp xuất sắc châu Á lần thứ 5 liên tiếp | Doanh nhân | Tài Chính

Lễ vinh danh Giải thưởng Doanh nghiệp Châu Á – Asia Pacific Enterprise Award (APEA) đã xướng tên Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ BIDV MetLife (BIDV MetLife). Bà Elena Butarova, Tổng Giám đốc BIDV MetLife đại diện công ty lên nhận giải thưởngCụ thể, BIDV MetLife...

Nâng cao kiến thức về AI và ứng dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ | Số hóa | Tài Chính

Chuỗi Seminar đào tạo về "Nâng cao kiến thức về Trí tuệ nhân tạo và ứng dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ" do UEF và Viện FNF Việt Nam tổ chức. Ngày 1-11, chuỗi Seminar đào tạo về "Nâng cao kiến thức về Trí tuệ nhân...

Dinh thự bề thế toàn nội thất nhập khẩu của Công tử Bạc Liêu

Ngôi nhà hơn 100 năm tuổi mang đậm phong cách kiến trúc phương Tây này là một trong những điểm đến hút khách bậc nhất xứ đờn ca tài tử. ...

Vietnam Airlines liên tiếp thông báo tin vui

02/11/2024 07:23  - Tại lễ trao giải SMARTIES Vietnam 2024, Vietnam Airlines được vinh danh ở hai hạng mục Personalization (Cá nhân hóa, giải Bạc - không có giải Vàng) và Real Time Marketing (Tiếp thị theo thời gian thực, giải Đồng) cho chiến dịch “Million miles of wonder experiences”. MMA Smarties là chuỗi giải thưởng uy tín toàn cầu do MMA Global (Mobile Marketing Association - MMA) có trụ sở tại New York, Mỹ tổ chức....

Gamuda Land khởi động dự án Elysian, kích hoạt đà phục hồi của thị trường BĐS phía Nam | Dự án | Tài Chính

Gamuda Land khởi công dự án Elysian tại Thủ Đức, TP HCM, hứa hẹn mang lại không gian sống đẳng cấp cùng các tiện ích xanh cho cư dân. Sau thời gian dài trầm lắng, thị trường bất động sản phía Nam đang dần phục hồi với loạt...

Mới nhất

Những tân cử nhân đầu tiên của ngành quản trị sự kiện

95% cử nhân có việc làm đúng chuyên môn đào tạo trước khi nhận bằng tốt nghiệp, 5% còn lại học lên thạc...

Doanh nghiệp phải cạnh tranh bằng chất lượng thay vì giá

Để tránh bị điều tra phòng vệ thương mại, theo ý kiến luật sư, doanh nghiệp Việt Nam nên tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng thay vì cạnh tranh bằng giá. Cùng với sự tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu trong thời gian qua, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục phải...

Các “ông lớn” ký hợp tác chiến lược, đẩy nhanh xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi sang thị trường Halal

Ngày 2/11, tại Hà Nội, Tập đoàn Hùng Nhơn và Tập đoàn Olmix (Pháp) đã ký kết biên bản ghi nhớ (MoU) về chương trình hợp tác, liên kết chuỗi sản...

Học sinh sáng tác truyện tranh bằng AI trong ngày hội STEM

Ban tổ chức ngày hội STEM quận Tân Phú, TP.HCM đã bất ngờ với những sản phẩm sáng tạo từ AI của học sinh trong nội dung 'sáng tác truyện tranh bằng AI'. ...

Mới nhất