Công nghiệp game Việt, cả tỉ người dùng, tham vọng dẫn đầu thế giới

Cuối tháng 7 vừa qua, Google tổ chức sự kiện có tên Google Think Apps 2023 – Kiến tạo tương lai tại TP.HCM. Sự kiện được nhiều người trong giới cho là lớn nhất Đông Nam Á của Google trong chừng 10 năm trở lại đây cho thấy một vị thế mới của ngành phát triển ứng dụng, đặc biệt là game, của Việt Nam.

“Việt Nam là cường quốc phát triển game”

Tại sự kiện Think Apps 2023, trích dẫn báo cáo của DataAI & AppMagic, đại diện Google cho hay: từ giai đoạn 2019 đến quý 1-2023, Việt Nam đã nhảy vọt từ top 15 lên top 5 trên toàn cầu về lượt tải ứng dụng, tương ứng với con số 4,2 tỉ lượt tải.

Cũng theo báo cáo, có bốn nhà phát triển ứng dụng tại Việt Nam lọt vào bảng xếp hạng top 50 công ty toàn cầu có ứng dụng mới vượt mốc 100.000 lượt tải xuống trong năm 2022 gồm: Falcon Global, ABI Global, Zego Global và Rocket Studio.

“Việt Nam đã và đang nổi lên như một trung tâm dành cho các nhà phát triển hàng đầu, củng cố danh tiếng là một cường quốc trong ngành phát triển ứng dụng”, đại diện Google nhận định.

Mới đây, Hãng tin nổi tiếng Bloomberg cũng đưa ra đánh giá Việt Nam là một cường quốc về game. Bloomberg dẫn số liệu cho thấy Việt Nam nằm trong top 5 các quốc gia sản xuất game trên di động (mobile game) hàng đầu thế giới, tính theo lượt tải xuống trong sáu tháng đầu năm 2023.

Cả tỉ người dùng, tham vọng dẫn đầu

Nhiều doanh nghiệp, studio game tại Việt Nam đã mạnh dạn “vươn ra biển lớn” và thành công, chẳng hạn VNG – kỳ lân công nghệ đầu tiên của Việt Nam.

Theo chia sẻ của đại diện VNG, tổng lượt tải các sản phẩm game của studio MPS (của VNG) từ năm 2019 đến nay là 261 triệu, hầu hết đến từ các nước thuộc Nam Á, Nam Mỹ và Đông Nam Á. Trong đó, Dead Target là một trong những trò chơi thành công nhất của MPS với tổng lượt tải lên đến 155 triệu, chủ yếu ở châu Á và Bắc Mỹ.

Trong năm tài chính 2022, VNG đã ra mắt game Gunny Origin, đạt top 2 tổng lượt đặt trước trên kho ứng dụng cho hệ điều hành iOS tại Đài Loan và top 5 tại Hong Kong ngay tại thời điểm ra mắt.

Amanotes, một công ty phát triển trò chơi âm nhạc, cũng ghi dấu ấn qua các tựa game âm nhạc được nhiều người ưa thích như Magic Tiles 3 và Tiles Hop, thuộc những nhà phát hành trò chơi âm nhạc top đầu thế giới. Các sản phẩm của Amanotes hiện đã tiếp cận người dùng tại hơn 190 quốc gia, với số lượt tải về tổng cộng hơn 2,9 tỉ.

Với tham vọng dẫn đầu thị trường toàn cầu về game âm nhạc, doanh nghiệp này đã và đang thực hiện các dự án sáp nhập, hợp tác chiến lược để nhanh chóng có được những năng lực đặc biệt trên thị trường.

“Thông qua mối quan hệ mật thiết với các đối tác toàn cầu như Google, AWS, ironSource…, công ty ngày càng nâng cao thế mạnh về khả năng thu hút người dùng và tối ưu hóa nguồn doanh thu với hệ thống dữ liệu hơn 100 triệu người dùng hằng tháng” – ông Tuấn Bình, CEO Amanotes, chia sẻ cách làm và ý nghĩa của chiến lược hợp tác/M&A mà công ty đang triển khai.

Hay start-up tên Topebox, một studio phát triển game tại TP.HCM, cũng đã có hơn 80 sản phẩm game kinh doanh trên thị trường toàn cầu.

Trong đó, sản phẩm Pocket Army của đơn vị này được ra mắt năm 2012 và trở thành game Việt Nam đầu tiên lọt vào top những ứng dụng đạt doanh thu cao nhất ở Mỹ. Năm 2022, Titan Hunters ra mắt, đạt hơn 500.000 lượt tải sau sáu tháng, lọt top 3 tựa game được yêu thích nhất tại Nhật Bản.

Còn nhiều thách thức

Dù được thế giới công nhận nhưng nhiều nhà lãnh đạo sản xuất game thừa nhận vẫn “còn thua xa chất lượng, quy mô” so với thế giới. Chia sẻ với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Đình Khánh – nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Wolffun Game – thẳng thắn: “Chỉ xét riêng game di động, lượng tải về (download), Việt Nam thuộc nhóm có lượng game có lượt tải nhiều nhất trên thế giới.

Tuy nhiên, nếu so về chất lượng trên quy mô sản phẩm với các tiêu chí gồm độ phức tạp, chất lượng cảm giác game, đồ họa… thì chúng ta còn cách xa nhóm hàng đầu thế giới. Chúng ta vẫn chưa xuất hiện được những game có độ khó trung bình có thể so sánh với các game như Liên quân, Free Fire… chứ chưa nói đến so sánh với các game cấp độ cao cấp hơn”.

Còn so về doanh thu, ông Khánh cho biết Việt Nam chưa thể sản xuất được những game có doanh thu tỉ USD/năm. “Nếu nói về game trên nền tảng PC (máy tính) hay Console (máy chơi game) thì doanh nghiệp Việt Nam gần như chưa thể so sánh được”, ông Khánh nhận định.

Tương tự, ông Kelly Wong – phó tổng giám đốc khối trò chơi trực tuyến VNG – cũng cho rằng: “Chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm phát triển những tựa game phức tạp như thể loại RPG (game nhập vai)…”.

Theo ông Wong, việc phát triển một tựa game rất rủi ro, thậm chí còn rủi ro hơn cả sản xuất một bộ phim vì lý do kinh phí, thời gian sản xuất… “Chúng ta vẫn đang tập trung làm những tựa game phổ thông với kịch bản chơi đơn giản…”, ông Wong nói.

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực còn cho rằng việc Chính phủ chưa có chính sách đầu tư chú trọng vào ngành sản xuất game, còn đánh đồng giữa sản xuất game (development) và phát hành game (publishing) – tức mua game nước ngoài về vận hành trong nước – cũng tạo ra không ít khó khăn.

Tại Ngày hội game Việt Nam 2023 diễn ra hồi tháng 4-2023, ông Lê Quang Tự Do, cục trưởng Cục Phát thanh – Truyền hình và Thông tin điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông, cho biết đã đặt mục tiêu cho ngành game phải nhanh chóng tăng doanh thu lên 1 tỉ USD, tăng mạnh về số lượng doanh nghiệp game từ 30 hiện nay lên 100 thậm chí là 150, thu hút được 400 start-up sản xuất tham gia cộng đồng.

“Chúng tôi đang làm việc chặt chẽ với các bộ ngành để có ưu tiên phát triển ngành game. Đầu tiên là bỏ các loại thuế không hợp lý, thứ hai là có các chính sách thí điểm hỗ trợ như Sandbox. Bộ cũng đang soạn thảo để trình Chính phủ nghị định mới về quản lý game, trong đó kiến nghị bỏ các giấy phép, thủ tục hành chính rườm rà”, ông Tự Do nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Khánh – nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Wolffun Game – cũng cho rằng Nhà nước cần sớm có chính sách ưu đãi thuế, ưu đãi vốn khởi nghiệp nhiều hơn cho ngành game. Đây là điều mong mỏi của các studio sản xuất game đã đề xuất từ lâu nhưng chưa có nhiều chuyển biến tích cực.