Nhóm vấn đề về giám sát chuyên đề và hoạt động chất vấn
Phát biểu khai mạc phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng 14/8, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ đây là một trong những phiên họp có khối lượng nội dung lớn nhất từ đầu năm đến nay để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội khóa XV, xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của UBTVQH (UBTVQH) với khoảng 20 nội dung tập trung vào công tác giám sát, lập pháp và một số vấn đề quan trọng khác.
Theo đó, UBTVQH sẽ xem xét cho ý kiến đối với các nội dung liên quan của 5 chuyên đề giám sát và sẽ tổ chức chất vấn, trả lời chất vấn tại phiên họp của UBTVQH.
Theo chương trình kế hoạch giám sát năm 2023, UBTVQH sẽ tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. Đồng thời, UBTVQH sẽ tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn định kỳ.
Về chất vấn và trả lời chất vấn, tại phiên họp này, UBTVQH dành một ngày làm việc để chất vấn hai nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ Tư pháp và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Các đại biểu tham dự phiên họp.
Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực Bộ Tư pháp sẽ tập trung vào các vấn đề về việc thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của toàn khóa cho đến nay, việc nâng cao chất lượng hệ thống pháp luật, công tác kiểm soát quyền lực và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác đấu giá cũng như giám định tư pháp.
Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tập trung vào các vấn đề liên quan đến việc tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản, hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, giải pháp tháo gỡ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản, việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và vấn đề giá gạo và xuất khẩu gạo trong giai đoạn hiện nay.
UBTVQH sẽ cho ý kiến bước đầu về kết quả giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”. Đây là một chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm 2023.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là nội dung đã được Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho ý kiến sơ bộ. Trưởng Đoàn giám sát là Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phường đã tổ chức triển khai rất quyết liệt, toàn diện.
Tại phiên họp này, UBTVQH sẽ cho ý kiến lần đầu, trên cơ sở đó, Đoàn giám sát sẽ nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện báo cáo cũng như dự thảo Nghị quyết.
Theo quy trình, UBTVQH sẽ cho ý kiến chính thức đối với chuyên đề giám sát này tại phiên họp tháng 9, và dự kiến sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6. Chủ tịch Quốc hội khẳng định đây là cách làm kỹ lưỡng, mỗi chuyên đề giám sát đều được UBTVQH cho ý kiến 2 lượt, để Đoàn giám sát có thời gian chuẩn bị, bảo đảm chất lượng tốt hơn.
UBTVQH cho ý kiến về dự thảo kế hoạch và đề cương báo cáo của các chuyên đề giám sát trong năm 2024. Đó là, chuyên đề giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế – xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”;
Chuyên đề giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”; chuyên đề giám sát của UBTVQH về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 – 2023”.
Nhóm vấn đề về công tác lập pháp
Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên họp này, UBTVQH xem xét cho ý kiến về 11 dự án luật và dự thảo Nghị quyết để chuẩn bị nội dung trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.
Cụ thể, UBTVQH sẽ cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với 8 dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5 là dự án Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Luật Quản lý bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở và Luật Viễn thông (sửa đổi).
UBTVQH cho ý kiến lần đầu đối 2 dự án luật sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 là Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ khối lượng công tác lập pháp tại phiên họp này là rất lớn, trong đó có nhiều dự án luật phức tạp, quan trọng, được cử tri và nhân dân hết sức quan tâm, điển hình là nhóm 3 dự án luật về đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản.
Đây là 3 dự án luật được trình xem xét, quyết định tại cùng một kỳ họp, có tác động lớn về kinh tế – xã hội, có quan hệ chặt chẽ với nhau và cũng liên quan trực tiếp điểm các nội dung của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.
Do đó, cần phải đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất cao để khơi thông các nguồn lực phát triển, để thể chế hóa đúng đắn và đầy đủ các nghị quyết của Trung ương.
Đồng thời, cần hết sức lưu ý tránh những vướng mắc về thể chế, sự chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu thống nhất và đặc biệt tránh có những sơ hở có thể dẫn tới tiêu cực, lãng phí, thậm chí là có lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ.
Ngoài ra, theo Chủ tịch Quốc hội, nhóm các luật thuộc lĩnh vực quốc phòng và an ninh tại phiên họp này cũng chiếm số lượng không nhỏ, với 3 dự án luật là Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và Luật Căn cước công dân (sửa đổi)…
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc phiên họp.
Bên cạnh đó, dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) cũng đặt ra nhiều vấn đề có tính chất thời sự, tác động lớn đến các đối tượng. Bảo hiểm xã hội là một lưới an sinh xã hội rất cơ bản. Đây là vấn đề thời sự, được người sử dụng lao động và người lao động đều rất quan tâm.
Tại phiên họp này, UBTVQH sẽ xem xét thông qua 2 dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết nội dung được giao để triển khai thi hành các luật đã được Quốc hội thông qua.
Cụ thể là, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết 657 của UBTVQH quy định cụ thể chức vụ, chức danh sĩ quan công an nhân dân có cấp bậc quân hàm cao nhất là Trung tướng, Thiếu tướng chưa được quy định trong Luật Công an nhân dân và Nghị quyết của UBTVQH quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản thu hồi, phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước.
Chủ tịch Quốc hội làm rõ, Luật đã quy định các nội dung này giao cho UBTVQH quy định chi tiết. Tuy sẽ được thông qua theo quy trình rút gọn nhưng UBTVQH sẽ tiến hành theo quy trình 2 bước, cho ý kiến trong đợt 1 và xem xét thông qua tại đợt 2 của phiên họp để bảo đảm chặt chẽ.
Trường hợp, nội dung Nghị quyết được chuẩn bị kỹ lưỡng, UBTVQH thống nhất cao có thể biểu quyết ngay trong đợt 1 của phiên họp.
Về các nội dung UBTVQH cho ý kiến xem xét quyết định theo thẩm quyền, theo Chủ tịch Quốc hội UBTVQH sẽ cho ý kiến về dự thảo Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403 của UBTVQH, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
UBTVQH sẽ xem xét phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn 2023-2026. Đồng thời, xem xét báo cáo công tác dân nguyện tháng 7.
