Dự án được phê duyệt quy hoạch từ năm 2017 và điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu trung tâm hiện hữu từ đồi E đến cầu Trắng TP. Ðiện Biên Phủ tại Quyết định số 3336/QÐ-UBND ngày 29/12/2021. Dự án được đầu tư xây dựng nhằm hình thành một khu vực chợ, thương mại dịch vụ đa chức năng, đáp ứng nhu cầu kinh doanh, giao thương, góp phần phát triển kinh tế – xã hội. Ðồng thời, thông qua dự án tạo ra khu vực có cảnh quan kiến trúc đẹp gắn với bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử và khắc phục tình trạng lấn chiếm đường giao thông, đất di tích để họp chợ làm ảnh hưởng đến cảnh quan, kiến trúc đô thị, tiềm ẩn mất an ninh trật tự.
Dự án được xây dựng trên diện tích hơn 18.083m2 với quy mô xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật: Xây dựng công trình công cộng (đình chợ, bãi đỗ xe…), cây xanh đô thị, xây dựng đường giao thông đô thị và bàn giao cho chính quyền địa phương khai thác; xây dựng ki ốt chợ Mường Thanh cho tổ chức vận hành khai thác, kinh doanh (cho thuê). Quỹ đất sau khi đầu tư xây dựng bàn giao lại cho chính quyền địa phương quản lý gần 13.000m2 và quỹ đất nhà đầu tư nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để kinh doanh, khai thác hơn 5.000m2. Tổng mức đầu tư dự án hơn 193 tỷ đồng. Tiến độ thực hiện dự án trong 2 năm. Trong đó, năm đầu tiên ưu tiên xây dựng hạ tầng kỹ thuật, giao thông. Ðặc biệt ưu tiên phần hạ tầng kỹ thuật, giao thông khu vực chợ (dự kiến quý III/2022) có thể triển khai xây dựng hạng mục chợ để sớm ổn định việc kinh doanh, buôn bán và đời sống người dân bị ảnh hưởng bởi Dự án. Trong quý IV/2022, triển khai thi công đào, đắp, san nền, xây dựng hạng mục chợ. Trong năm thứ hai, tiếp tục đầu tư và hoàn thành hạng mục chợ; đầu tư xây dựng hạng mục cây xanh, quảng trường và hạng mục thương mại, dịch vụ để hoàn thiện đưa vào khai thác. Trong đó, từ quý I đến quý III đầu tư xây dựng hạng mục hạ tầng kỹ thuật, giao thông và cây xanh, quảng trường… Từ quý IV/2023 đưa công trình vào hoạt động, khai thác vận hành.
Ðể chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công, UBND tỉnh đã ủy quyền cho UBND TP. Ðiện Biên Phủ quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án. Theo đó, UBND thành phố tổ chức thực hiện công việc có liên quan đến thu hồi đất đảm bảo đúng trình tự, thủ tục; xử lý các vấn đề phát sinh vướng mắc liên quan. Sau khi hoàn thiện công tác giải phóng mặt bằng, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ gửi Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, trình UBND tỉnh giao đất cho nhà đầu tư để triển khai thực hiện dự án. Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan hướng dẫn, kiểm tra, giám sát UBND TP. Ðiện Biên Phủ trong quá trình tổ chức thực hiện quyết định thu hồi đất, báo cáo UBND tỉnh theo quy định.
Mặc dù lộ trình đề ra cụ thể theo từng quý, thế nhưng sau lễ động thổ và bàn giao mặt bằng Dự án (14/9/2022), đến nay đã gần hết thời gian đầu tư xây dựng, nhưng dự án vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, không đúng đường găng tiến độ đề ra. Ðến nay, công tác giải phóng mặt bằng mới đạt 50%; công tác đầu tư xây dựng gần như chưa triển khai thực hiện được. Mới thực hiện niêm yết công khai khái toán phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của 56 hộ gia đình với diện tích hơn 9.715m2 với giá trị 35,2 tỷ đồng; thực hiện lập, trình thẩm định và phê duyệt 5 phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của 20 hộ gia đình và 4 tổ chức (Công an phường Mường Thanh, Chi cục Kiểm lâm, Trạm Y tế và UBND phường Mường Thanh), tổng diện tích hơn 15.396m2, với giá trị 32,85 tỷ đồng.
Nguyên nhân chậm trễ do một số hộ dân xây dựng nhà và các công trình phụ trợ trên diện tích đất không đủ điều kiện bồi thường đất ở, không có biên bản ngăn chặn xây dựng của UBND phường Mường Thanh. Quỹ đất bố trí tái định cư cho các hộ đủ điều kiện lại thuộc phạm vi dự án Khu đô thị Mường Thanh A. Bởi trước đây dự án Chợ và Thương mại dịch vụ Mường Thanh nằm trong dự án Khu đô thị Mường Thanh A (hiện nay tách riêng 2 dự án). Ðể thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, vừa qua UBND tỉnh mới có quyết định thu hồi dự án cũ và thực hiện lại trình tự cơ sở pháp lý của dự án mới. Bên cạnh đó, hiện nay Dự án đang gặp vướng mắc liên quan đến hơn 2.000m2 trước đây đã bồi thường, bàn giao theo dự án cũ, nhưng do công tác quản lý chưa chặt chẽ để người dân tái chiếm sử dụng.
Ðể đẩy nhanh tiến độ, đại diện lãnh đạo Công ty Cổ phần Thương mại và Xây dựng NQT Quảng Ninh kiến nghị các đơn vị liên quan sớm tổ chức triển khai và đồng hành, phối hợp cùng nhà đầu tư tháo gỡ khó khăn theo phạm vi trách nhiệm. Khi có mặt bằng sạch, cơ quan chức năng nghiên cứu, tham mưu để giao đất từng phần và cấp phép xây dựng từng phần cho nhà đầu tư để thực hiện nộp tiền thuê đất, đủ điều kiện xây dựng các hạng mục dự án, đảm bảo tiến độ cũng như các quy định hiện hành của nhà nước về quản lý dự án và đầu tư xây dựng cơ bản. Ðồng thời, kiến nghị tỉnh chỉ đạo UBND TP. Ðiện Biên Phủ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Quản lý dự án các công trình Dân dụng và Công nghiệp tỉnh và các cơ quan, đơn vị liên quan xử lý kịp thời các vướng mắc, tồn tại liên quan đến công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.
Hiện nay biểu khái toán đất của UBND phường Mường Thanh đang được niêm yết công khai, vì vậy đối với các hộ gia đình đang sử dụng đất đã được thu hồi và giao cho Ban Quản lý dự án các công trình Dân dụng và Công nghiệp tỉnh (chủ đầu tư của dự án xây dựng đập, kè và xây dựng cơ sở hạ tầng công viên ven sông Nậm Rốm); Trung tâm Quản lý đất đai thành phố phối hợp với UBND phường Mường Thanh, Him Lam, Ban Quản lý dự án các công trình Dân dụng và Công nghiệp tỉnh thông báo cho các hộ gia đình nhận hết số tiền bồi thường, hỗ trợ đã được phê duyệt; thực hiện tháo dỡ, di chuyển tài sản, vật kiến trúc để hoàn trả mặt bằng cho nhà đầu tư thực hiện Dự án.
