Đại sứ Trung Quốc tại Washington đã cảnh báo Bắc Kinh sẽ trả đũa các biện pháp an ninh quốc gia của Mỹ nhắm vào nước này, bao gồm cơ chế sàng lọc đầu tư trong nước đang được Nhà Trắng chuẩn bị.
Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen, ông Tạ Phong cho biết, Trung Quốc “không thể ngồi yên” trong khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu khiến Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận công nghệ tiên tiến của Mỹ, bao gồm cả chip tiên tiến.
“Chính phủ Trung Quốc không thể chỉ ngồi yên. Chúng tôi sẽ không thực hiện các hành động khiêu khích, nhưng chúng tôi sẽ không nao núng trước các hành động khiêu khích. Vì vậy, Trung Quốc chắc chắn sẽ đưa ra các biện pháp đáp trả của riêng mình”, ông Tạ khẳng định.
Định nghĩa cạnh tranh “không công bằng”
Vị đại sứ cũng nói rằng Trung Quốc không né tránh sự cạnh tranh, nhưng cách Mỹ định nghĩa cạnh tranh là không công bằng. Ông nhấn mạnh các lệnh cấm hiện tại của Mỹ đối với việc nhập khẩu thiết bị của Trung Quốc để sản xuất chip tiên tiến.
“Điều này giống như … bắt đối phương mặc phải đồ bơi lỗi thời trong một cuộc thi bơi lội, trong khi bản thân bạn mặc Speedo (một thương hiệu đồ bơi cao cấp)”, ông Tạ ví von.
Phát biểu của ông Tạ được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Mỹ đang hoàn thiện cơ chế sàng lọc đầu tư nhằm cắt giảm số tiền Mỹ đang đầu tư vào các thực thể Trung Quốc hoạt động trong các lĩnh vực bao gồm chất bán dẫn, điện toán lượng tử và trí tuệ nhân tạo (AI). Các lĩnh vực này được cho là sẽ giúp Trung Quốc hiện đại hóa quân đội của mình.
Bộ Thương mại Mỹ cũng đang chuẩn bị cập nhật các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng đã được đưa ra từ năm 2022 để khắc phục một số lỗ hổng và gây khó khăn hơn cho các công ty như Nvidia bán chất bán dẫn liên quan đến AI cho Trung Quốc.
Bắc Kinh gần đây đã thực hiện các bước được cho là sự trả đũa của Mỹ và các đồng minh. Sau cuộc điều tra về nhà sản xuất chip Micron của Mỹ, Cục An ninh mạng Trung Quốc cho biết Micron không vượt qua vòng đánh giá bảo mật và cấm các nhà khai thác cơ sở hạ tầng quan trọng trong nước mua sản phẩm của họ hồi tháng 5.
Đầu tháng 7, Bắc Kinh cho biết, họ sẽ yêu cầu các công ty Trung Quốc xuất khẩu gali và germani phải xin giấy phép, điều này có thể làm giảm nguồn cung cấp 2 khoáng chất cần thiết để sản xuất chip.
“Chúng tôi không muốn đưa ra một biện pháp ăn miếng trả miếng. Chúng tôi cũng không muốn một cuộc chiến thương mại hay chiến tranh công nghệ. Chúng tôi muốn nói lời tạm biệt với Bức màn sắt, bức màn silicon”, vị đại sứ cho biết.
Không ảnh hưởng đến đầu tư vào Trung Quốc
Sau chuyến thăm Trung Quốc đầu tháng 7, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết, bà đã nói chuyện với những người đồng cấp Trung Quốc về các lệnh cấm được đề xuất.
Bà Yellen cũng cam kết rằng bất kỳ hạn chế đầu tư nào do Bộ Tài chính quản lý cũng sẽ được định hướng rõ ràng trong phạm vi hẹp vào một số lĩnh vực mà họ có những lo ngại cụ thể về an ninh quốc gia.
Theo Bloomberg, các quan chức Mỹ đang đặt mục tiêu hoàn thành một đề xuất vào cuối tháng 8 để sàng lọc chương trình bị trì hoãn từ lâu, và có thể cấm đầu tư vào các lĩnh vực bán dẫn, máy tính lượng tử và trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc. Những hạn chế có thể chỉ áp dụng cho các khoản đầu tư mới và loại bỏ lĩnh vực công nghệ sinh học và năng lượng, theo Bloomberg.
“Đây sẽ không phải là những biện pháp kiểm soát rộng rãi có thể ảnh hưởng rộng rãi đến đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc hay có tác động cơ bản đến môi trường đầu tư ở Trung Quốc”, bà Yellen cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm 17/7.
Quá trình soạn thảo và kiểm tra các biện pháp sẽ có sự tham gia của Nhà Trắng và một loạt các cơ quan nội các bao gồm Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại Mỹ.
Chính quyền Mỹ có kế hoạch cho phép một giai đoạn bình luận công khai và tham gia với Phố Wall và các ngành bị ảnh hưởng, dự kiến sẽ kéo dài vài tháng. Sau đó, họ sẽ cần xem xét và kết hợp các phản hồi, do đó quá trình này có thể sẽ kéo dài sang năm sau.
Bà Emily Kilcrease, một thành viên cao cấp tại Trung tâm An ninh Mới của Mỹ cho biết, các biện pháp kiềm chế sẽ có tác dụng thực sự trong việc cấm một số giao dịch, nhưng sẽ gây thất vọng cho một số người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc và kỳ vọng các biện pháp đề xuất sâu rộng hơn.
Nguyễn Tuyết (Theo Financial Times, Reuters, Bloomberg)