Trận đột kích của Ukraine bị một xe tăng Nga chặn đứng

Thủy quân lục chiến Ukraine hồi cuối tháng 6 mở một đợt tiến công gần thung lũng sông Mokri Yaly, phía tây làng Makarovka thuộc tỉnh Donetsk. Đơn vị Ukraine tham gia cuộc tiến công áp dụng chiến thuật xung kích, được phương Tây ca ngợi là sáng tạo, với kỳ vọng đưa hướng Mokri Yaly trở thành trục tiến công nhiều hy vọng nhất trong đợt phản công quy mô lớn.

Lữ đoàn số 35 và 37 của thủy quân lục chiến Ukraine là những đơn vị tiên phong trong các đợt phản công dọc trục Donetsk. Tuy nhiên, họ không được trang bị các phương tiện chiến đấu hạng nặng như những đơn vị khác.

Mỗi lữ đoàn thủy quân lục chiến Ukraine thường có 2.000 lính với hàng chục xe bọc thép và chỉ được biên chế một đại đội 10 xe tăng T-64BV hoặc T-80BV, trong khi lữ đoàn lục quân thường có một tiểu đoàn xe tăng hơn 30 chiếc, cùng nhiều thiết giáp.

Lữ đoàn 37 thậm chí còn trang bị nhẹ hơn. Họ đã đổi xe tăng chủ lực lấy thiết giáp AMX-10RC có trọng lượng nhẹ và giáp mỏng hơn.

Để bù đắp thiếu hụt về hỏa lực và giáp bảo vệ của xe tăng, thủy quân lục chiến Ukraine áp dụng chiến thuật tấn công chớp nhoáng và dồn dập. Bình luận viên David Axe của Forbes nhận định Ukraine có thể lấy cảm hứng cho cách đánh này từ “chiến dịch sấm sét” của lục quân Mỹ tại Iraq năm 2003.

Lữ đoàn 37 hy vọng đội hình thiết giáp hạng nhẹ cơ động cao của mình sẽ giúp họ tung ra đòn tấn công gây sốc nhằm gây bất ngờ và phá vỡ phòng tuyến Nga.

Chiến thuật này ban đầu giúp Ukraine đạt bước tiến và giành lại làng Makarovka vào giữa tháng 6. Lữ đoàn số 35 triển khai đội hình hàng một với một số thiết giáp Mastiff dẫn đầu, sau đó là xe tăng T-80 và một số thiết giáp Mastiff khác. Đội hình cơ giới này nhanh chóng tiến tới Makarovka.

Nhóm thiết giáp Mastiff của Ukraine nhanh chóng tăng ga, vượt qua chiến hào của Nga, trong khi xe tăng của họ bắn chế áp vị trí này. Binh sĩ Ukraine cho biết chiến thuật tấn công chớp nhoáng khiến lực lượng Nga trong chiến hào “bối rối và khiếp sợ”. “Họ không nghĩ chúng tôi tiến quân nhanh như vậy”, một binh sĩ Ukraine nói.

Trận đột kích của Ukraine bị một xe tăng Nga chặn đứng

Chiến thuật chớp nhoáng phát huy tác dụng tại Makarovka, song thất bại một tuần sau đó khi một tiểu đoàn thuộc lữ đoàn 35 Ukraine tiến công chiến hào của Nga bên ngoài ngôi làng.

Nhóm thiết giáp và xe tăng Ukraine hành quân từ Makarovka xuống phía nam, di chuyển song song với hàng cây rậm rạp, nơi lực lượng Nga bố trí hệ thống chiến hào phức tạp.

Khoảng một chục thiết giáp Ukraine di chuyển theo đội hình hàng dọc sát với rặng cây. Một số xe tăng tạo thành hàng thứ hai bên ngoài và chĩa pháo 125 mm qua khoảng trống giữa các thiết giáp. Hai hàng phương tiện chiến đấu di chuyển nhanh và nã đạn vào hàng cây, phớt lờ đạn pháo và rocket Nga phát nổ phía sau.

Tuy nhiên, đây là lúc chiến thuật của Ukraine bộc lộ điểm yếu. Thiết giáp Mastiff di chuyển quá nhanh khiến xe tăng T-80 không thể bắt kịp. Khi những chiếc Mastiff đi tới cuối rặng cây, đội hình xe dừng lại và các binh sĩ nhảy ra ngoài, sẵn sàng giao chiến với lực lượng Nga tại đây, trong khi xe tăng T-80 của họ vẫn cách đó vài trăm mét.

Đúng lúc đó, một xe tăng T-72 hoặc T-90 của Nga đột nhiên xuất hiện bên kia rặng cây, nã pháo hạ gục thiết giáp Ukraine làm nhiệm vụ cảnh giới.

Trận đột kích chớp nhoáng của Ukraine bị một xe tăng Nga chặn đứng

Trong trận đánh này, Ukraine có nhiều xe tăng hơn, nhưng chúng đang ở cách chiếc xe tăng Nga quá xa nên không thể giao chiến hay yểm trợ. Đối mặt với tình huống bất lợi, không thể đợi xe tăng tiến lên, tiểu đoàn Ukraine quyết định dừng nỗ lực tấn công, bỏ lại chiếc thiết giáp bị bắn cháy và rút lui.

Truyền thông phương Tây đánh giá quyết định rút lui của đơn vị Ukraine không đồng nghĩa đợt tấn công trở nên vô ích, khi họ mất duy nhất một thiết giáp và một số binh sĩ. Trong khi đó, Ukraine gây một số thiệt hại cho chiến hào của Nga và có thể thu được thông tin hữu ích về cách bố trí trận địa phòng thủ của đối phương.

Lực lượng Nga tiếp tục giữ vững phòng tuyến tại hàng cây này sau đó ba tuần. Trong khi đó, các lữ đoàn Ukraine ở thung lũng sông Mokri Yaly gần đây mở đợt tiến công theo hướng đông và đẩy lùi được lực lượng Nga ở một số vị trí.

Trận đánh ở hàng cây bên ngoài Makarovka hồi cuối tháng 6 phần nào cho thấy hạn chế của chiến thuật chớp nhoáng mà thủy quân lục chiến Ukraine áp dụng. Một đợt tiến công chớp nhoáng với phương tiện tốc độ cao chỉ có thể đạt hiệu quả nếu xe tăng theo kịp thiết giáp để yểm trợ hỏa lực hạng nặng.

Tuy nhiên, nếu một nửa đội hình tiến công di chuyển quá nhanh, toàn bộ trận đánh có thể thất bại bởi một chướng ngại duy nhất. Trong trận đánh ở hàng cây bên ngoài Makarovka, chiếc xe tăng đơn độc của Nga đã cản bước cả đơn vị Ukraine vượt trội về tốc độ và số lượng phương tiện chiến đấu.

Nguyễn Tiến (Theo Forbes)