Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcHố đen già nhất vũ trụ còn hoạt động

Hố đen già nhất vũ trụ còn hoạt động


Các nhà thiên văn sử dụng kính viễn vọng James Webb và phát hiện hố đen siêu khối lượng đang hoạt động ở vị trí xa nhất từng ghi nhận.





Ảnh toàn cảnh của hơn 100.000 thiên hà trong dự án Khảo sát Khoa học Phát hành Sớm Tiến hóa Vũ trụ (CEERS). Ảnh: NASA/ESA/CSA/Steve Finkelstein (UT Austin)/Micaela Bagley (UT Austin)/Rebecca Larson (UT Austin)/Alyssa Pagan (STScI))

Ảnh toàn cảnh của hơn 100.000 thiên hà trong dự án Khảo sát Khoa học Phát hành Sớm Tiến hóa Vũ trụ (CEERS). Ảnh: NASA/ESA/CSA/Steve Finkelstein (UT Austin)/Micaela Bagley (UT Austin)/Rebecca Larson (UT Austin)/Alyssa Pagan (STScI))

Hố đen mới phát hiện cũng là một trong những hố đen có khối lượng nhỏ nhất tồn tại từ vũ trụ sơ khai, chỉ gấp khoảng 9 triệu lần khối lượng Mặt Trời, Live Science hôm 10/7 đưa tin. Nhóm nghiên cứu đã quan sát thiên hà chứa hố đen này trong dự án Khảo sát Khoa học Phát hành sớm Tiến hóa Vũ trụ (CEERS). Mang tên CEERS 1019, thiên hà này tồn tại từ khi vũ trụ mới khoảng 570 triệu năm tuổi (vũ trụ hiện được cho là 13,8 tỷ năm tuổi).

Ngoài hố đen trong CEERS 1019, nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn Steven Finkelstein tại Đại học Texas Austin dẫn đầu còn phát hiện hai hố đen tồn tại sau Big Bang – vụ nổ khai sinh ra vũ trụ – chỉ 1 và 1,1 tỷ năm, cũng như 11 thiên hà tồn tại sau vụ nổ Big Bang 470 – 675 triệu năm. Kết quả nghiên cứu công bố trên tạp chí Astrophysical Journal Letters.

Hố đen ở trung tâm thiên hà CEERS 1019 có khối lượng gấp khoảng 9 triệu lần Mặt Trời. Con số này nghe có vẻ lớn, nhưng nhiều hố đen siêu khối lượng có thể nặng gấp hàng tỷ lần Mặt Trời. Sự tồn tại của những vật thể như hố đen mới phát hiện vẫn là điều khó lý giải với giới khoa học.

Nguyên nhân là quá trình phát triển của các hố đen siêu khối lượng, dù bằng cách hợp nhất các hố đen hay nuốt chửng vật chất xung quanh, thường cần nhiều thời gian hơn mức 570 triệu năm. Điều này nghĩa là, kể cả những hố đen có khối lượng như hố đen ở trung tâm dải Ngân Hà (gấp khoảng 4,5 triệu lần khối lượng Mặt Trời), đáng lẽ nên xuất hiện gần đây hơn.

Sự phát sáng cho thấy hố đen ở CEERS 1019 đang tích cực ăn vật chất xung quanh. Những hố đen đang “ăn uống” như vậy được các luồng khí bụi bao quanh, gọi là đĩa bồi tụ. Ảnh hưởng lực hấp dẫn từ hố đen nung nóng lượng vật chất này, khiến đĩa phát sáng rực rỡ. Thêm vào đó, từ trường mạnh dẫn vật chất đến các cực của hố đen, nơi vật chất thỉnh thoảng bị phun ra dưới dạng những luồng kép di chuyển nhanh gần bằng tốc độ ánh sáng, tạo ra ánh sáng cực mạnh.

Việc quan sát thêm bức xạ mạnh của hố đen sẽ giúp hé lộ thiên hà mẹ đang phát triển nhanh đến mức nào, đồng thời làm sáng tỏ thêm về quá khứ của nó. “Một vụ hợp nhất thiên hà có thể góp phần thúc đẩy hoạt động của hố đen này, đồng thời có thể dẫn đến tăng cường sự hình thành sao”, đồng tác giả nghiên cứu Jeyhan Kartaltepe, thành viên nhóm CEERS và cũng là phó giáo sư thiên văn học tại Viện Công nghệ Rochester, nhận định.

Các nhà khoa học từ lâu đã nghi ngờ sự tồn tại của những hố đen khối lượng tương đối nhỏ trong vũ trụ sơ khai. Tuy nhiên, kính viễn vọng không gian James Webb lần đầu tiên cung cấp quan sát chi tiết như vậy về chúng.

Thu Thảo (Theo Live Science)




Source link

Cùng chủ đề

Trung Quốc phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu-19, đưa 3 phi hành gia lên Trạm Thiên Cung

DNVN - Vào rạng sáng ngày 30/10 giờ Việt Nam, Trung Quốc đã thực hiện phóng tàu vũ trụ Thần Châu-19 chở ba nhà du hành tiến tới Trạm vũ trụ Thiên Cung. Tàu được phóng đi từ Trung tâm Phóng vệ tinh Tửu Tuyền tại tỉnh Cam Túc, Tây Bắc Trung Quốc, bằng...

Trung Quốc tiến gần hơn tới mục tiêu đưa người lên Mặt Trăng, vượt qua Mỹ trong cuộc đua vũ trụ

DNVN - Mục tiêu đưa con người quay lại Mặt Trăng trong sứ mệnh Artemis III của Mỹ đang bị trì hoãn, trong khi chương trình vũ trụ của Trung Quốc lại có những tiến triển tốt đồng thời không gặp thất bại hay trì hoãn đáng kể nào. ...

Trung Quốc phóng tàu vũ trụ Thần Châu 19

Trung Quốc ngày 30.10 phóng thành công tàu vũ trụ có người lái Thần Châu 19 lên trạm vũ trụ Thiên Cung, đánh dấu lần phóng thứ 4 trong giai đoạn ứng dụng và phát triển của trạm vũ trụ của nước này....

Công ty Deep Blue Aerospace mở bán vé du lịch không gian

Chiều 24/10, công ty Deep Blue Aerospace của Trung Quốc đã mở bán vé cho chuyến bay du lịch không gian thương mại dự kiến diễn ra vào năm 2027. ...

Những hình ảnh đầu tiên về bản đồ vũ trụ

(CLO) Với độ phân giải cao, kính viễn vọng Euclid vừa công bố những hình ảnh đầu tiên với hàng triệu ngôi sao và thiên hà - và đó chỉ là những “mảnh ghép” nhỏ trong bản đồ vũ trụ mà công cụ này đang xây dựng. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Công cụ ghi chép tự động Whisper của OpenAI và mặt trái tiềm ẩn

DNVN - Khi AI ngày càng hiện diện sâu sắc trong cuộc sống hiện đại, công cụ Whisper từ OpenAI đã thu hút sự chú ý nhờ khả năng ghi chép tự động với độ chính xác gần như đạt mức “chuẩn mực con người”. ...

Indonesia chặn bán iPhone 16 vì thiếu đầu tư

Ngày 29/10, The Guardian dẫn nguồn tin từ Bộ Công nghiệp Indonesia cho biết, nước này đã cấm tiếp thị và bán mẫu iPhone 16 vì Apple không đáp ứng được các quy định về đầu tư tại...

Công cụ AI chuyển lời nói thành văn bản của OpenAI bị phát hiện bịa chuyện

Gã khổng lồ công nghệ OpenAI đã quảng bá Whisper, công cụ chuyển lời nói thành văn bản của mình như một AI có 'độ chính xác và độ bền tương tự con người'. Nhưng Whisper có một lỗi lớn: Tạo ra các đoạn văn bản và các câu hoàn toàn không có thật. ...

Google bổ sung 15 ngôn ngữ bản địa vào nền tảng dịch thuật

Hiện tại, Google có khả năng dịch hơn 94 ngôn ngữ trên toàn cầu sang 25 ngôn ngữ bản địa châu Phi. Google vừa công bố việc bổ sung 15 ngôn ngữ châu Phi vào nền tảng dịch thuật của mình, kết nối hơn...

Cùng chuyên mục

Trao đổi kinh nghiệm đổi mới sáng tạo và hợp tác quốc tế tại chuỗi hội thảo chuyên đề

NDO - Nhằm thúc đẩy hợp tác về đổi mới sáng tạo giữa Việt Nam và Australia, Đại học Công nghệ Sydney tổ chức chuỗi hội thảo chuyên đề “Xây dựng tương lai: công nghệ, đổi mới sáng tạo và hợp tác” từ ngày 1-2/11 tại Hà Nội. Dự án được phát triển thông qua sự phối hợp giữa Đại học Công nghệ Sydney, Cục Phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo cùng Đại học...

Công cụ AI chuyển lời nói thành văn bản của OpenAI bị phát hiện bịa chuyện

Gã khổng lồ công nghệ OpenAI đã quảng bá Whisper, công cụ chuyển lời nói thành văn bản của mình như một AI có 'độ chính xác và độ bền tương tự con người'. Nhưng Whisper có một lỗi lớn: Tạo ra các đoạn văn bản và các câu hoàn toàn không có thật. ...

Tuyên Quang đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, đáp ứng yêu cầu phát triển

NDO - Ngày 31/10, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số tỉnh Tuyên Quang tổ chức Hội thảo tăng cường hạ tầng số và đổi mới sáng tạo, ứng dụng số để phát triển kinh tế số trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.  Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá những kết quả đã đạt được và tìm hiểu nguyên nhân những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện chuyển đổi số hiện nay...

Nhân lực làm chủ công nghệ AI đang được các doanh nghiệp trọng dụng

DNVN - Ông Hoàng Nam Tiến - Phó chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT cho rằng trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang ảnh hưởng sâu sắc đến môi trường học tập và làm việc, người làm chủ được AI (trí tuệ nhân tạo) đang được trọng dụng, sẽ...

Apple ra mắt MacBook Pro mới với hiệu suất vượt trội

Điểm đáng chú ý ở thế hệ MacBook Pro mới là khả năng thực hiện các tác vụ Trí tuệ Nhân tạo (AI) một nhu cầu đang ngày càng gia tăng trong cộng đồng người dùng hiện nay. Ngày 30/10, Apple đã chính thức giới thiệu các mẫu MacBook Pro mới, được trang bị bộ vi xử lý mạnh mẽ M4 Pro và M4 Max, đáp ứng các công việc yêu cầu...

Mới nhất

“Sống dở, chết dở” vì mua dự án chưa đủ điều kiện mở bán

Thị trường bất động sản phía Nam đang hồi phục, các dự án mới đua nhau mở bán. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm nhiều chủ đầu tư lách luật bán dự án chưa đủ thủ tục pháp lý, khiến khách hàng “sống dở, chết dở”. dự án chưa đủ điều kiện mở bán. “Sống dở, chết dở” vì...

Thủy sản, nông sản, đồ gỗ… rộng đường xuất khẩu sang UAE

Với việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện Việt Nam-UAE (CEPA), UAE sẽ mở cửa cho gần như toàn bộ các mặt hàng Việt Nam có lợi thế xuất khẩu, điển hình như nông sản, thủy sản, đồ gỗ, hàng tiêu dùng... Với việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện Việt Nam-UAE...

Cổ phiếu Masan thỏa thuận “khủng”, dòng ngân hàng kéo lại sắc xanh cho VN-Index

Thị trường diễn biến có phần tích cực trong phiên 31/10 khi những “gương mặt” lớn như VCB, CTG, VIC… tăng giá tốt và kéo VN-Index lên trên mốc tham chiếu. Cổ phiếu Masan thỏa thuận “khủng”, dòng ngân hàng kéo lại sắc xanh cho VN-IndexThị trường diễn biến có phần tích cực trong phiên 31/10 khi những “gương mặt”...

Cuộc thi Lan tỏa năng lượng tích cực 2024: Nhà may mắn

Với mong muốn cưu mang và nuôi dưỡng những trẻ em mồ côi, khuyết tật, bà Aline Rebeaud - Hoàng Nữ Ngọc Tim (người Thụy Sĩ, thường được gọi là mẹ Tim) đã thành lập nên một trung tâm mang tên Nhà May Mắn. ...

Thiếu thuốc, cơ sở khám chữa bệnh phải hoàn trả tiền cho người bệnh

Kinhtedothi - Đây là một trong những nội dung đại biểu Quốc hội đề xuất cơ quan soạn thảo bổ sung vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) được Quốc hội thảo luận tại phiên làm việc ngày 31/10 của Kỳ họp thứ 8. Đóng góp ý kiến vào...

Mới nhất