Trước đây, bún trộn thường được bán chủ yếu vào ngày Rằm hay mùng Một, nhưng bây giờ nếu thích bạn có thể thưởng thức món ăn này vào bất kỳ thời điểm nào trong tháng, tại mọi ngõ ngách, con đường ở Cố đô. Hàng bún trộn ngon thì nhiều, nhưng nức tiếng thì chỉ đếm đầu ngón tay, có bún trộn dì Bích, bún trộn Cây Sung, bún trộn o Hạnh…
Giống như bún hến, bún trộn tuy trông có vẻ đơn giản nhưng khi làm lại tốn nhiều tâm sức, từng nguyên liệu đều phải được lựa chọn thật tươi và sạch, mỗi thứ một chút, “lăn tăn, liu tiu” cũng “loay quay” cả buổi: Luộc bún, miến, chiên đậu phụ, xắt vả, cà rốt, mít non, nhặt rau, chiên bánh tráng, làm bún, miến xào giòn,… nên món ăn này thường được bán vào buổi xế để các o, các dì có thời gian chuẩn bị. Bún trộn không có hương vị quá xuất sắc, đặc trưng như bún bò và bún hến, nhưng vẫn được người dân Huế ưa chuộng vì dễ ăn, dễ tiêu, không quá mặn hay ngọt, lại nhiều rau, củ tốt cho sức khỏe.
Bún trộn đem đi bán được đặt trong một chiếc thau nhôm và bài trí rất ý tứ: Một bên là bún, miến và bên kia là các nguyên liệu khác, mỗi thứ một “khoanh” để các o, dì tiện thao tác. Nem chả thường được bán riêng, bạn muốn dùng thêm thì nói trước để các dì xắt vào tô. Tôi thích ăn bún trộn với chả heo bởi cái vị hơi ngọt và béo của chả khiến món ăn này trở nên “mềm mại” và bắt vị hơn. Bún trộn ăn kèm với nem cũng khá ngon nhưng có vẻ cái vị chua của nem hơi chìm so với tổng thể món ăn.
Thau bún trộn là một bức tranh thiên nhiên đa sắc màu nhưng hài hòa, dịu mắt: Màu vàng của bún tươi, màu trắng trong của miến, màu vàng nâu của đậu phụ chiên, màu cam của cà rốt, màu xanh của rau ngò, rau sống… tất cả tạo nên một bữa tiệc thị giác sống động. “Nước xốt” dùng trong món ăn này là nước mắm ngọt hay mắm nêm, mỗi sự lựa chọn sẽ mang đến một trải nghiệm vị giác riêng: nước mắm khiến cho món bún trở nên hài hòa, nhẹ nhàng, trong khi mắm nêm làm tăng độ quyến rũ và hấp dẫn cho món ăn, thêm chút ớt xay thì cay xé lưỡi nhưng mà “ngon dễ sợ”. Nếu không có gia vị thiết yếu này, bún trộn sẽ rời rạc và nhạt nhẽo vô cùng!
Những món ăn trộn là một phần độc đáo và không thể tách rời trong kho tàng ẩm thực phong phú của xứ Huế. Chúng ta có bún trộn, cơm hến, bún hến, vả trộn, gỏi thập cẩm,… và nhiều món ăn thơm ngon, giàu dinh dưỡng khác. Món trộn Huế có vị thanh nhẹ, tươi mát, thích hợp sử dụng trong những ngày hè nóng nực, khả năng kết hợp điêu luyện các nguyên liệu và gia vị trong các món ăn này của đầu bếp đất Thần kinh cũng đã đạt đến trình độ thượng thừa!
