Nhiều thách thức đặt ra trong quản lý tài nguyên nước
Trước những tác động của biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp, khó lường cùng những vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, việc quản lý, khai thác an toàn và bền vững nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh đặt ra nhiều thách thức mới.
Sự suy giảm thảm thực vật, đặc biệt là rừng đầu nguồn làm gia tăng các loại hình thiên tai như lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán và xâm nhập mặn ngày càng gay gắt. Việc khai thác khối lượng lớn cát, sỏi lòng sông gây xói sâu lòng dẫn và sạt lở bờ sông, đe dọa an toàn các công trình cơ sở hạ tầng. Cùng với đó là tình trạng ô nhiễm, suy giảm chất lượng nguồn nước do nước thải công nghiệp, làng nghề, nông nghiệp, nước sinh hoạt chưa qua xử lý vào các sông, suối; hệ thống công trình hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai đầu tư xây dựng đã lâu bị hư hỏng, xuống cấp hoặc quy mô công trình không đáp ứng với các điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, dẫn đến không đảm bảo an toàn cho hoạt động khai thác, sử dụng nước.
Bên cạnh đó, công tác quản lý, khai thác tài nguyên nước vẫn còn chồng chéo, phân tán theo nhiều ngành, nhiều lĩnh vực như: tài nguyên, môi trường; thủy lợi, thủy điện; cấp nước đô thị, nông thôn… chưa có tính thống nhất để phát huy hiệu quả cao nhất.
Ngoài ra, chưa có nhiều cơ chế, chính sách để thu hút các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư vào hoạt động quản lý và khai thác tài nguyên nước. Mô hình quản lý các hệ thống thủy lợi vẫn còn bất cập trong phân vùng quản lý, hình thức quản lý; năng lực quản lý an toàn, bền vững tài nguyên nước ở một số đơn vị, địa phương còn hạn chế…
Nâng cao năng lực quản lý tài nguyên nước
Là cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa, có chức năng tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện công tác quản lý tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2023, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chú trọng, siết chặt quản lý sử dụng tài nguyên nước, đem lại hiệu quả thiết thực.
Với chức năng chính của ngành là quản lý về nguồn nước (gồm có lưu lượng, trữ lượng và chất lượng nguồn nước dưới đất và nước mặt); khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; các biện pháp bảo vệ tài nguyên nước và phòng, chống, khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra trên địa bàn tỉnh, Sở TN&MT đã thẩm định, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức triển khai công tác thẩm định, cấp giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu, thuộc trường hợp phải cấp giấy phép theo quy định của pháp luật trên toàn tỉnh; Rà soát, hoàn thành hồ sơ dự án lập danh mục và Bản đồ phân vùng hạn chế khai thác nước dưới đất trên địa bàn tỉnh, trình UBND tỉnh phê duyệt.
Thực hiện Quyết định số 953/QĐ-STNMT ngày 30/12/2022 của Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường về việc phê duyệt Kế hoạch thanh tra, kiểm tra; tiếp công dân; giải quyết khiếu nại, giải quyết tố cáo và phòng, chống tham nhũng về tài nguyên và môi trường năm 2023. Theo đó, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên nước năm 2023 cho 10 tổ chức, cá nhân được cấp có thẩm quyền cấp giấy phép tài nguyên nước; thời gian kiểm tra từ quý II đến quý IV năm 2023.
Căn cứ quy định của Luật Tài nguyên nước năm 2012 và các văn bản pháp luật có liên quan, Sở Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh có hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, triển khai thực hiện theo đúng quy định.
Ông Lê Hùng Cường – Trưởng phòng Tài nguyên nước (Sở TN&MT) cho biết: Trong 6 tháng đầu năm 2023, Sở thẩm định, trình Chủ tịch UBND tỉnh cấp 8 Giấy phép tài nguyên nước (đến ngày 05/6/2023), trong đó có: 3 Giấy phép thăm dò nước dưới đất; 4 Giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất; 1 Giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt. Công tác thẩm định hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước và xả nước thải vào nguồn nước cho các tổ chức, cá nhân đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định và chất lượng ngày một được nâng lên. Không có trường hợp giải quyết quá thời hạn quy định.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác quản lý tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xác định nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm. Cụ thể:
Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật về tài nguyên nước của Trung ương, của tỉnh trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh. Nâng cao chất lượng thẩm định hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước và chất lượng công tác tham mưu giải quyết các vấn đề phát sinh của các cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực tài nguyên nước.
Tham mưu Lãnh đạo Sở báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả thực hiện công tác đo triều – mặn trên hệ thống sông Mã, sông Yên và sông Bạng năm 2023 theo Kế hoạch đã được phê duyệt. Tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ “Lập, ban hành Danh mục nguồn nước nội tỉnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa” theo đề cương chi tiết được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt.
Tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật về tài nguyên nước của các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, sử dụng nước năm 2023 trên địa bàn tỉnh.
