Quốc hội đề nghị tôn trọng đặc thù của lao động sáng tạo và chấp nhận độ trễ trong nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Chiều 24/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 5. Một trong những nhiệm vụ được Quốc hội đặt ra cho Chính phủ, Thủ tướng, bộ ngành là tháo gỡ rào cản trong chính sách, pháp luật về kinh tế, tài chính, đầu tư, đấu thầu với pháp luật khoa học và công nghệ theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường, tôn trọng đặc thù của lao động sáng tạo.
Rủi ro, độ trễ trong nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cần được chấp nhận theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế, bảo đảm công khai, minh bạch. Chính phủ và các bộ ngành cũng phải nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là đột phá chiến lược, tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội trước đó, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nói bản chất của nghiên cứu là tìm cái mới, có thể thành công, thất bại hoặc thành công sớm hay muộn. “Các đề tài đều có rủi ro, độ trễ, đôi khi không phải đề tài nào cũng có kết quả, nhất là trong công tác chuyển giao, thương mại hóa”, Bộ trưởng nói.
Trong Nghị quyết về chất vấn, Quốc hội yêu cầu tăng cường đầu tư từ ngân sách nhà nước cho khoa học và công nghệ, bảo đảm từ 2% tổng chi ngân sách trở lên theo quy định của Luật Khoa học và Công nghệ. Việc sử dụng ngân sách nhà nước chi cho đầu tư phát triển khoa học, công nghệ tại các cơ quan, địa phương cũng cần kiểm tra chặt chẽ.
Chính phủ, bộ, ngành cũng phải tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao khả năng tiếp cận thông tin công nghệ trong nước và quốc tế; hoàn thiện hành lang pháp lý về Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, cơ chế đối tác công – tư, tạo hành lang pháp lý cho các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư cộng đồng và các nền tảng công nghệ số để huy động vốn.
Chính sách thu hút, trọng dụng các nhà khoa học, chuyên gia giỏi trong và ngoài nước cần được xây dựng để nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ; hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, các Tổng công trình sư đạt trình độ của khu vực và quốc tế.
Quốc hội yêu cầu sớm ban hành và thực hiện cơ chế thử nghiệm có kiểm soát chính sách mới, đặc thù, vượt trội đối với nhân lực khoa học và công nghệ trình độ cao; công nhận, đăng ký các dịch vụ, sản phẩm, mô hình kinh doanh mới. Hệ thống các trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phải được hình thành; đồng thời thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM trong năm 2023.