Bài bản, nghiêm túc, công tâm, thực hiện đúng theo quy trình
Hàng năm, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh căn cứ theo Hướng dẫn của Hội Nhà báo Việt Nam để tiến hành triển khai công tác hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao đến các Liên Chi hội, Chi hội nhà báo cơ sở trực thuộc.
Trước hết, Hội triển khai đến lãnh đạo các cơ quan báo chí nhằm quán triệt chủ trương hỗ trợ kinh phí của Chính phủ cho báo chí địa phương theo gợi ý Hướng dẫn của Hội Nhà báo Việt Nam; phân bổ chỉ tiêu, số lượng cho các Liên Chi hội, Chi hội nhà báo cơ sở; tổ chức đăng ký và ký hợp đồng thực hiện với các Ban Biên tập báo, Tạp chí, Ban Tổng Giám đốc Đài Truyền hình, Ban Giám đốc Đài Phát thanh.
Sau đó thu nhận tác phẩm báo chí; tổng hợp; tổ chức sơ khảo để đánh giá chất lượng. Hội đồng xét duyệt bao gồm đại diện Hội Nhà báo, Ban Tuyên giáo Thành ủy và Sở Thông tin, Truyền thông thành phố cùng thẩm định và nghiệm thu, quyết định mức hỗ trợ kinh phí cho từng tác phẩm đã được xét duyệt. Do cách làm bài bản, nghiêm túc, công tâm và thực hiện đúng theo quy trình, quy định nên công tác tiếp nhận nguồn kinh phí hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao thực hiện khá thuận lợi, nguồn kinh phí luôn được giải ngân nhanh chóng.
Theo đó, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh đều dành kinh phí chủ yếu cho tác phẩm báo chí và công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho hội viên, nhà báo. Riêng năm 2021 và năm 2022, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh tập trung toàn bộ kinh phí này cho việc hỗ trợ tác các phẩm báo chí chất lượng cao. Việc phân bổ kinh phí, nghiệm thu, thanh quyết toán được tiến hành đúng nguyên tắc tài chính công khai, minh bạch tới từng Liên Chi hội, Chi hội nhà báo cơ sở và tác giả được nhận hỗ trợ.
Trong tất cả các bước tiến hành, từ lúc mở đầu đến khi kết thúc hoạt động hỗ trợ đều có sự thống nhất cao của lãnh đạo Ban Tuyên giáo Thành ủy, Sở Thông tin và Truyền thông và Ban Thường vụ Hội Nhà báo Thành phố. Qua từng bước thực hiện công tác hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao ở Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh đều diễn ra suôn sẻ và đạt hiệu quả cao nhờ thực hiện tốt một số bước quan trọng.
Một là tiết kiệm tối đa các khoản chi để tập trung nguồn kinh phí cho tác giả – tác phẩm báo chí chất lượng cao. Hai là thực hiện nghiêm túc, minh bạch việc thu chi tài chính nên đã giúp công tác tiếp nhận, giải ngân và quyết toán nguồn kinh phí được thuận lợi. Ba là giúp các hội viên nâng cao trình độ nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm, rèn luyện tay nghề thông qua các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ; đồng thời các tác phẩm báo chí chất lượng cao được Hội Nhà báo Việt Nam in ấn phát hành rộng rãi cũng là niềm khích lệ lớn lao đối với những tác giả đoạt giải và thúc đẩy sự phấn đấu vươn lên của những tác giả chưa đoạt giải.
Từ thực tế những năm qua, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Hội Nhà báo Việt Nam có đề xuất với Chính phủ tiếp tục duy trì thường xuyên chương trình hỗ trợ các tác phẩm báo chí chất lượng cao có ý nghĩa thiết thực này. Có thể nâng mức tiền hỗ trợ cho những tác phẩm báo chí ở thể loại như chính luận, bình luận, phóng sự điều tra… phục vụ nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng.
Ngoài ra, nên ban hành hướng dẫn, quy định số lượng tác phẩm, định mức kinh phí cho Hội Nhà báo các địa phương ngay từ đầu năm để các Hội của các tỉnh, thành phố chủ động hơn trong việc triển khai kế hoạch đến các cơ quan báo chí, tổ chức cho hội viên – nhà báo kịp thời đăng ký đề tài sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao.
Ngoài ra, cần định kỳ tổ chức hội nghị sơ, tổng kết để rút kinh nghiệm, đồng thời phổ biến cách làm hay, kiểu làm mới của các các Hội Nhà báo địa phương, qua đó giúp các Hội ngày càng hoàn thiện việc triển khai chương trình hỗ trợ sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao được hiệu quả hơn. Chủ yếu là tạo cho được những tác phẩm có chiều sâu, phản ánh đậm nét mọi mặt của đời sống xã hội.
Cần làm rõ các nội dung như phạm vi đề tài được khuyến khích, hiệu quả hỗ trợ trong việc nâng cao chất lượng nội dung, đổi mới hình thức thể hiện các tác phẩm báo chí, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của hội viên, tạo nguồn tác phẩm tham dự Giải Báo chí quốc gia, Giải Báo chí Búa Liềm Vàng, Giải Báo chí Đại đoàn kết dân tộc, Giải Báo chí của các tỉnh thành và các Giải Báo chí chuyên ngành khác…
Đầu tư cho các tác phẩm báo chí chất lượng cao là vấn đề cốt lõi
Có thể khẳng định để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị của các địa phương và cả nước, yêu cầu đặt ra đối với các cơ quan báo chí và những người làm báo là cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và nâng cao chất lượng hoạt động.
Trong đó, đầu tư cho các tác phẩm báo chí chất lượng cao là vấn đề cốt lõi, cơ bản và có yếu tố quyết định đến đà tăng trưởng của hoạt động báo chí trong giai đoạn mới. Kế đến là đầu tư cho hạ tầng công nghệ, việc ứng dụng các công nghệ mới, hiện đại vào tác nghiệp báo chí một cách thường xuyên liên tục để đảm bảo tính đồng bộ, tạo điều kiện tốt nhất cho phóng viên, biên tập viên tác nghiệp, phát huy tính sáng tạo của mình để có được những tác phẩm báo chí chất lượng cao.
Trước sự bùng nổ thông tin hiện nay, Hội Nhà báo Việt Nam và các cơ quan chủ quản của từng đơn vị báo, đài cần tạo điều kiện hơn nữa về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, kinh phí v.v… để thực hiện tốt chức năng định hướng và là kênh kiểm chứng các thông tin trên mạng xã hội, phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới một cách thuyết phục và hiệu quả. Một tác phẩm báo chí có sức sống, có sức lay động dư luận xã hội, được đông đảo bạn đọc, khán thính giả đồng tình, trước hết phải là tác phẩm đề cập đúng những vấn đề do thực tiễn cuộc sống đặt ra với sự đầu tư trí tuệ của người viết, bằng tất cả sự say mê nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của tác giả.
Muốn có tác phẩm báo chí chất lượng cao, bên cạnh việc hỗ trợ kinh phí thì cần chú ý thêm công tác đào tạo, bồi dưỡng cho các phóng viên, biên tập viên về mặt chuyên môn nghiệp vụ. Họ tất nhiên phải là người “đa năng”, nếu như trước đây phóng viên có thể chỉ chuyên về chụp ảnh, hoặc chỉ chuyên về viết tin, bài cho báo in… thì nay cần biết quay video clip, biết chụp ảnh, vừa viết bài, biên tập, vừa dàn dựng, lồng ghép âm thanh…
Thực hiện tốt việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực báo chí sẽ góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ những người làm báo, cùng với công tác hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao như lâu nay chúng ta đã và đang thực hiện, ắt sẽ khơi nguồn sáng tạo trong việc nâng cao bản lĩnh chính trị, sức mạnh và uy tín của hoạt động báo chí cách mạng trong giai đoạn hội nhập và phát triển.
Tóm lại, các tác phẩm báo chí được nhận hỗ trợ là những tác phẩm thật sự tiêu biểu, có sự đầu tư công phu, có tính phát hiện, nêu bật những vấn đề được dư luận quan tâm, mang tiếng nói xây dựng, phản biện, góp phần thực hiện thắng lợi các quyết sách của Đảng và Nhà nước. Và chắc chắn, việc đầu tư cho các tác phẩm chất lượng cao cũng là cách động viên cho nhà báo đầu tư hơn vào chất lượng tác phẩm, từ đó “dọn đường” cho các tác phẩm chất lượng tốt tham dự các giải báo chí của thành phố, bộ, ban ngành và Giải Báo chí Quốc gia hằng năm.
Nhà báo Dương Vũ Thông – Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP. Hồ Chí Minh