Từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng đất nước và dân tộc, là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng – văn hóa, không ngừng trưởng thành vững mạnh về mọi mặt, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và của nhân dân ta.
Chỉ trong vòng 5 năm sau khi ra đời, đã có trên 50 tờ báo và tạp chí phục vụ công tác cách mạng của tổ chức Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng và các cấp hội thuộc Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Đặc biệt, trong Hội nghị hợp nhất 3 tổ chức và thành lập Đảng 3/2/1930, với việc đồng chí Nguyễn Ái Quốc thông qua một nghị quyết về báo chí, báo chí cách mạng Việt Nam chính thức trở thành hạt nhân quan trọng tham gia tích cực vào cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do.
Một thời kỳ rực rỡ của báo chí cách mạng Việt Nam đã mở ra.
Trong dòng chảy ào ạt của cách mạng với những dấu mốc quan trọng là các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí tiếp tục phát huy vai trò của một “binh chủng” đặc biệt. Ngòi bút của những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa không chỉ là vũ khí sắc bén phơi bày tội ác, lên án cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc thực dân, mà còn làm nhiệm vụ tuyên truyền công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân ta. Giai đoạn này đánh dấu sự ra đời của nhiều cơ quan báo chí lớn như: Búa liềm đỏ, Việt Nam Độc lập, Cứu quốc, Cờ giải phóng, Lao động, Nhân dân, Quân đội Nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Phát thanh tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam… Các cơ quan báo chí thời kỳ này cùng hướng đến một mục tiêu chung là đấu tranh giải phóng dân tộc.
Từ chiến trường khói lửa, những bản tin, bài báo, bức ảnh dồn dập ra đời. Những năm tháng ấy, nhà báo chính là những người chép sử chân thực, kịp thời nhất. Các tác phẩm báo chí đã phản ánh trung thực cuộc sống chiến đấu, lao động sản xuất của quân và dân ta trên mọi miền đất nước, là nguồn động viên tinh thần to lớn, là lời hiệu triệu lớp lớp thanh niên lên đường đánh giặc; nhiều tác phẩm báo chí đã trở thành “tiếng gọi non sông” thúc giục đồng bào cả nước xông pha trên mọi mặt trận, tất cả vì Tổ quốc thân yêu. Trong kháng chiến với muôn vàn khó khăn, gian khổ, hiểm nguy, cái chết luôn cận kề, nhưng những người làm báo đã ra trận với tư thế người chiến sĩ, vừa cầm bút, vừa cầm súng chiến đấu, nhiều nhà báo đã anh dũng hy sinh, máu đào tô thắm màu cờ cách mạng.
Kháng chiến thành công, cả nước bước vào thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh, thực hiện đổi mới và hội nhập, đây là giai đoạn lịch sử có ý nghĩa trọng đại trong sự nghiệp phát triển của đất nước, là quá trình cải biến sâu sắc, toàn diện, triệt để sự nghiệp cách mạng to lớn của toàn Đảng, toàn dân vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử. Các cơ quan báo chí đã thực hiện tốt vai trò là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, là diễn đàn của nhân dân, giữ vững định hướng chính trị, kịp thời phê phán, đấu tranh với những gì cũ kỹ, lạc hậu, cản trở đổi mới, chống các hiện tượng tiêu cực, chống tham nhũng, lãng phí, những thói hư tật xấu trong xã hội, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực phản động, thù địch, bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc, góp phần vào việc củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Trong bối cảnh hội tụ công nghệ truyền thông hiện nay, hoạt động của các cơ quan báo chí chuyển dần sang mô hình cơ quan báo chí đa phương tiện, thực hiện nhiều loại hình báo chí, cung cấp nhiều dịch vụ liên quan đến truyền thông, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao và đa dạng của công chúng. Bên cạnh đó, báo chí công nghệ và xu hướng sử dụng trí tuệ nhân tạo, cung cấp nội dung xuyên biên giới tiếp tục là những xu hướng công nghệ làm báo trong thời gian tới. Báo chí di động đang làm thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng báo chí. Việc nghe, đọc, xem báo chí trực tuyến dịch chuyển từ thụ động sang chủ động, hình thành xu hướng dựa trên công nghệ, cung cấp, lan tỏa, kết nối thông tin…
Chưa bao giờ chúng ta có nhiều loại hình báo chí với đội ngũ những người cầm bút hùng hậu như hiện nay. Nhưng, cũng chưa bao giờ, sự xô bồ về chất lượng nội dung, sự giảm sút tài năng và xuống cấp về đạo đức của nhà báo lại xuất hiện nhiều như hiện nay, những “con sâu” đã và đang “bỏ rầu nồi canh”, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến phẩm chất của nền báo chí cách mạng.
Đã có những xộc xệch, đã có những sai lầm, đã có những tổn thương tụt hậu đòi hỏi phải có sự nắn dòng, xốc lại đội ngũ để báo chí phát triển đúng hướng hơn, lành mạnh hơn, có ích hơn, tránh sự chồng chéo lãng phí cả con người lẫn vật chất, hạn chế, ngăn chặn sai phạm, tiêu cực trong hoạt động báo chí.
Quyết định số 362/QĐ-TTg về việc sắp xếp các cơ quan báo chí cơ bản đã triển khai. Quyết định số 1321/QĐ-TTg về lập quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã đặt ra chủ trương hỗ trợ cơ quan báo chí, trong đó có vấn đề tài chính, nhân lực, hạ tầng, những vấn đề liên quan đến mô hình báo chí, giúp báo chí làm tốt hơn sứ mệnh, thúc đẩy phát triển những cơ quan báo chí có thương hiệu, có bề dày, có lượng bạn đọc lớn, định hướng dư luận theo mục tiêu đề ra.
Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định số 348/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược “Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Chuyển đổi số báo chí nhằm mục tiêu xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm tốt sứ mệnh thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả; đảm bảo vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, giữ vững chủ quyền thông tin trên không gian mạng…
Một cơ hội mới đang mở ra, đồng nghĩa với những thách thức mới đặt ra yêu cầu phải thay đổi để bắt kịp xu hướng thời đại.
Dẫu còn đó những hạn chế, khó khăn nhưng truyền thống 98 năm đồng hành cùng cách mạng là minh chứng thuyết phục nhất về phẩm chất, là cơ sở để đặt niềm tin vào đội ngũ những người làm báo nước nhà. Tại Hội nghị tổng kết công tác báo chí toàn quốc năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ngành Trung ương và địa phương đã khẳng định: Thông tin trên báo chí thể hiện rõ nét hơn vai trò dẫn dắt, chủ động, kịp thời, đạt hiệu quả trong tuyên truyền về những vấn đề, sự kiện quan trọng của đất nước. Nhiều cơ quan báo chí đã tích cực truyền cảm hứng về tinh thần quả cảm, hết lòng vì cộng đồng, đất nước; cổ vũ tinh thần đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp làm giàu, vì lợi ích chung của người dân, doanh nghiệp; tuyên truyền về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Xác định năm 2023 là năm bản lề triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo cả nước đã và đang tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”, giữ vững vai trò, sứ mệnh tiên phong trong việc cung cấp thông tin chính thống, định hướng dư luận xã hội; đồng hành với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trước yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, phát huy truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam, đội ngũ những người làm báo cả nước không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nêu cao đạo đức nghề nghiệp, tăng cường đoàn kết, chung sức, đồng lòng, ra sức phấn đấu xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại, giàu tính chiến đấu, nhân văn, vì lợi ích của đất nước và nhân dân.
