Bài, ảnh: MINH HUYỀN
TP Cần Thơ hình thành nhiều mô hình nông nghiệp đô thị mang lại hiệu quả kinh tế cao, thu nhập ổn định cho người dân đô thị. Tuy nhiên do không gian phát triển nhỏ hẹp, sản lượng không nhiều, quy mô đầu tư còn hạn chế… nên việc nhân rộng các mô hình này đòi hỏi hỗ trợ đồng bộ từ ngành chức năng của thành phố.
Lan tỏa và thích ứng
Mô hình nuôi cá trên bè kết hợp phát triển du lịch ở phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy.
Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, chia sẻ, trên địa bàn thành phố đã hình thành một số mô hình nông nghiệp đô thị như mô hình sản xuất rau, hoa kết hợp du lịch, mô hình chế biến nông sản gắn với sản phẩm OCOP, mô hình chăn nuôi thủy sản, chim yến thích nghi không gian đô thị, mô hình nuôi thủy sản như cá kiểng, lươn không bùn, mô hình trồng nấm bán công nghiệp… Một số cơ sở bước đầu khai thác du lịch nông nghiệp trong các mô hình nông nghiệp đô thị. Bên cạnh đó, thành phố định hướng thúc đẩy phát triển nông nghiệp đô thị trên cơ sở tạo môi trường sinh thái phục vụ nông nghiệp du lịch, gắn phát triển nông nghiệp đô thị với hạ tầng đô thị, phục vụ giải trí, tham quan dịch vụ của người dân trung tâm đô thị.
Quận Bình Thủy là một trong những địa phương chú trọng phát triển mô hình nông nghiệp đô thị. Quận đã xây dựng và triển khai nhiều chương trình, kế hoạch, đề án phát triển nông nghiệp đô thị như: Kế hoạch số 27/KH-UBND xây dựng và phát nông nghiệp công nghệ trên địa bàn quận; Kế hoạch thực hiện thí điểm các mô hình nông nghiệp đô thị gắn với du lịch sinh thái trên địa bàn phường Long Tuyền giai đoạn 2018-2020 và Đề án “Phát triển kinh tế nông nghiệp, đào tạo nghề giải quyết việc làm gắn với xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị tại 3 phường Long Hòa, Long Tuyền và Thới An Đông”.
Theo ông Nguyễn Văn Công, Trưởng phòng Kinh tế quận Bình Thủy, nhìn chung, kinh tế nông nghiệp của quận có nhiều chuyển biến tích cực, định hướng nông nghiệp đô thị dần được định hình, trình độ sản xuất của nông dân được cải thiện, thu hút một số công ty, doanh nghiệp tham gia. Phòng Kinh tế quận luôn quan tâm hướng dẫn cho nông dân thay đổi lối canh tác lạc hậu, sử dụng màng phủ trong canh tác hoa màu hạn chế thuốc bảo vệ thực vật, khuyến khích sử dụng giống có chất lượng. Phòng cũng thường xuyên đổi mới phương thức tập huấn, chuyển giao khoa học và công nghệ phù hợp cho nông dân như đăng tải các video hướng dẫn kỹ thuật, phát tài liệu đến nông dân… Từ các mô hình ứng dụng khoa học công nghệ được nhân rộng, nông dân ý thức hơn trong sản xuất, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, thuốc trừ sâu, có trách nhiệm hơn đối với cộng đồng. Qua đó hình thành nên những mô hình sản xuất sạch đạt tiêu chuẩn VietGAP, thích ứng biến đổi khí hậu. Hàng năm, phòng Kinh tế thường xuyên phối hợp với các viện, trường, kêu gọi, đề xuất dự án khoa học và công nghệ có tính ứng dụng cao, phục vụ hoạt động sản xuất, quản lý trên địa bàn, các dự án đề xuất có cam kết địa chỉ ứng dụng cụ thể trong thực tế.
Liên kết cùng phát triển
Bên cạnh những kết quả đạt được, các mô hình nông nghiệp đô thị vẫn gặp phải những hạn chế như quy mô nhỏ, phân tán; chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp nhìn chung còn thấp. Liên kết “4 nhà” còn nhiều hạn chế. Doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp chưa nhiều, nhất là doanh nghiệp chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Việc liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hiệu quả chưa cao, chưa sản xuất được số lượng, chủng loại đáp ứng nhu cầu thị trường. Theo ông Nguyễn Văn Công, thành phố cần ban hành các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp đô thị, công nghệ cao (nhà lưới, tưới tự động…) để hạn chế ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiện các chủ trương, định hướng của thành phố về phát triển nông nghiệp đô thị trên địa bàn quận. Có cơ chế chính sách quản lý, sử dụng nguồn ngân sách KHCN trong việc nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả. Tạo điều kiện, thu hút ý tưởng về các dự án nông nghiệp đô thị thực hiện phù hợp tại quận.
Theo ông Nguyễn Quốc Hội, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã TP Cần Thơ, thành phố có nhiều dư địa để phát triển nông nghiệp đô thị trong thời gian tới và cần quan tâm lồng ghép việc phát triển mô hình gắn với phát triển kinh tế tập thể. Trong điều kiện quy mô đất sản xuất nhỏ hẹp, các mô hình cần tranh thủ các điều kiện phù hợp để phát triển gắn với phát huy cảnh quan xanh, đảm bảo môi trường sinh thái, bên cạnh việc mang lại giá trị kinh tế thì quan trọng hơn cả là giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho lao động tại chỗ. Về phía Liên minh Hợp tác xã thường xuyên quan tâm hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác kết nối, quảng bá, xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, trong đó có sản phẩm của các mô hình nông nghiệp đô thị. Đồng thời, kết nối hỗ trợ các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp tiếp cận nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng, trang thiết bị phục vụ sản xuất, xây dựng nhà xưởng…
Theo ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, để phát triển tốt nông nghiệp đô thị, cần rà soát, xây dựng quy hoạch đảm bảo tính khả thi, tạo điều kiện tích hợp không gian phát triển sinh thái đô thị ở trung tâm và ven đô thị. Xác định một số lĩnh vực có điều kiện phát triển tại đô thị như chế biến nông sản gắn với du lịch, sản phẩm OCOP, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển các chủ thể ở vùng trung tâm và ven đô, thúc đẩy phát triển hệ sinh thái nông nghiệp. Bên cạnh đó quan tâm hệ thống hạ tầng kỹ thuật khu vực đô thị theo hướng đa mục tiêu đảm bảo hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp đặc biệt nguồn cấp nước và hệ thống tiêu nước. Khuyến khích, vận động các viện, trường tiếp tục nghiên cứu, nhân rộng mô hình nông nghiệp tuần hoàn để cải tạo môi trường sinh thái khu vực đô thị; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ số trong phát triển nông nghiệp đô thị. Về chính sách tín dụng cần quan tâm tăng sức đầu tư theo giá trị dự án cho các mô hình nông nghiệp đô thị. Các chủ thể nông nghiệp đô thị cần tích hợp phát triển nông nghiệp gắn với du lịch, chế biến nông sản và khai thác mô hình nông nghiệp đô thị theo hướng tích hợp đa giá trị.
