John Stones và phát kiến giúp Man City ăn ba

“Một số điều chỉnh chiến thuật không phải là suy nghĩ quá nhiều”, tờ Guardian bình luận. “Chúng chỉ là suy nghĩ, và Guardiola thường dễ dàng bị chỉ trích khi thực hiện những thay đổi khiến Man City không thắng. Nhưng đây là mùa giải mà thay đổi đã được đền đáp. Guardiola thực hiện những điều chỉnh cần thiết và được tưởng thưởng bằng mùa giải ăn ba cùng Man City”.

Tính đến giữa tháng 2, Man City – theo tiêu chuẩn của riêng họ – trải qua mùa giải không mấy ấn tượng. Đã có những nghi vấn, dấu hỏi hợp lý cho tất cả những lời chế nhạo sau đó, về tầm ảnh hưởng của Haaland lên lối chơi của CLB. Hạn chế tham gia vào lối chơi, chạm bóng dưới 30 lần mỗi trận, làm thế nào để tiền đạo Na Uy có thể góp phần vào việc kết nối với đồng đội, vào việc duy trì quyền kiểm soát bóng mà Guardiola luôn ưu tiên? Nhưng Haaland vẫn là cầu thủ ghi bàn tuyệt vời và mang đến mối đe dọa lớn trong các pha phản công.

Để giải phóng Haaland khỏi áp lực phải chạm bóng nhiều và duy trì áp lực thường trực quanh vòng cấm đối phương, Guardiola phải bổ sung một tiền vệ. Giải pháp được đưa ra, và rất thành công sau đó, là việc sử dụng Stones ở vai trò “hybrid” (lai) – đá hậu vệ phải nhưng thường xuyên bó vào trung lộ khi Man City kiểm soát bóng.

Nhưng thay đổi này tạo ra các vấn đề phòng thủ trước các đối thủ chạy cánh tốc độ và đòi hỏi rất nhiều điều chỉnh. Vì thế, đây vẫn là chiến lược mạo hiểm, dù Guardiola từng thử nghiệm với Philipp Lahm và David Alaba ở Bayern và Joao Cancelo ở Man City. Sau đó, ông lại điều chỉnh, với Stones đá trung vệ rồi dâng cao từ vị trí đó để sát cánh cùng Rodri ở trung tâm tuyến giữa. Man City từ đó thắng như chẻ tre để lật ngược tình thế trên đường đua vô địch Ngoại hạng Anh với Arsenal, bảo vệ thành công danh hiệu này, đoạt thêm Cup FA và tiến vào chung kết Champions League.

Tuy nhiên, trong trận tranh vô địch Champions League trên sân Ataturk, Istanbul Thổ Nhĩ Kỳ ngày 10/6, Inter đá với cặp tiền đạo cắm. Nếu tiếp tục dâng cao, Stones có thể khiến Ruben Dias bị cô lập trước bộ đôi Lautaro Martinez và Edin Dzeko, rồi Romelu Lukaku trong hiệp hai. Vì thế, Guardiola quay lại với giải pháp ban đầu – Stones xuất phát ở vị trí hậu vệ phải, đồng nghĩa với việc Kyle Walker sẽ dự bị, Manuel Akanji đá cặp trung vệ với Dias còn Nathan Ake trấn giữ cánh trái.

Có một khoảnh khắc khiến CĐV Man City thót tim ở phút 12, khi Nicolo Barella đột phá, nhưng Federico Dimarco không thể băng lên đủ nhanh để khai thác khoảng trống bên cánh phải của Man City. Nhưng đây là rủi ro được tính toán trước của Guardiola. Dimarco không sở hữu tốc độ cao, như Vinicius của Real tại bán kết hay Leroy Sane của Bayern ở tứ kết, và cũng không thể mạo hiểm dâng cao vì phải theo sát Bernardo Silva. Điều này giúp Stones thoải mái hơn trong việc bó vào trung lộ.

Theo cách chơi này, Stones là cầu thủ Man City thi đấu tự do nhất. Có lúc, cầu thủ người Anh xuất hiện bên cánh trái, chuyền vào trung lộ rồi chạy theo đường chéo của sân và nhận bóng ở cánh phải. Đầu hiệp hai, Stones tìm thấy khoảng trống bên phần sân Inter, áp sát vòng cấm nhưng không thể dứt điểm. Trong 82 phút hiện diện trên sân, Stones qua người thành công trong cả sáu lần rê bóng trước Inter – thống kê chỉ kém Lionel Messi với 10 lần qua người khi gặp Juventus ở chung kết năm 2015.

Stones tỏa sáng trong vai trò mới với tư cách một “libero” – cầu thủ chơi tự do nơi hàng phòng ngự – đúng với biệt danh “Beckenbauer vùng Barnsley” của anh. Đây là minh chứng rõ ràng nhất của quan điểm mà huyền thoại quá cố Jack Charlton – thành viên tuyển Anh vô địch World Cup 1966 – đưa ra năm 1994 rằng, về mặt chiến thuật, hậu vệ cánh là cầu thủ quan trọng nhất trên sân, người có quyền tự do quyết định cục diện trận đấu.

Theo Guardian, Stones mang lại sự chắc chắn và cảm giác uy quyền cho Man City, đặc biệt sau khi Kevin De Bruyne rời sân vì chấn thương. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà cơ hội đánh đầu cận thành mà Romelu Lukaku bỏ lỡ ở phút 88 cùng pha kết thúc của Robin Gosens bị thủ thành Ederson cản phá ở những giây bù giờ cuối cùng chỉ đến, sau khi Stones rời sân nhường chỗ cho Walker.

Chung kết tối 10/6 là trận đấu mà mọi thứ diễn ra suôn sẻ với Man City. Akanji – hợp đồng bị đánh giá thấp nhưng cực kỳ quan trọng – khởi xướng bàn định đoạt trận đấu bằng đường chọc khe để Bernardo Silva xâm nhập vòng cấm từ phía phía bên phải của trung tâm hàng thủ, vị trí Stones thường chiếm giữ. Stones cũng tham gia tình huống này, nhưng khi đó lại di chuyển trong vai trò hậu vệ phải. “Đôi khi số phận giúp điều chỉnh chiến thuật”, Guardian bình luận về chi tiết này.

Stones là một trong những vụ tuyển mộ đầu tiên của Man City thời Guardiola, nhưng không ít lần bị nghi ngờ về tương lai ở sân Etihad. Khác với những trung vệ truyền thống khác của bóng đá Anh, Stones được đánh giá cao ở khả năng cầm bóng và thoát pressing. Ngay cả Guardiola, người rất ưa chuộng những trung vệ có khả năng này, cũng có lúc dường như mất niềm tin vào bản hợp đồng trị giá gần 60 triệu USD này.

Mùa 2019-2020 và 2021-2022, trung vệ sinh năm 1994 chỉ đá chính 12 trận tại Ngoại hạng Anh, và là kép phụ hồi đầu mùa. Bước ngoặt đến khi Guardiola đẩy Cancelo sang Bayern theo diện cho mượn, rồi thử nghiệm Stones ở vai trò mới.

Ở tuổi 29, Stones dường như đã tìm ra vị trí ưng ý nhất ở Man City, với tư cách là hậu vệ đa năng có thể đá cánh phải và tiền vệ kiến thiết lùi sâu, đồng thời cũng rất giỏi trong không chiến. Sau chung kết Champions League mùa 2022-2023, Guardiola đã khoác vai học trò rồi tiến đến khán đài nơi có các CĐV Man City để cùng ăn mừng.

“Một số điều chỉnh chiến thuật không xuất phát từ việc suy nghĩ quá nhiều, mà đôi khi đó là thay đổi cần thiết. Như Stones tại Man City mùa này, Guardiola cuối cùng đã hái quả ngọt”, Guardian bình luận.

Hồng Duy (theo Guardian)