An toàn thực phẩm (ATTP) tại bếp ăn tập thể luôn là vấn đề được quan tâm bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhiều người. Chỉ một chút lơ là, chủ quan hoặc đặt lợi nhuận lên trên sự an toàn có thể khiến nhiều người bị ngộ độc, thậm chí tử vong. Mới đây, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một vụ ngộ độc thực phẩm khiến nhiều công nhân phải nhập viện điều trị. Dù không có trường hợp tử vong song đây là tiếng chuông cảnh báo về bảo đảm ATTP tại các bếp ăn tập thể.
Ngành y tế kiểm tra chuyên ngành ATTP tại một bếp ăn tập thể trên địa bàn thành phố Thái Bình.
Phát hiện nhiều vi phạm ATTP tại bếp ăn tập thể
Qua điều tra vụ ngộ độc thực phẩm tại Công ty TNHH May HUALIDA Thái Bình (thành phố Thái Bình) khiến 46 người có các triệu chứng đầy hơi, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, trong đó từ ngày 25 – 27/5/2023 có 17 người phải nhập viện điều trị, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh xác định những người có dấu hiệu ngộ độc thực phẩm của Công ty TNHH May HUALIDA Thái Bình đều sử dụng suất ăn do Công ty TNHH Dịch vụ và ăn uống Sao Hôm cung cấp vào bữa ăn ca trưa ngày 25/5/2023. Căn nguyên gây ngộ độc nghi do vi sinh vật ô nhiễm vào thức ăn trong quá trình chế biến. Tuy nhiên, cơ quan chức năng không xác định được thực phẩm nguyên nhân gây ngộ độc vì Công ty TNHH Dịch vụ và ăn uống Sao Hôm đã hủy mẫu lưu khi đã lưu đủ 24 giờ. Vụ ngộ độc xảy ra, rất may không có trường hợp bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Căn cứ vào quá trình điều tra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh đã xem xét sai phạm và ra quyết định xử phạt Công ty TNHH May HUALIDA Thái Bình 6 triệu đồng về hành vi không thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi phát hiện có sự cố ATTP; xử phạt Công ty TNHH Dịch vụ và ăn uống Sao Hôm 8 triệu đồng với hành vi vi phạm thực hiện không đúng quy định pháp luật về lưu mẫu thức ăn.
Trong tháng hành động vì ATTP năm 2023, qua kiểm tra chuyên ngành tại một số bếp ăn tập thể trên địa bàn tỉnh, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh đã phát hiện một số hành vi vi phạm về ATTP tại các bếp ăn tập thể. Cụ thể, Chi cục đã ra quyết định xử lý vi phạm Công ty TNHH MTV Phú Lương Việt Nam, có địa chỉ tại thành phố Hải Dương chuyên cung cấp suất ăn cho bếp ăn tập thể của một doanh nghiệp đóng trên địa bàn xã Đông La (Đông Hưng) với hành vi kinh doanh dịch vụ ăn uống mà không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP; xử phạt bếp ăn tập thể Công ty TNHH May Bình Minh – ATC (xã Đông La) với hành vi vi phạm chứa đựng thực phẩm trên thiết bị, dụng cụ không bảo đảm vệ sinh. Công ty TNHH May Bình Minh – ATC đã thực hiện nộp phạt theo quy định. Bên cạnh đó, trong năm 2022, dù không có vụ ngộ độc thực phẩm đông người xảy ra song cơ quan chức năng đã ghi nhận có 2 vụ ngộ độc liên quan đến bữa ăn đông người, trong đó 1 vụ tại doanh nghiệp với 10 người có biểu hiện ngộ độc thực phẩm.
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm luôn hiện hữu
Hiện nay, bếp ăn tập thể ở các doanh nghiệp thường phục vụ hàng trăm, thậm chí hàng nghìn suất ăn mỗi ca. Nhiều doanh nghiệp còn ký hợp đồng với đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp. Các đơn vị này có thể chế biến sẵn ở nơi khác rồi vận chuyển đến cho công nhân sử dụng… Nếu không bảo đảm vệ sinh trước, trong và sau chế biến thì nguy cơ ngộ độc thực phẩm là rất khó tránh. Cùng với đó, thời tiết nắng nóng là điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật, vi khuẩn phát triển, xâm nhập khi bảo quản thực phẩm không đúng cách. Trên thực tế vẫn có những rủi ro liên quan đến ngộ độc thực phẩm, nhất là vấn đề ngộ độc mạn tính nguy cơ gây ra các bệnh rối loạn chuyển hóa, khối u, ung thư… Ngộ độc cấp tính với các biểu hiện đau bụng, buồn nôn… có thể được phát hiện ngay, song ngộ độc mạn tính lại khó phát hiện do tích lũy chất độc từ từ, ít một, lâu dài.
Theo thống kê, ngành y tế tuyến tỉnh, huyện hiện đang quản lý hơn 600 bếp ăn tập thể (doanh nghiệp, trường học, bệnh viện), trong đó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh quản lý gần 200 bếp ăn tập thể. Công tác kiểm tra ATTP tại các bếp ăn được duy trì thực hiện thường xuyên. Ngoài kiểm tra theo đợt, ngành y tế còn thực hiện kiểm tra đột xuất khi có thông tin có hành vi vi phạm ATTP.
Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết: Qua kiểm tra, phần lớn các doanh nghiệp có bếp ăn tập thể, đơn vị cung cấp các suất ăn công nghiệp đã nhận thức được vai trò, trách nhiệm, từng bước tuân thủ các quy định về bảo đảm ATTP. Tuy nhiên, qua kiểm tra vẫn còn phát hiện những sai phạm trong việc lưu mẫu, khu vực chế biến có côn trùng, có cơ sở kinh doanh dịch vụ mà chưa có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện về ATTP; khu chế biến của một số bếp ăn tập thể chưa bảo đảm yêu cầu. Ở một số bếp ăn tập thể, trang thiết bị đựng dụng cụ không bảo đảm vệ sinh, chưa có đầy đủ hợp đồng nguyên liệu… Việc kiểm tra các cơ sở chuyên cung cấp các suất ăn công nghiệp cũng được tiến hành thường xuyên, cao điểm là vào mùa hè và sau 3 năm, Chi cục sẽ kiểm tra, giám sát, nếu bảo đảm quy định mới cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện về ATTP.
An toàn những bữa ăn
Trước mối nguy ô nhiễm thực phẩm, một số doanh nghiệp chuyên cung ứng suất ăn công nghiệp đã chủ động cải tạo cơ sở vật chất, lựa chọn kỹ thực phẩm, tuân thủ quy trình kiểm thực 3 bước…
Hơn 20 năm hoạt động trong lĩnh vực cung cấp suất ăn công nghiệp, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Hương Thảo là nơi cung cấp hơn 3.000 suất ăn ca mỗi ngày. Để bảo đảm ATTP, Công ty chú trọng việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ chế biến, vệ sinh hàng ngày, lựa chọn rau theo mùa…
Bà Đỗ Thị Thu Hương, Giám đốc Công ty chia sẻ: Hậu quả của việc để người lao động bị ngộ độc là rất lớn. Vì thế, chúng tôi luôn xác định phải tuân thủ các quy định về ATTP. Dù hiện nay, giá mỗi suất ăn rất thấp, chỉ có 16.000 đồng/suất song chúng tôi vẫn cố gắng bảo đảm an toàn cho từng bữa ăn. Những người trực tiếp chế biến cũng được kiểm tra sức khỏe định kỳ và tập huấn nâng cao kiến thức. Hàng năm, đều có các đoàn kiểm tra về ATTP. Qua kiểm tra, chúng tôi biết mình còn tồn tại gì để từng bước khắc phục, thực hiện tốt hơn công tác bảo đảm ATTP.
Bên cạnh các đơn vị đã chú trọng bảo đảm ATTP bữa ăn tập thể vẫn có đơn vị có lúc còn chủ quan, lơ là, chưa tuân thủ nghiêm các quy định về ATTP. Do đó, ngộ độc thực phẩm mới xảy ra.
Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh cho biết thêm: Mối nguy sinh vật, hóa học, vật lý, nguyên nhân gây ra các vụ ngộ độc bếp ăn tập thể luôn thường trực. Thời gian tới, song song với công tác tuyên truyền, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP, chúng tôi sẽ tăng cường công tác kiểm tra tại bếp ăn tập thể; khuyến cáo các doanh nghiệp có bếp ăn tập thể cần bảo đảm ATTP trước, trong, sau chế biến; lựa chọn thực phẩm có xuất xứ rõ ràng, có hợp đồng mua bán nguyên liệu; thực hiện 10 quy tắc vàng trong chế biến thực phẩm và quy trình kiểm thực 3 bước, quy định lưu mẫu thức ăn; không né tránh, cần thông tin kịp thời nếu có trường hợp nghi bị ngộ độc. Việc thông báo không chỉ phối hợp cấp cứu, điều trị kịp thời cho người bệnh, tránh tử vong còn giúp cơ quan chức năng xác định được căn nguyên, thực phẩm nguyên nhân gây ngộ độc, tuyên truyền, khuyến cáo, tránh để ngộ độc xảy ra tại các đơn vị khác.
Hậu quả của việc để xảy ra ngộ độc thực phẩm là khó lường, thậm chí phải trả giá đắt nếu có trường hợp tử vong. Các doanh nghiệp có bếp ăn tập thể, đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cho doanh nghiệp, người cung cấp, người chế biến, vận chuyển thực phẩm… không được lơ là, chủ quan, đừng để mất bò mới lo làm chuồng.
Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Hương Thảo (Vũ Thư) chuẩn bị cung cấp suất ăn cho người lao động.
Hoàng Lanh
