(HNM) – Thực tế và dự báo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ mùa năm nay sẽ rất khó khăn. Để hoàn thành kế hoạch diện tích gieo cấy và bảo đảm năng suất cây trồng, ngành Nông nghiệp Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp cấp nước gieo cấy, tưới dưỡng lúa mùa.
Theo Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi Hà Nội Lê Thị Thanh Phương, đơn vị đang quản lý 8 hồ thủy lợi làm nhiệm vụ cấp nước tưới cho 1.075ha sản xuất nông nghiệp của huyện Sóc Sơn. Tuy nhiên, tính đến ngày 10-6, mực nước 6 hồ đã chạm ngưỡng và dưới mực nước chết, không thể vận hành cống lấy nước. Về dung tích trữ, hồ Kèo Cà hiện còn 7,3% so với thiết kế, hồ Đền Sóc 16%, Cầu Bãi 19%, Hàm Lợn 21%, Ban Tiện 22%, Đồng Quan 34%, Đồng Đò 43%, Hoa Sơn 35%. “Với thực trạng này thì chỉ hồ Đồng Đò là có khả năng cấp đủ nước tưới cho 100% diện tích phục vụ toàn vụ mùa; Đồng Quan 59%, Hàm Lợn 47%, Ban Tiện 33%, Đền Sóc 32%, Hoa Sơn 25%, Cầu Bãi 12%, còn hồ Kèo Cà không đủ khả năng cấp nước…”, bà Lê Thị Thanh Phương cho hay.
Không riêng Sóc Sơn, mực nước 15 hồ thủy lợi vừa và lớn trên địa bàn các huyện, thị xã: Sơn Tây, Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức đang ở mức rất thấp, không đủ khả năng cấp nước tưới cho 100% diện tích phụ trách suốt vụ mùa. Đặc biệt, tại huyện Ba Vì, tổng dung tích trữ của hồ Suối Hai hiện chỉ còn khoảng 16% dung tích thiết kế, không đủ năng lực cấp nước tưới cho gần 3.500ha thay thế nhiệm vụ Trạm bơm Trung Hà…
Nguyên nhân mực nước các hồ xuống thấp chủ yếu là do từ đầu năm đến nay trên địa bàn không xuất hiện các trận mưa lớn; nhiều ngày có nắng nóng; một số hồ phải làm nhiệm vụ cấp nước đổ ải, tưới dưỡng lúa vụ xuân thay thế công trình lấy nước ven sông… Nếu thời tiết tiếp tục không xuất hiện các trận mưa lớn, nhiều ngày nắng nóng, hàng nghìn héc ta thuộc vùng phụ trách của các hồ thủy lợi Hà Nội có nguy cơ thiếu nước gieo cấy, tưới dưỡng.
Trong khi đó, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia Mai Văn Khiêm nhận định, hiện tượng El Nino có khả năng xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm nay và duy trì đến năm 2024. Đặc biệt, hiện tượng El Nino thường gây ra thiếu hụt về lượng mưa trên phạm vi toàn quốc với mức độ phổ biến 25-50%, nguy cơ hạn hán xảy ra tại nhiều nơi…
Theo kế hoạch của Sở NN&PTNT Hà Nội, vụ mùa năm nay, toàn thành phố phấn đấu gieo trồng khoảng 92.283ha, trong đó diện tích cấy lúa là 72.382ha. Thời vụ gieo mạ trà cực sớm và sớm từ ngày 1 đến 10-6, cấy từ ngày 12 đến 20-6; trà chính vụ gieo mạ từ ngày 10 đến 20-6, cấy từ ngày 20-6 đến 5-7; gieo thẳng từ ngày 10 đến 20-6. Để bảo đảm đủ nước gieo cấy lúa mùa trong khung thời vụ, Sở NN&PTNT Hà Nội đề nghị các quận, huyện, thị xã và các tổ chức thủy lợi thành phố nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương; xây dựng phương án trữ nước trong hệ thống kênh mương và vận hành các trạm bơm dã chiến để tận dụng tối đa nguồn nước từ hệ thống sông, suối, dung tích trữ còn lại của các hồ chứa và nguồn nước hồi quy trong nội đồng. Các quận, huyện, thị xã phối hợp với tổ chức thủy lợi thành phố bố trí cơ cấu sản xuất nông nghiệp phù hợp với khả năng nguồn nước. Đối với những diện tích thường xuyên có nguy cơ thiếu nước, các địa phương cần nghiên cứu, chuyển đổi diện tích từ cây lúa sang cây trồng cạn…
Thực hiện chỉ đạo trên, các địa phương và tổ chức thủy lợi thành phố hiện đã hoàn thành công tác nạo vét kênh dẫn, cửa lấy nước và kênh trữ nước, duy trì các đập tạm ngăn giữ nước trên kênh tiêu, sông nội địa để dâng nước cho các trạm bơm hoạt động… Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thủy lợi sông Tích Nguyễn Chí Hải cho biết, nếu thời tiết không mưa, dung tích hữu ích còn lại của hồ Suối Hai không đủ phục vụ tưới đầu vụ mùa, công ty sẽ vận hành Trạm bơm Cầu Bã lấy nước sông Tích bơm lên kênh Đông. Khi sông Tích cạn nước, công ty sẽ dùng Trạm bơm dã chiến Sơn Đà bơm tiếp nước từ sông Đà vào sông Tích bảo đảm liên tục cho 5 tổ máy bơm của trạm bơm hoạt động tưới luân phiên trên kênh Đông. Trường hợp bất khả kháng, công ty sẽ lắp trạm bơm dã chiến tận dụng nguồn nước còn lại trong hồ Suối Hai…
“Để chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất vụ mùa năm nay và vụ xuân 2024, công ty đề xuất UBND thành phố chỉ đạo đơn vị liên quan khẩn trương lắp đặt trạm bơm dã chiến tại cửa lấy nước Trạm bơm Trung Hà…”, ông Nguyễn Chí Hải đề nghị.
