Thủ tướng Phạm Minh Chính ‘rất trăn trở’ vì thủ tục hành chính đất đai quá nhiều, làm tốn thời gian, chi phí và mất cơ hội của người dân, doanh nghiệp.
Thảo luận tổ tại Quốc hội sáng 9/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các đại biểu nghiên cứu, đề xuất giải pháp để giảm thủ tục hành chính đất đai. “Làm sao để giảm các tầng nấc, từ đó giảm chi phí tuân thủ và các chi phí không cần thiết, để người dân, doanh nghiệp đỡ phải đi lại nhiều lần”, Thủ tướng nói.
Hồi đầu tháng 4, tại phiên họp Chính phủ về dự thảo Luật Đất đai, Thủ tướng từng yêu cầu các cơ quan cắt giảm tối đa thủ tục rườm rà không cần thiết, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong giao dịch.
Theo Thủ tướng, một lần sửa đổi Luật khó có thể xử lý hết vướng mắc từ thực tiễn vì không văn bản nào có thể bao quát mọi góc cạnh cuộc sống. Tuy nhiên, Chính phủ sẽ cố gắng giải quyết các bất cập trong quá trình khai thác, sử dụng, phát triển nguồn lực đất đai.
“Dự luật vừa phải giải quyết vấn đề thực tiễn, vừa có tầm nhìn mang tính dự báo, mang tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược”, Thủ tướng nói. Ông đề nghị đại biểu chia sẻ kinh nghiệm thực tế, quốc tế, đề xuất xây dựng dự thảo để khi luật được thông qua sẽ giải phóng nguồn lực đất đai, đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước, nhân dân, nhà đầu tư.
Lãnh đạo Chính phủ cho biết dự thảo Luật Đất đai sửa đổi sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền bởi đây là vướng mắc chưa được giải quyết triệt để. Thực tế, có trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng vài hecta đất trồng lúa, rừng nhưng địa phương phải kiến nghị Thủ tướng, qua nhiều quy trình, mất thời gian.
“Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao khả năng thực thi của của cấp dưới. Trung ương sẽ tập trung thiết kế chính sách, công cụ kiểm tra, giám sát”, ông Chính nói.
Về quy hoạch sử dụng đất, Thủ tướng cho rằng cần quy định rõ thẩm quyền và phân quyền, giảm thủ tục hành chính. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải giải quyết được vấn đề cấp thiết nhưng cũng phải có tầm nhìn dài hạn để phát triển bền vững.
Theo Thủ tướng, đất đai là hằng số không thể sinh thêm. Vì vậy phải sử dụng và khai thác hiệu quả không gian trên trời, mặt đất, không gian ngầm. Việc lấn biển cũng cần đặt ra với mục tiêu phát triển đất nước, phù hợp thực tiễn và bảo vệ môi trường. “Cần sử dụng tiết kiệm tài nguyên đất đai với các giải pháp phù hợp”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Ông nói, việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư đảm bảo người dân có nơi ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi cũ phải được quy định vào dự luật. Tuy nhiên, đây chỉ là định tính, nên ban soạn thảo cần cụ thể hóa bằng các tiêu chí định lượng rõ ràng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai dự án và người dân có đất bị thu hồi.
“Định giá đất theo thị trường nhưng phải tính toán kỹ xem Nhà nước có cần công cụ để can thiệp, điều tiết khi cần thiết hay không. Nếu không lượng hóa cụ thể chủ trương này dễ dẫn đến sai phạm, không sát thực tế, tùy tiện”, Thủ tướng nói, đề nghị các địa phương nâng cao năng lực của cán bộ địa chính; xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai liên thông để thuận tiện tra cứu, tham khảo.