Hiện tượng thời tiết tự nhiên mang tên El Niño đã bắt đầu ở Thái Bình Dương, nhiều khả năng khiến hạn hán và nắng nóng thêm nghiêm trọng trên khắp thế giới.
Hôm 8/6, các nhà khoa học ở Trung tâm dự báo khí hậu thuộc Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) xác nhận El Niño đã bắt đầu và sẽ mạnh dần trong năm sau, có thể biến năm 2024 thành năm nóng nhất trong lịch sử và đẩy nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng vượt ngưỡng 1,5 độ C. El Niño cũng ảnh hưởng tới thời tiết thế giới, đem hạn hán tới Australia, gây mưa nhiều hơn ở miền nam nước Mỹ và làm suy yếu gió mùa ở Ấn Độ.
Trong nhiều tháng qua, giới nghiên cứu dự đoán El Niño sẽ xuất hiện ở Thái Bình Dương. Hiện tượng tự nhiên này là biến động mạnh nhất trong hệ thống khí hậu trên Trái Đất. El Niño – Dao động Nam (ENSO) có 3 pha khác nhau gồm pha nóng, lạnh và trung hòa. Pha nóng mang tên El Niño xảy ra theo chu kỳ 2 – 7 năm/lần, khiến nước ấm dâng lên bề mặt ngoài khơi Nam Mỹ, lan rộng khắp đại dương, đẩy lượng nhiệt lớn vào khí quyển. Những năm nóng kỷ lục, bao gồm 2016 (năm nóng nhất trong lịch sử), thường rơi vào năm sau sự kiện El Niño mạnh.
Nắng nóng vượt ngưỡng 50 độ C tại Hà Nội trưa 6/5. Ảnh: Phạm Chiểu
Các cơ quan thời tiết trên thế giới sử dụng tiêu chí khác nhau để xác định khi nào pha nóng này xảy ra. Đối với nhà khoa học Mỹ, định nghĩa của họ yêu cầu nước biển ấm hơn 0,5 độ C so với thông thường trong một tháng, khí quyển phải phản ứng với lượng nhiệt này và có bằng chứng sự kiện kéo dài. Những điều kiện trên xuất hiện trong tháng 5 vừa qua.
“Đây là một dấu hiệu rất yếu. Nhưng chúng tôi đang bắt đầu nhận thấy các điều kiện và chúng sẽ tiếp tục tăng cường”, Michelle L’Heureux, nhà khoa học ở NOAA, cho biết. “Đánh giá hàng tuần của chúng tôi ghi nhận nước biển ấm lên 0,8 độ C trong tuần này”.
Nhóm nghiên cứu ở NOAA nhận định có 84% khả năng El Niño sẽ vượt qua độ mạnh cấp vừa cuối năm nay và 25% khả năng nó sẽ phát triển thành hiện tượng “siêu El Niño”. Họ dự đoán tác động của El Niño có thể cảm nhận rõ trên khắp thế giới, bao gồm khí hậu khô hạn ở Australia và châu Á và gió mùa yếu đi ở Ấn Độ. Các bang miền nam của Mỹ sẽ ẩm ướt hơn trong mùa đông tới. El Niño cũng khiến tình hình hạn hán ở Africa trầm trọng hơn. Kèm theo đó là thiệt hại to lớn về sinh mạng và kinh tế. Đợt El Niño mạnh vào năm 1997-1998 gây thiệt hại hơn 5.000 tỷ USD cùng với 23.000 ca tử vong do bão và lũ lụt.
An Khang (Theo BBC)
