35 năm xây dựng và phát triển của Than Núi Béo gắn liền với 35 năm đường lối đổi mới của Đảng khởi xướng từ Đại hội VI (tháng 12/1986) đi vào cuộc sống. Thắng lợi toàn diện của một doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần, rồi từ sản xuất than lộ thiên sang khai thác than hầm lò càng minh chứng Đảng Cộng sản Việt Nam là người tổ chức và lãnh đạo mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam thông qua vai trò của các tổ chức cơ sở đảng.
Đơn vị anh hùng lao động trẻ nhất ngành than
Công ty Cổ phần Than Núi Béo (Than Núi Béo), tiền thân là Mỏ than Núi Béo được thành lập năm 1988 có khai trường sản xuất lộ thiên nằm trên nhiều phường của thành phố Hạ Long. Đặc thù này đặt ra cho đơn vị nhiệm vụ bảo vệ môi trường rất nặng nề.
Là công trình cuối cùng của ngành Than do Liên Xô trước đây giúp đỡ và là một trong những đơn vị khai thác than lộ thiên lớn nhất Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) ra đời đúng thời điểm đường lối đổi mới của Đảng đi vào cuộc sống. Điều này đồng nghĩa với việc thời điểm Than Núi Béo ra đời và đi vào hoạt động hội tụ đầy đủ các yếu tố thời cơ thuận lợi đan xen khó khăn thách thức.
35 năm qua, với truyền thống quý báu “Kỷ luật và Đồng tâm” của Người Thợ mỏ, lại luôn biết khai thác tối đa tiềm năng lợi thế từng bước vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, các thế hệ CBCNLĐ Than Núi Béo, nòng cốt là đội ngũ cán bộ đảng viên đã hoàn thành xuất sắc toàn diện mọi nhiệm vụ cấp trên giao và Đảng bộ Công ty đề ra; đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng CNXH của đất nước, phát triển kinh tế xã hội ở địa phương cũng như Tập đoàn. Năm 2005, khi mới 17 năm thành lập, Than Núi Béo đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Đơn vị Anh hùng Lao động và trở thành Đơn vị Anh hùng Lao động trẻ nhất ngành Than cũng như ở tỉnh Quảng Ninh.
Vinh dự, tự hào to lớn này là động lực, là niềm tin để tập thể đảng viên cùng toàn thể CBCNLĐ của Than Núi Béo tiếp tục phấn đấu vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mới. Trong đó công tác bảo vệ môi trường khi chuyển hướng sản xuất từ khai thác lộ thiên sang khai thác hầm lò là rất quan trọng.
Từ truyền thống đến trách nhiệm xã hội
Do yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội từ “nâu” sang “xanh” của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đề ra nhằm bảo vệ tài nguyên và cải thiện môi trường sinh thái, đặc biệt là yêu cầu phát triển du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, giữa những năm 2010, TKV đã cùng tỉnh Quảng Ninh, Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình sản xuất từ khai thác than lộ thiên sang hầm lò cho Than Núi Béo. Nhận thức đầy đủ trước bước ngoặt mang tính lịch sử này, lãnh đạo Công ty, trực tiếp là Ban chấp hành Đảng bộ, HĐQT và Giám đốc đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên, trực tiếp là Đảng ủy Than Quảng Ninh và TKV để kịp thời triển khai thực hiện đề án.
Với tinh thần nghiêm túc trước chủ trương, nghị quyết và chỉ đạo của cấp trên, lãnh đạo Than Núi Béo cũng rất chủ động, sáng tạo xây dựng các chương trình, kế hoạch công tác đảm bảo tính khoa học, thực tiễn để huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào cuộc. Trong các nghị quyết Đại hội Đảng bộ công ty nhiều nhiệm kỳ qua đều có nội dung khẳng định nhiệm vụ bảo vệ môi trường luôn gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh và công tác môi trường là quyền lợi, trách nhiệm của toàn thể đảng viên, CBCNLĐ Than Núi Béo với cộng đồng và xã hội. Từ định hướng này, Đảng ủy Công ty đã cụ thể hóa trong các nghị quyết công tác năm.
Việc đầu tiên là phải làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, hiểu biết từ đó chuyển thành hành động cụ thể, thiết thực của người lao động. Với những hình thức khác nhau, nội dung phong phú sinh động được tiến hành thường xuyên nên có tới trên 95% đảng viên và gần 80% CBCNLĐ trong Công ty được quán triệt học tập Luật Khoáng sản năm 2010, Luật Tài nguyên nước năm 2012 và Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, cùng hàng chục Nghị định, Thông tư và văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành từ địa phương, Tập đoàn đến Bộ TN-MT và Chính phủ. Từ công tác tuyên truyền đến đầu tư nguồn lực, tổ chức thực hiện có chọn lựa trọng tâm, trọng điểm cả ngắn hạn và dài hạn. Những vấn đề liên quan trực tiếp đến CNVC, người lao động và cả người thân sinh sống trên địa bàn TP Hạ Long được chú trọng hàng đầu.
Theo đó, 6 Quy chuẩn Việt Nam về chất lượng môi trường được tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý từ cấp tổ trưởng công đoàn, tổ trưởng sản xuất trở lên hàng năm. Công ty bố trí 3 cán bộ chuyên trách thuộc phòng Đầu tư Môi trường và 1 phân xưởng Phục vụ làm công tác môi trường.
Để đảm bảo triển khai các công trình bảo vệ môi trường hiệu quả, giảm thiểu tác động từ quá trình sản xuất đến môi trường, hàng năm, TKV đã trích lại 0,3%/tổng doanh thu của các đơn vị để thực hiện, tương ứng khoảng trên 20 tỷ đồng mỗi năm.
5 năm qua, đơn vị đã chi cho các hoạt động môi trường trên 120 tỷ đồng, trong đó năm 2018 là 28,767 tỷ và năm 2022 là 24,38 tỷ. Đầu tư đồng bộ, liên tục nhờ đó đến nay tất cả các khu vực đã dừng đổ thải, khu vực giáp khu dân cư đều đã được Công ty tổ chức trồng cây cải tạo, phục hồi môi trường. Trồng gắn liền với chăm sóc, bảo vệ thường xuyên nên cây trồng phát triển nhanh. Quá trình thực hiện nhiệm vụ này, Đảng ủy Công ty quán triệt sâu sắc tới 35 Chi bộ với gần 800 đảng viên phải nhận thức và thể hiện tinh thần tiên phong gương mẫu cho hơn 2.200 quần chúng còn lại và người thân noi theo học tập. Đảng ủy Công ty đưa nội dung này thành chỉ tiêu thi đua “Học tập và làm theo Bác” trong cán bộ Đảng viên, trồng cây gây rừng và bảo vệ môi trường là thực hiện Lời Bác dạy.
Với tất cả tình cảm và trách nhiệm của tổ chức đảng cũng như mỗi Đảng viên, hàng năm cứ dịp đầu xuân năm mới gắn với ngày thành lập Đảng và ngày thành lập Đoàn TNCS HCM, Công ty lại phát động Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ, lấy đảng viên trẻ và đoàn viên thanh niên làm nòng cốt xung kích.
Ngày 8/3 và 20/10 là ngày vệ sinh môi trường tại cơ quan văn phòng từ Công ty đến các công trường, phân xưởng, nhà ăn tập thể do Ban Nữ công Công ty và các Tiểu ban Nữ công bộ phận đảm nhận huy động đông đảo nữ CNLĐ vào cuộc. Tháng 5 – Tháng Công nhân và Tháng 7 có ngày thành lập Công đoàn Việt Nam, Công đoàn Công ty đảm nhận nhiều công trình, phần việc, sản phẩm vì sự phát triển của đơn vị và quyền lợi của CNLĐ. Trong đó, có nhiều việc liên quan đến công tác ATVSLĐ và bảo vệ môi trường. Tháng 12, Chi hội Cựu chiến binh xung kích đảm nhận công trình, phần việc cụ thể trong công tác môi trường để thiết thực chào mừng ngày 22/12… Cùng với đó là các phong trào thi đua mừng sinh nhật Bác, Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9, Ngày truyền thống 12/11, Chào mừng Đại hội Đảng các cấp… đều nhấn mạnh nhiệm vụ và tiêu chí “xanh, sạch, đẹp và an toàn” trong sản xuất kinh doanh lẫn đời sống của CBCNV – Người lao động là trung tâm.
Ngày Môi trường thế giới 5/6 hàng năm, Giám đốc Công ty phát động hưởng ứng, chỉ đạo các đơn vị tham gia nạo vét dọn vệ sinh công nghiệp tại các khu vực sản xuất, dọn dẹp đường lò, thu gom rác thải… Không để xảy ra tình trạng “đánh trống bỏ dùi” hoặc “đầu voi đuôi chuột”. Các nội dung thi đua hoặc kế hoạch công tác khi phát động đều cụ thể về tiêu chuẩn, mục tiêu cùng tiến độ hoàn thành. Kết thúc có sơ, tổng kết, kiểm điểm rút kinh nghiệm và khen thưởng kịp thời tập thể, cả nhân xuất sắc. Việc làm này tạo các cú húych liên tục cho phong trào bền vững và phát triển.
Với hệ thống giải pháp đồng bộ, cụ thể, mang tính khả thi cao, đến nay, Công ty đã trồng được hơn sáu mươi vạn cây xanh các loại, với tổng diện tích cây đã trồng cải tạo, phục hồi môi trường là 121 ha đất trống, bãi thải, khu dân sinh do Than Núi Béo quản lý. Làm tốt nhiệm vụ trồng cây, đơn vị còn luôn chú trọng vấn đề xử lý bụi và chất thải, nước thải từ sản xuất đến sinh hoạt. Hiện tại, Công ty sử dụng xe chuyên dụng hiện đại phun nước dập bụi trên đường mỏ và các địa điểm phục vụ sản xuất, sinh hoạt ở đơn vị được tiến hành đều đặn 3 ca nên đã hạn chế được tối đa bụi phát tán ra môi trường xung quanh. Cùng với hệ thống nước thải công nghiệp công suất 1.200 m3/giờ do Tập đoàn đầu tư và giao cho Công ty TNHH MTV Môi trường TKV quản lý vận hành, Công ty đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt 300 m3/ngày đêm đảm bảo quy chuẩn của cơ quan chức năng phê duyệt.
Về khí thải từ các thiết bị đến phương tiện vận tải đều bảo đảm yêu cầu giới hạn cho phép và luôn được kiểm soát chặt chẽ. Đối với rác thải sinh hoạt, Công ty đã ký hợp đồng với Công ty CP đầu tư và phát triển môi trường đô thị Quảng Ninh thực hiện toàn bộ việc thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định. Các chất thải rắn là đất đá thải phát sinh từ quá trình khai thác được đổ thải theo quy hoạch. Đối với chất thải nguy hại, Công ty ký hợp đồng với đơn vị có đủ năng lực thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định.
Là đơn vị sản xuất kinh doanh được thiết kế theo mô hình tiên tiến hiện đại từ khi sản xuất lộ thiên đến chuyển sang khai thác than hầm lò, Than Núi Béo đã có kinh nghiệm hợp tác quốc tế, kể cả trong lĩnh vực môi trường. Phát huy kinh nghiệm này, từ năm 2008 đến năm 2012 qua TKV, Công ty đã hợp tác với Tổ chức Cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác – RAME CHLB Đức. Từ hợp tác này, việc nghiên cứu, cải tạo và trồng cây thử nghiệm mức + 256 trên diện tích 0,65 ha bãi Chính Bắc đã được tiến hành và thu kết quả tốt đẹp. Qua thử nghiệm, các chuyên gia đã trồng được sống và lên tốt 3 loại cây thích nghi với môi trường thổ nhưỡng ở đây là Bông Bạc, Xoan và Cỏ đót, mở ra một hướng mới cho công tác trồng cây hoàn nguyên môi trường trên núi cao khô cằn.
Cũng như vậy, 10 năm trước qua tương tác với các cơ quan chức năng của địa phương, Than Núi Béo xung kích tham gia Chương trình hợp tác Dự án JICA – Nhật Bản. Từ Dự án này các chuyên gia đã thử nghiệm thành công trồng 3 ha cây tại mặt bằng mức 254 bãi thải Chính Bắc. Thành công của Dự án đã mở ra sự phát triển trồng đại trà các loại cây trên địa bàn dùng cho chế biến dầu sinh học.
Công tác bảo vệ môi trường của Than Núi Béo còn thể hiện ở việc Công ty đã phối hợp chặt chẽ và có hiệu quả với chính quyền địa phương xử lý những vấn đề về môi trường không để ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của cư dân.Thông qua hợp tác và hỗ trợ các phường Hà Tu, Hà Trung, Hà Phong và Hồng Hà nạo vét bùn đất, khai thông cống rãnh thoát nước, nhất là khi mùa mưa lũ được chính quyền và người dân trân quý, yêu mến.
Với nỗ lực không biết mệt mỏi bằng cả trách nhiệm và tình cảm, vì một mục tiêu “Đưa công viên vào trong mỏ, nhà máy” của Tập đoàn và sự phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương theo yêu cầu mới, những năm qua, hơn 3.000 CBCNVLĐ, nòng cốt là gần 800 cán bộ đảng viên thuộc 35 Chi bộ trong toàn Đảng bộ Than Núi Béo đã duy trì tốt truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”, phát huy truyền thống Đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới để giữ vững sản xuất kinh doanh, đảm bảo việc làm, đời sống cho người lao động và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mới trên đường đổi mới do Đảng ta lãnh đạo. Chiến công mới của Đảng bộ và cả hệ thống chính trị của Công ty luôn gắn liền với sự quan tâm chỉ đạo sâu sát, đầy hiệu quả của các cấp lãnh đạo, trực tiếp là Đảng ủy Than Quảng Ninh và Tập đoàn TKV. Qua đó thêm một lần khẳng định dù trước việc mới, thậm chí rất khó nếu có quyết tâm chính trị, huy động được sức mạnh tổng hợp của cán bộ, đảng viên cùng quần chúng và biết đổi mới sáng tạo trong lãnh đạo lẫn tổ chức thực hiện thì ắt thành công.
Ghi nhận công sức và thành tích đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội ở địa phương cũng như của ngành Than, cấp trên từ Tập đoàn, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan chức năng và tỉnh Quảng Ninh đã khen thưởng cho Than Núi Béo cùng hàng chục tập thể, cá nhân của Công ty nhiều cờ, bằng khen, giấy khen về thành tích xuất sắc tiêu biểu trong các lĩnh vực công tác. Thật đáng trân trọng và vui mừng trong đó có cả cờ, bằng khen cho công tác môi trường “xanh, sạch, đẹp”.
