Các thiết bị bức xạ ngày càng được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế ở Hà Tĩnh nhằm nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị bệnh. Tuy nhiên, bức xạ cũng có nhiều nguy hại với sức khỏe con người.
Phần lớn các cơ sở y tế ở Hà Tĩnh thực hiện tương đối đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn bức xạ và hạt nhân
Tia x (x-quang) là một dạng của sóng điện từ, có khả năng xuyên qua nhiều vật chất nên được dùng trong y tế để chẩn đoán hình ảnh cấu trúc xương, xác định bệnh lý về xương, chẩn đoán các bệnh về phổi và khảo sát vùng bụng có thể phát hiện ra nhiều bệnh khác.
Bên cạnh lợi ích mang lại, do tia x có khả năng gây ion hóa hoặc có phản ứng trên cơ thể, nên khi chụp x-quang, nếu không được tiến hành trong điều kiện an toàn, phòng chụp, thiết bị chụp không đạt tiêu chuẩn an toàn hoặc đội ngũ nhân viên kỹ thuật không được trang bị đầy đủ kiến thức sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh.
Theo quy định, các cơ sở y tế chỉ tiến hành các hoạt động khám, chữa bệnh khi được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ và các phương tiện đo nhóm 2 đang còn hiệu lực kiểm định, hiệu chuẩn định kỳ. Thời gian qua, Sở KH&CN đã đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và đo lường đối với các cơ sở y tế khám chữa bệnh trên địa bàn.
Qua kiểm tra cho thấy, phần lớn các cơ sở y tế ở Hà Tĩnh thực hiện tương đối đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn bức xạ và hạt nhân. Cùng đó, các cơ sở y tế cũng quan tâm, thực hiện công tác kiểm định, đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2 (huyết áp kế, máy điện tim, máy điện não, áp kế, nhiệt kế, nhiệt ẩm kế, cân sức khỏe, khúc xạ kính mắt, thấu kính đo thị lực).
Quy trình vận hành các thiết bị bức xạ tại Trung tâm Y tế thị xã Hồng Lĩnh được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo an toàn cho người dân và bác sỹ.
Đơn cử, Trung tâm Y tế thị xã Hồng Lĩnh hiện đang sử dụng 4 thiết bị x-quang và một số thiết bị y học hạt nhân. Quy trình vận hành các thiết bị bức xạ cũng như theo dõi thiết bị được trung tâm thực hiện nghiêm túc.
Bác sỹ CKI Nguyễn Thái Lâm – Giám đốc Trung tâm Y tế thị xã Hồng Lĩnh chia sẻ, toàn bộ nhân viên vận hành các thiết bị có tia bức xạ đã được đào tạo bài bản về an toàn bức xạ, được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ và theo dõi liều chiếu xạ định kỳ. Trung tâm cũng thực hiện nghiêm túc ghi nhật ký theo dõi bệnh nhân, số giờ phát tia bức xạ trong ngày…
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn không ít đơn vị chưa thực hiện đầy đủ quy định về an toàn bức xạ, đo lường hoặc thực hiện có tính chất đối phó, thường chú trọng về chuyên môn hơn là về an toàn bức xạ.
Việc chấp hành pháp luật về an toàn bức xạ ở Hà Tĩnh đã có nhiều chuyển biến tích cực so với những năm trước.
Ông Nguyễn Xuân Kiên – Chánh Thanh tra Sở KH&CN cho biết: Từ cuối năm 2022 đến nay, Sở KH&CN chủ trì phối hợp với Sở Y tế, Công an tỉnh, UBND các địa phương tổ chức 2 cuộc thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về an toàn bức xạ và hạt nhân, về đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2 tại 34 cơ sở y tế (14 cơ sở y tế công lập và 20 cơ sở y tế tư nhân). Qua thanh tra, đoàn đã phát hiện và xử phạt nghiêm đối với 10 cơ sở vi phạm với tổng số tiền hơn 125 triệu đồng.
Các lỗi vi phạm chủ yếu về các hành vi: tiến hành công việc bức xạ khi giấy phép hết hạn sử dụng dưới 30 ngày và trên 30 ngày; không trang bị liều kế cá nhân cho nhân viên bức xạ; không tổ chức đánh giá liều chiếu xạ cá nhân cho nhân viên bức xạ ít nhất một lần trong 3 tháng; không tổ chức đào tạo kiến thức an toàn bức xạ, hạt nhân cho nhân viên bức xạ theo quy định; để liều chiếu xạ đối với công chúng vượt quá liều giới hạn theo quy định; sử dụng phương tiện đo nhóm 2 không có chứng chỉ kiểm định (tem, giấy chứng nhận)…
Công tác thanh tra góp phần chấn chỉnh việc thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ.
Để tăng cường công tác quản lý nhà nước và việc chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ, hạt nhân và phương tiện đo nhóm 2 trong y tế trên địa bàn, ông Kiên cho biết thêm: Thời gian tới, Sở tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến và cập nhật văn bản pháp luật mới về an toàn bức xạ và đo lường cho các tổ chức, cá nhân sử dụng thiết bị, thiết bị đo dùng trong y tế (danh mục phương tiện đo nhóm 2).
Bên cạnh đó, tăng cường phối hợp giữa các cấp, ngành chức năng trong công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng x-quang y tế và thiết bị đo dùng trong y tế. Đặc biệt là sự phối hợp của Sở Y tế trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các quy định bảo đảm an toàn bức xạ của các cơ sở y tế; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường và an toàn bức xạ, đặc biệt công tác đảm bảo an toàn bức xạ sau cấp phép, các điều kiện ghi trong giấy phép tiến hành công việc bức xạ…
Dương Chiến
