Trang chủDestinationsTP.Hồ Chí MinhDi tích khảo cổ quốc gia trong rừng ngập mặn

Di tích khảo cổ quốc gia trong rừng ngập mặn


SGGP


Đô thị Sài Gòn – TPHCM được biết đến như thành phố trẻ, với lịch sử hình thành hơn 300 năm. Thực tế, những khai quật và phát hiện gần đây tại di tích khảo cổ Giồng Cá Vồ (huyện Cần Giờ) cho thấy, sâu dưới những trầm tích, các di vật được giới khảo cổ phát hiện phản ánh lớp cư dân đầu tiên của thành phố đã có mặt cách đây hơn 3.000 năm.

Di tích khảo cổ quốc gia trong rừng ngập mặn ảnh 1

Khai quật tại Giồng Cá Vồ

1. Các di vật phát lộ trong quá trình khai quật không chỉ là nhiệm vụ tìm hiểu của giới nghiên cứu, dấu tích ngàn xưa còn đó như phần nào minh chứng về yếu tố hội lưu của đô thị TPHCM những ngày đầu hình thành và cảng thị sơ khai đã có mặt tại vùng ngập mặn Cần Giờ.

Tham gia vào quá trình khai quật di tích Giồng Cá Vồ từ những ngày đầu, TS Nguyễn Thị Hậu, Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử TPHCM, phân tích: Hệ thống di tích khảo cổ học ở Giồng Cá Vồ cho thấy, những nhóm cư dân cổ từng có mặt ở đây từ khoảng 3.000 năm trước, như nhóm cư dân cổ ở Bến Đò, Gò Cát (TP Thủ Đức), Gò Sao (quận 12), Rỏng Bàng (huyện Hóc Môn)… Đặc biệt, các di tích ở huyện Cần Giờ (cách nay khoảng 2.000 – 2.500 năm) có giá trị đặc biệt đối với lịch sử thành phố. Môi trường tự nhiên, di tích, di vật đã cho thấy khu vực Cần Giờ thời cổ không phải là một vùng phát triển nông nghiệp trồng trọt như nhiều nơi khác trong thời đại kim khí.

Cư dân cổ nơi này có đời sống kinh tế khá đặc biệt là phát triển thương mại bằng đường biển hướng ra khu vực Đông Nam Á hải đảo và xa hơn, bằng đường sông hướng vào Đông Nam Á lục địa, kết hợp hoạt động khai thác nguồn lợi tự nhiên tại chỗ. Chính vì vậy, có thể cho rằng Cần Giờ khoảng 2.000 năm trước là một “cảng thị sơ khai”, nơi tiếp thu và chuyển hóa nhiều yếu tố văn hóa – kỹ thuật từ bên ngoài, đồng thời cũng là nơi tích tụ và phát tán những yếu tố văn hóa bản địa. Họ tiếp nhận nhiều kỹ thuật và yếu tố văn hóa mới từ Ấn Độ, góp phần hình thành và phát triển văn hóa Óc Eo thời kỳ vương quốc cổ Phù Nam (thế kỷ I – thế kỷ VII) trên vùng đất Nam bộ. Di tích khảo cổ quốc gia Giồng Cá Vồ là di tích tiêu biểu cho những giá trị đặc biệt này.

2. Giồng Cá Vồ (thuộc địa phận ấp Hòa Hiệp, xã Long Hòa) là một giồng đất đỏ cao hơn bề mặt xung quanh trung bình khoảng 1,5m, được phát hiện và khai quật gần 30 năm trước.

Theo ghi nhận từ giới khảo cổ học, ở Cần Giờ tồn tại một hệ thống di tích khảo cổ phân bố trên hàng chục giồng đất đỏ, với tổng số 26 di tích được phát hiện và nghiên cứu. Những di tích này phân bố ven các con sông lớn như sông Hà Thanh, Bà Vú, Bãi Tiên (xã Long Hòa); sông Vàm Sát, rạch Gốc Tre Lớn (xã Lý Nhơn) và khu vực giồng cát cổ Cần Thạnh ven vịnh Gành Rái. Chính trên giồng đất đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những dấu tích của những cộng đồng cư dân đầu tiên trên vùng đất này, góp phần quan trọng tạo dựng nên môi trường sinh thái – nhân văn rất đặc thù ở đây, mà cho đến nay, khảo cổ học Việt Nam và thế giới ít phát hiện được một khu vực nào có tính chất tương tự: di tích khảo cổ trong vùng rừng ngập mặn.

Qua nghiên cứu cho thấy, những khu vực sâu hơn trong đất liền, như ở xã Lý Nhơn, có sự xuất hiện và cư trú sớm hơn của các cộng đồng cư dân cổ. Giồng nằm ở tả ngạn sông Hà Thanh (một nhánh của sông Dinh Bà), trên một gò cao được bao quanh bởi sông rừng ngặp mặn, phía ngoài là 2 con sông Dinh Bà và sông Hà Thanh được nối liền nhau. Xung quanh giồng là hệ thống rừng cây đước, thuộc hệ thống rừng ngập mặn của huyện Cần Giờ, được ban quản lý rừng phòng hộ quản lý.

Theo giới khảo cổ, với địa hình địa thế khá thuận lợi, gần cửa sông, cửa biển, nơi đây đã được các cộng đồng cư dân cổ lựa chọn là nơi tụ cư và tiến hành các hoạt động khai thác kinh tế khác. Trong quá trình phát lộ, bề mặt giồng xuất lộ dày đặc các dấu tích khảo cổ, đó là các mảnh gốm vỡ. Và khi đi sâu xuống các giồng đất, quá trình khai quật làm xuất lộ các di tích mộ táng, theo hình thức mai táng trong chum gốm, phản ánh một quan niệm về cái chết, việc ứng xử với người chết phong phú và đặc sắc. Trong quá trình sinh sống, người ta đã hình dung ra việc sử dụng những chiếc bình lớn hơn, làm những chiếc bình kích thước rộng và cao hơn để chứa di cốt, thi thể người chết.

Mỗi thành phố đều được hình thành từ một vùng đất có lịch sử lâu dài hơn lịch sử của thành phố đó, và đô thị Sài Gòn – TPHCM cũng vậy… Những di tích khảo cổ, di tích lịch sử là dấu xưa để người hôm nay tìm về những giá trị sơ khai ngàn năm, để bảo tồn và phát huy di sản tốt đẹp, tạo nên bản sắc cho chính mình trong muôn vàn những điều hội tụ và hội nhập của nhịp sống đương thời.

TS HOÀNG ANH TUẤN Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TPHCM: Giồng Cá Vồ mang nhiều giá trị về văn hóa

Quá trình phát lộ và khai quật di tích Giồng Cá Vồ, cổ vật phát hiện mang nhiều ý nghĩa và giá trị văn hóa, như hình thức mai táng mộ chum là một nét văn hóa rất độc đáo, mang ý niệm của con người với môi trường sống xung quanh, đó là ý niệm về một chiếc thuyền với môi trường sông nước, gắn với biển cả. Khi những hoạt động di chuyển hàng ngày của con người giữa môi trường xung quanh được tiến hành bằng những chiếc thuyền, bè, mảng đã đi vào tâm thức của con người, thì ý niệm đối với người chết cũng được thực hiện; với một chiếc chum gốm lớn, dạng hình tròn tượng trưng cho một chiếc thuyền gắn với người sống hàng ngày di chuyển trong môi trường sông nước.





Nguồn

Cùng chủ đề

Khách vượt đường xa ăn bánh canh tôm tít Cây Bàng ở mãi Cần Giờ

Dưới một tán bàng xanh mướt, thực khách vừa nhâm nhi tô bánh canh tôm tít đủ loại topping vừa cảm nhận chút nắng gió mặn mà, đằm thắm từ vùng biển Cần Giờ... Thực khách A Soái nhận định: "Nguyên chuyến 'đi bụi'...

TPHCM: Hỗ trợ học phí ngoài công lập ở 121 phường, xã, thị trấn

Bắt đầu từ năm học 2024-2025, học sinh đang theo học tại các trường tiểu học ngoài công lập trên địa bàn 121 phường, xã, thị trấn chưa có đủ trường công lập tại TPHCM sẽ được hỗ trợ học phí từ 30.000-60.000 đồng/học sinh/tháng. https://www.youtube.com/watch?v=zbTiXybiQJ4 Theo đó, đối với các phường chưa có đủ trường tiểu học công lập trên địa bàn TP Thủ Đức và các quận 6, 7, 8, 10, 11, 12, Bình...

Dự kiến khởi công khu đô thị lấn biển Cần Giờ vào đầu năm 2025

Phân khu C (318,32ha) là khu trung tâm tài chính, kinh tế, thương mại dịch vụ, văn phòng và bến cảng, khu đô thị hiện đại gồm các khu nhà ở (nhà ở liên kế, biệt thự, nhà ở cao tầng). Phân khu D (480,46ha) là khu trung tâm thương mại, nghỉ dưỡng cao cấp, đô thị hiện đại và phân khu...

Thông tin mới về ‘siêu cảng’ Cần Giờ gần 130.000 tỷ đồng

TPO - Theo lộ trình được Chính phủ đặt ra, trong năm nay thẩm định, trình phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, năm 2025 tiến hành lựa chọn nhà đầu tư. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký văn bản số 746/TTg-CN về Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Để sớm tổ chức triển khai đầu tư xây dựng bến cảng, Phó Thủ tướng...

Mãn nhãn xem màn bay liệng bắt cá của nhạn biển Cần Giờ

Thủy sản là ngành kinh tế chủ lực trong sản xuất nông nghiệp. Huyện Cần Giờ tiếp tục triển khai kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản và Nghị quyết phát triển thủy sản đến năm 2030. Trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng sản lượng ngành thủy sản đạt hơn 42.300 tấn, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm 2023. Trên địa bàn huyện Cần Giờ có hơn 683 phương tiện tàu cá...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên: TP Thủ Đức sẵn sàng để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Theo đồng chí Nguyễn Văn Nên, cả nước đang chuẩn bị cho nhiệm kỳ 2025-2030, nhiệm kỳ mà Tổng Bí thư Tô Lâm có chỉ đạo bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. TP Thủ Đức cần hành trang gì, điều kiện gì và cả những yêu cầu cần thiết khác để đi vào chặng đường ấy? Ngày 23-10, Đoàn khảo sát Thành ủy TPHCM do đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính...

Israel công bố hiện trường vụ tấn công tiêu diệt thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar ở Dải Gaza

Quân đội Israel đã công bố đoạn video từ thiết bị bay không người lái, cho thấy những hình ảnh của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar, người mà trước đó Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố là đã bị tiêu diệt.Israel tiếp tục tấn công LebanonMỹ viện trợ quân sự gần 18 tỷ USD cho Israel Israel công bố lệnh sơ tán mới tại Đông Lebanon Ngoại trưởng Iran tới Ai Cập tìm cách hạ nhiệt khu...

Kỳ vọng gì ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới?

Theo hãng tin Reuters, nhiều ngân hàng lớn của Trung Quốc như Ngân hàng Công thương (ICBC), Ngân hàng Xây dựng (CCB) dự kiến giảm lãi suất với hơn 42.000 tỷ USD tiền gửi trong tuần này. Mức giảm tiền gửi kỳ hạn 1 năm của ICBC hay CCB có thể là 0,2% trở lên. Các kỳ hạn dài hơn giảm ít nhất 0,25%. Tháng 9 vừa qua, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc...

Công chiếu Phim tài liệu đầu tiên về bóng đá nữ Việt Nam

Ngày ngày 17-10, phim tài liệu “Bóng đá Nữ Việt Nam, Chuyện Lần Đầu Kể” được chính thức công chiếu tại 52 cụm rạp trên toàn quốc. Câu chuyện 30 năm phát triển của bóng đá nữ Việt Nam lần đầu được kể qua ống kính của đạo diễn Nguyễn Thị Thắm. “Bóng Đá Nữ Việt Nam, Chuyện Lần Đầu Kể" được phát hành bởi BHD và công chiếu từ ngày...

Trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân tặng ông Dương Bá Quy

Ngày 17-10, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị tổ chức Lễ trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đồng chí Dương Bá Quy, nguyên Xã đội trưởng xã Gio Mỹ, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Tại buổi lễ, thừa ủy quyền Chủ tịch nước, ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng...

Bài đọc nhiều

Ông Đặng Quang Tú được bầu làm Chủ tịch UBND TP Đà Lạt

SGGPO 08/05/2023 20:13 HĐND TP Đà Lạt bầu ông Đặng Quang Tú (sinh năm 1978), Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Lạt, Chủ tịch HĐND TP Đà Lạt làm Chủ tịch UBND TP Đà Lạt với tỷ lệ phiếu bầu 100%. Ông Đặng Quang Tú, Chủ tịch UBND TP Đà Lạt ...

Sunset Town – Điểm hẹn mới của giới sáng tạo

Thỏi nam châm của giới sáng tạo “Hai đêm diễn của Fashion Voyage 5 đã khép lại, nhưng ngay cả khi đã trở về với Hà Nội thì dường như một phần trái tim tôi vẫn còn ở lại Phú Quốc, ở lại khoảnh khắc lặng người khi chứng kiến sàn diễn Kiss The Stars huyền ảo đẹp đến ngoạn mục, ở lại khoảnh khắc trái tim lỡ nhịp khi chứng kiến tình yêu lên ngôi trên Cầu...

Thông tin vụ thi thể người phụ nữ trong xe ô tô ở quận Long Biên

Tối 17-4, Công an TP Hà Nội thông tin, Công an quận Long Biên vừa phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội bắt giữ nghi phạm Trương Việt Hùng (sinh năm 1988; trú tại TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) để điều tra hành vi giết người, cướp tài sản.Truy tìm nghi can giết người, cướp tài sản tại Trà VinhKhởi tố đối tượng giết người, cướp tài sản rồi đốt xác...

Vụ 30 em hành hung bạn học: Thêm một học sinh bị đánh nhưng nhà trường giấu nhẹm

SGGPO 08/06/2023 14:41 Ngày 8-6, liên quan đến vụ 30 học sinh Trường THCS Hưng Thủy (huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) hành hung bạn học khiến em này không thể thi vào lớp 10, ông Võ Danh Thuấn, Chủ tịch UBND xã Hưng Thủy cho biết, sự việc đã xảy ra 6 ngày nhưng đến nay nhà trường chưa có báo cáo bằng văn bản. Ông Thuấn cũng bất ngờ trước đó có một học sinh...

Kỷ niệm 112 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5-6-1911 – 5-6-2023): Nơi ấy mãi in dáng hình của Bác

Ngày chủ nhật tuần qua, gia đình ông Võ Anh Chương (ngụ quận 7, TPHCM) đến dâng hương Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh TPHCM (quận 4) và tham quan bến Nhà Rồng. Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh TPHCM được nhiều bạn trẻ đến tham quan, học tập Gia đình ông chọn nơi 112 năm trước Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước để tham quan, thêm hiểu lịch...

Cùng chuyên mục

Nhà thờ Đức Bà – công trình kiến trúc độc đáo

Nhà thờ Đức Bà, hay còn có tên đầy đủ là Vương cung thánh đường Chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội, là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu và nổi tiếng nhất của thành phố Hồ Chí Minh. Nhà thờ được khởi công xây dựng vào năm 1876 và hoàn thành vào năm 1880, với kiến trúc độc đáo pha trộn giữa phong cách Roman và Gothic, nhà thờ đã trở thành biểu tượng...

Thành phố Hồ Chí Minh hấp dẫn các nhà đầu tư công nghệ cao

Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế lớn của Việt Nam, với dân số hơn 10 triệu người, đóng góp tới 25% GDP và 30% nguồn thu ngân sách, là thành phố có năng suất lao động cao nhất Việt Nam, nơi tập trung các chuyên gia đầu ngành, với hệ thống giáo dục thông minh, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng được nhu cầu của các ngành công nghệ cao...

Bình Phước: Bé gái chào đời trong “bọc điều” hiếm gặp

Khuya ngày 15-6, thông tin từ Bệnh viện Hoàn Mỹ Bình Phước, xã Tiến Hưng, TP Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước cho biết, chiều cùng ngày, bệnh viện thực hiện một ca sinh hiếm gặp, em bé chào đời còn nguyên bọc ối (bọc điều).Công an Quảng Ngãi giúp sản phụ bị nhà xe bỏ rơiSản phụ đẻ rớt con trong phòng tắm, sức khỏe đã ổn địnhCứu sống thai nhi “chui” ra ổ bụng do sản phụ...

Vinh danh nghệ thuật gốm Chăm và khai mạc Lễ hội Nho – Vang Ninh Thuận năm 2023

SGGPO 15/06/2023 23:02 Tối 15-6, tại TP Phan Rang - Tháp Chàm (tỉnh Ninh Thuận), UBND tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Bộ VH-TT-DL long trọng tổ chức lễ đón bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp” và khai mạc Lễ hội Nho - Vang Ninh Thuận năm 2023. Tham dự buổi lễ có Chủ tịch nước...

Quảng Ngãi: Di tích lịch sử chiến thắng Vạn Tường xuống cấp

SGGPO 15/06/2023 21:38 Quần thể Di tích lịch sử chiến thắng Vạn Tường được công nhận Di tích quốc gia từ năm 1982 tại địa bàn xã Bình Hải và xã Bình Hòa, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Tuy nhiên, từ đó đến nay, nhiều điểm di tích tại xã Bình Hòa không được tu dưỡng, sửa chữa, trông coi đã xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng. Trên tuyến đường bê tông giữa những cánh đồng lúa,...

Mới nhất

Đà Nẵng dự kiến khởi công dự án hơn 817 tỷ đồng vào năm 2025

Dự án Tuyến thoát nước chính từ hạ lưu kênh thoát nước Khu công nghệ cao về kênh thoát lũ xã Hòa Liên có tổng vốn đầu tư hơn 817 tỷ đồng dự kiến sẽ khởi công vào năm 2025. Đà Nẵng dự kiến khởi công dự án hơn 817 tỷ đồng vào năm 2025Dự án Tuyến thoát nước chính...

Hậu Giang chấp thuận nhà đầu tư dự án khu đô thị mới vốn 4.356 tỷ đồng

Dự án có diện tích sử dụng đất khoảng 96,79 ha, với quy mô dân số khoảng 18.500 người. Hậu Giang chấp thuận nhà đầu tư dự án khu đô thị mới vốn 4.356 tỷ đồngDự án có diện tích sử dụng đất khoảng 96,79 ha, với quy mô dân số khoảng 18.500 người. ...

Xu thế mới của người trẻ và cứu cánh cho các cặp vợ chồng hiếm muộn

Phương pháp trữ đông trứng mở ra nhiều hy vọng cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, cùng với đó là bảo đảm cơ hội có con cho những phụ nữ đang tập trung cho sự nghiệp, những người mắc bệnh liên quan đến sinh sản, hiểm nghèo... Trữ đông trứng: Xu thế mới của người trẻ và cứu cánh...

Mới nhất