Diện mạo nông thôn đổi thay
Đắk Nông là tỉnh miền núi ở Nam Tây Nguyên, có diện tích tự nhiên 6.515,6km2, dân số gần 630.000 người thuộc 40 dân tộc anh em, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 31,47%; dân số khu vực nông thôn chiếm 85%.
Nói về xuất phát điểm của địa phương trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đồng chí Phan Văn Sinh, Phó chánh Văn phòng Điều phối NTM tỉnh Đắk Nông cho biết: “Năm 2011, khi triển khai xây dựng NTM, Đắk Nông đang còn rất nhiều khó khăn. Cơ sở hạ tầng vùng nông thôn thấp kém, tỷ lệ hộ nghèo cao (chiếm 29,25%), thu nhập bình quân của người dân vùng nông thôn chỉ đạt 15 triệu đồng/năm. Về đánh giá theo Bộ tiêu chí NTM, toàn tỉnh đạt bình quân 3,1 tiêu chí/xã; trong đó xã đạt cao nhất 9 tiêu chí, 46 xã đạt dưới 5 tiêu chí”.
Với tinh thần quyết tâm cao, bằng việc huy động toàn xã hội và cả hệ thống chính trị vào cuộc, chương trình xây dựng NTM của tỉnh Đắk Nông nhanh chóng đạt kết quả. Nhiều vùng quê không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên trù phú, giàu có và tiệm cận khu vực đô thị.
Đặc biệt, trong triển khai chương trình xây dựng NTM, tại tỉnh Đắk Nông đã xuất hiện nhiều phong trào thi đua, nhờ vậy huy động được nguồn lực lớn trong toàn xã hội, có thể kể đến như: “Tuổi trẻ Đắk Nông chung tay xây dựng NTM”; “Phụ nữ Đắk Nông chung sức, chung lòng xây dựng NTM”; “Quân đội chung sức xây dựng NTM”; “Nông dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông chung tay xây dựng NTM”; “Sáng tạo trong đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức về công cuộc xây dựng NTM”. Có thể nói, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong toàn tỉnh đã triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp xây dựng NTM theo chức năng, nhiệm vụ được giao nhằm thực hiện 19 tiêu chí NTM và 14 tiêu chí NTM nâng cao.
Kết quả, từ năm 2011 đến 2022, Đắk Nông đã huy động các nguồn vốn đầu tư vào khu vực nông thôn cho xây dựng NTM khoảng 150.000 tỷ đồng. Trong đó, huy động cộng đồng (bao gồm ngày công, tiền mặt, hiến đất, cây trồng để đối ứng xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng) hơn 2.300 tỷ đồng.
Những năm gần đây, bình quân mỗi năm Đắk Nông huy động hơn 20.000 tỷ đồng đầu tư vào khu vực nông thôn. Nguồn lực đầu tư năm sau luôn cao hơn năm trước. Nếu như năm 2021, Đắk Nông huy động được 21.000 tỷ đồng, thì năm 2022 tăng lên hơn 24.000 tỷ đồng cho xây dựng NTM. Kết quả, đến tháng 5-2023, Đắk Nông có 35/60 xã đạt chuẩn NTM và TP Gia Nghĩa được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.
Thông qua thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông xuất hiện ngày càng nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao, như: Mô hình sản xuất 50ha hồ tiêu sạch, an toàn của 25 xã viên Hợp tác xã Đồng Thuận, ở xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp cho doanh thu gần 5 tỷ đồng/năm; mô hình Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Quảng Trực của 120 hộ đồng bào dân tộc Mnông, ở xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, mỗi năm thu mua khoảng 80 tấn mắc ca tươi; mô hình trồng 3ha sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP của gia đình ông Nguyễn Văn Quyền, thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’lấp mỗi năm cho sản lượng 48 tấn, doanh thu hơn 1,5 tỷ đồng…
Quân dân chung sức
Bài học thành công trong xây dựng NTM ở Đắk Nông chính là thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Cũng nhờ đó mà huy động được nguồn lực rất lớn trong nhân dân.
Đồng chí Võ Ngọc Anh, Phó chủ tịch phụ trách UBND xã Đắk Wer (Đắk R’lấp)-đơn vị điểm và cũng là địa phương về đích NTM sớm nhất huyện, cho biết: “Đắk Wer có dân số hơn 10.000 người, trong đó đồng bào Mnông chiếm 6%. Khi triển khai xây dựng NTM, Đắk Wer đã huy động nhiều nguồn lực và nhanh chóng vươn lên. Từ năm 2011 đến 2019, địa phương huy động gần 60 tỷ đồng xây dựng NTM, trong đó nhân dân đóng góp 12 tỷ đồng, chiếm 20%.
Giai đoạn 2020-2023, Đắk Wer đẩy mạnh thực hiện xây dựng NTM nâng cao. Trong 3 năm qua, đã huy động các nguồn lực đầu tư cho chương trình hơn 42,21 tỷ đồng; trong đó nhân dân đóng góp 17,526 tỷ đồng, chiếm 41,5%. Đắk Wer đang nỗ lực để cuối năm 2023 đạt xã NTM nâng cao đầu tiên của huyện Đắk R’lấp”.
Trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của Đắk Nông có sự chung sức hiệu quả của LLVT. Theo Đại tá Đỗ Nguyên Hoài, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Đắk Nông, trong những năm qua, LLVT tỉnh tổ chức 26 đợt hành quân làm công tác dân vận tại 24 xã, với 17.200 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia, giúp dân hơn 22.000 ngày công lao động; hỗ trợ hộ nghèo vốn, giống, vật tư sản xuất, chăn nuôi trị giá hơn 1,3 tỷ đồng.
Các cơ quan, đơn vị LLVT tỉnh hỗ trợ 30 hộ thoát nghèo, đỡ đầu 87 học sinh vượt khó; vận động xây dựng, trao tặng 88 căn nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết và nhà đồng đội; tiết kiệm, tặng hộ nghèo 66 tấn gạo; hỗ trợ công lao động, vật tư làm mới 16km đường bê tông nông thôn, 12,3km kênh mương nội đồng, 10 cống thoát nước. Hiện nay, LLVT tỉnh đang triển khai 12 mô hình “Dân vận khéo”, trong đó mô hình “Mỗi chi bộ giúp một hộ dân thoát nghèo” được Tỉnh ủy chọn nhân rộng. Với sự chung sức hiệu quả từ các đơn vị Quân đội, đến nay Đắk Nông có 54/60 xã đạt tiêu chí về quốc phòng và an ninh; 52/60 xã đạt tiêu chí về y tế; 50/60 xã đạt các tiêu chí về nhà ở, giao thông; 59/60 xã đạt tiêu chí về thủy lợi…
Đánh giá về sự phát triển của địa phương, đồng chí Lê Trọng Yên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông khẳng định: “Mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh có 43 xã đạt NTM, 3 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, 13 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; toàn tỉnh bình quân đạt 17,2 tiêu chí/xã; thu nhập bình quân của người dân nông thôn đạt 50 triệu đồng/năm. Nông thôn Đắk Nông phát triển theo hướng nông dân ngày một giàu có, thịnh vượng; khu vực nông thôn từng bước tiệm cận đô thị…”.
