Vô sinh nam có thể do sản xuất ít tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng.
Bệnh tật, chấn thương, lối sống và các yếu tố khác cũng có thể góp phần gây vô sinh nam. Do đó, các bác sĩ khuyên phái mạnh nên phá bỏ sự ngại ngùng để kiểm tra sớm khả năng sinh sản trước khi quyết định có con hay kết hôn. Việc phát hiện sớm các vấn đề sẽ giúp tỷ lệ chữa trị thành công và khả năng có con cao hơn.
Phân tích tinh dịch có thể kiểm tra chất lượng, số lượng và các bất thường tinh trùng. Nếu kết quả xét nghiệm lần thứ nhất bình thường, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm lần thứ hai để xác nhận lại. Hai kết quả bình thường thường được hiểu là người đàn ông không có vấn đề vô sinh. Nếu kết quả bất thường, nam giới cần thực hiện các xét nghiệm tiếp theo để xác định chính xác nguyên nhân.
Vô sinh nam xuất phát từ nhiều nguyên nhân nhưng có thể chữa trị nếu phát hiện sớm. Ảnh: Freepik
Một số nguyên nhân ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nam giới gồm:
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc bệnh nhiễm trùng: Nhiễm trùng sinh dục như chlamydia và bệnh lậu có thể gây vô sinh ở nam giới và thường được giải quyết bằng cách điều trị nhiễm trùng.
Tắc nghẽn, dị tật bẩm sinh: Trong một số trường hợp, nam giới sinh ra đã gặp tình trạng tắc nghẽn ở các bộ phận của tinh hoàn hoặc các bất thường khác ngăn không cho tinh trùng đi vào tinh dịch. Chấn thương ở tinh hoàn, tuyến tiền liệt và niệu đạo cũng có khả năng dẫn đến các vấn đề về sinh sản. Phẫu thuật có thể khắc phục tình trạng này.
Xuất tinh ngược: Tinh dịch không chảy ra khỏi dương vật khi xuất tinh mà đi vào bàng quang. Nguyên nhân có thể do bệnh tiểu đường, một số loại thuốc, phẫu thuật bàng quang, tuyến tiền liệt hoặc niệu đạo.
Bệnh di truyền: Mặc dù hiếm gặp nhưng các bệnh di truyền như xơ nang hoặc rối loạn nhiễm sắc thể có thể gây vô sinh.
Vấn đề tự miễn dịch: Trong một số trường hợp, hệ thống miễn dịch có thể nhắm mục tiêu nhầm vào các tế bào tinh trùng và coi chúng như một loại virus lạ. Kết quả là tinh trùng bị hư hỏng.
Các vấn đề về nội tiết tố: Sự mất cân bằng nội tiết tố ở tuyến yên, tuyến giáp cũng có khả năng gây vô sinh và có thể điều trị bằng thuốc.
Vấn đề tình dục: Rối loạn cương dương và xuất tinh sớm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Rối loạn cương dương có thể do các vấn đề tâm lý hoặc vấn đề về thể chất như: bệnh tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol cao và bệnh tim. Ngoài ra, nam giới có thể bị liệt dương do tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là hiện tượng sưng các tĩnh mạch dẫn lưu tinh hoàn. Mặc dù lý do chính xác khiến giãn tĩnh mạch thừng tinh gây vô sinh vẫn chưa được biết nhưng có thể liên quan đến lưu lượng máu bất thường. Tình trạng này dẫn đến giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
Các yếu tố khác gây vô sinh nam gồm: tập thể dục quá sức dẫn đến việc giải phóng quá nhiều hormone steroid, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản; béo phì; uống nhiều rượu, hút thuốc lá…; tiếp xúc với các chất độc hại như thuốc trừ sâu, bức xạ, chất phóng xạ, thủy ngân…
Vô sinh nam có thể được điều trị nếu người bệnh được phát hiện sớm. Nếu số lượng tinh trùng thấp, nam giới cần giảm số lần quan hệ tình dục để tăng nồng độ tinh trùng. Bổ sung thêm vitamin như axit folic và kẽm cũng là cách giúp cải thiện chất lượng và số lượng. Nếu lượng hormone bất thường, cần điều trị bằng hormone. Nếu bị xuất tinh ngược, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh sử dụng thuốc. Ngoài ra, thay đổi lối sống như tập thể dục thường xuyên, thiết lập chế độ ăn uống khoa học cũng là cách cải thiện tình trạng sức khỏe, tăng khả năng sinh sản.
Trong một số trường hợp, thụ tinh nhân tạo hoặc các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại khác sẽ giúp nam giới có con.
Gia Hân (Theo WebMD, Mayo Clinic)
