Cùng với sự phát triển của xã hội, mối liên kết trong gia đình lỏng lẻo, mặt trái của cơ chế thị trường, những cám dỗ của cuộc sống hiện đại đã khiến tội phạm là người chưa thành niên (hay còn gọi là người dưới 18 tuổi) có chiều hướng gia tăng. Trong đó, có rất nhiều vụ việc xảy ra chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ mà nhiều người chưa thành niên đánh nhau, cố ý gây thương tích và gây rối trật tự công cộng.
Trợ giúp viên pháp lý Lê Thị Thu Vân tham gia TGPL cho đối tượng tại một phiên tòa ở huyện Ngọc Lặc. (Ảnh minh họa). Ảnh: CTV
Buổi tối ngày nghỉ lễ 2-9-2022, Q. V. N. (sinh năm 2005) và nhóm bạn đến liên hoan tại một quán ăn ở thị trấn Ngọc Lặc. Đến gần 23 giờ, sau khi ăn uống xong, N. đi ra ngoài nhìn thấy T.V. H. (sinh năm 2002) và 4 người bạn đang đứng nói chuyện và chụp ảnh trên vỉa hè đối diện. N. nhìn thấy H. đeo kính đen trên đầu, đeo túi chéo trước ngực, thấy không vừa ý nên nảy sinh ý định “dạy dỗ” H.
N. cầm sẵn trên tay một cốc thủy tinh và gọi H. lại để gây sự, đồng thời sử dụng cốc thủy tinh đánh vào mặt H., làm H. bị ngã tại chỗ. rồi N. tiếp tục đấm đá vào người H. Nhìn thấy N. đánh H., nhóm bạn đi cùng N. cũng hùa theo, lao vào đấm, đá H. Thấy bạn bị đánh, hai người bạn đi cùng H. vào can ngăn nhưng không thành. Thấy vậy, P.V.O. – một người bạn đi cùng H. cũng chạy đến dùng tay đấm vào N. nhằm ngăn cản để giải thoát cho H., song lại bị 3 người bạn của N. đánh lại. Do bị đau nên O. bỏ chạy ra đường thì bị nhóm bạn của N. cầm điếu cày, ghế nhựa, bát sứ đuổi đánh. Các đối tượng vừa chạy đuổi theo O. vừa hò hét chửi bới trên đoạn đường hơn 130 m từ quán ăn đến đường Hồ Chí Minh, gây náo loạn trong đêm khuya… Không đuổi được O., nhóm bạn của N. quay lại khu vực quán và tiếp tục xảy ra lộn xộn. Gia đình chủ quán đóng cửa, đuổi nhóm thanh niên đi về. Trên đường về, họ lại gặp H. đang gọi điện thoại bên lề đường, một người trong nhóm bạn của N. lại xông đến dùng chân đạp vào người H. H. bỏ chạy thì bị N. cầm ghế nhựa đánh trúng từ phía sau… Sau đó, nghe có tiếng người nói báo công an nên nhóm của N. mới dừng lại và rời đi. H. sau đó được đưa đến bệnh viện, còn O. sau khi chạy thoát cũng tự đến bệnh viện điều trị.
Kết quả điều tra cho thấy, mặc dù không có mâu thuẫn từ trước nhưng N. đã vô cớ gây sự, sử dụng hung khí gây thương tích cho H., hậu quả làm H. bị tổn hại 15% sức khỏe. Từ hành vi vi phạm pháp luật của N., nhóm bạn của N. cũng tham gia đánh nhau, gây mất an ninh, trật tự tại khu phố. Hành vi của họ đã bị truy tố về tội “Gây rối trật tự công cộng” theo điểm b khoản 2 Điều 318 Bộ Luật Hình sự. Riêng N. còn phạm thêm tội “Cố ý gây thương tích” với hai tình tiết định khung là dùng hung khí nguy hiểm và có tính chất côn đồ.
Phiên tòa xét xử các bị cáo đã khép lại, N. phải nhận mức án 22 tháng tù về tội “Cố ý gây thương tích”, 20 tháng tù về tội “Gây rối trật tự công cộng”, tổng hợp hình phạt phải chấp hành là 42 tháng tù. 9 bị cáo còn lại có 2 bị cáo phải chịu mức án từ 9-12 tháng tù; 7 bị cáo phải chịu mức án từ 6-27 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 12-54 tháng.
Tham gia vào vụ án này, trợ giúp viên pháp lý nhận thấy đây là một vụ án để lại nhiều điều cần suy ngẫm. Vụ án có 10 bị cáo bị đưa ra xét xử nhưng có đến 7 bị cáo thuộc đối tượng người chưa thành niên phạm tội. Các bị cáo tuổi đời còn rất trẻ nhưng đã bỏ học, không có nghề nghiệp ổn định, có bị cáo còn đang ngồi trên ghế nhà trường nhưng đa phần thiếu sự quan tâm, giám sát, giáo dục của gia đình, nhận thức, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, thiếu kỹ năng sống. Phần lớn các bị cáo đều đang tìm cách chứng tỏ bản thân, nếu không có sự quan tâm, định hướng đúng đắn thì rất dễ đi “lạc đường”. Bên cạnh đó, một vấn đề đáng quan tâm là việc sử dụng rượu bia đối với người dưới 18 tuổi cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tụ tập đông người, không làm chủ được hành vi, khi mâu thuẫn xảy ra thì có khuynh hướng giải quyết bằng bạo lực.
Vụ án trên chỉ là một trong rất nhiều các vụ việc phản ánh tình trạng trẻ hóa tội phạm trong xã hội hiện nay. 10 bị cáo ở lứa tuổi thanh, thiếu niên bị vướng vào lao lý chỉ vì phút bốc đồng, hùa theo đã trở thành bài học răn đe, cảnh tỉnh những đối tượng coi thường pháp luật, coi thường tính mạng sức khỏe của người khác.
TGVPL Lê Thị Thu Vân
(Chi nhánh số 2, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa)