TP Hạ Long là một trong những địa phương có nguồn tài nguyên khoáng sản khá phong phú và đa dạng, đòi hỏi công tác quản lý phải luôn được tăng cường, chú trọng.
Hạ Long luôn xác định nhiệm vụ quản lý tài nguyên than, khoáng sản là một trong những nhiệm vụ chính trị, trọng tâm, lâu dài, do đó thành phố đã xây dựng nghị quyết, kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện. Trong đó, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, trưởng công an, bí thư, trưởng các thôn, khu, nếu để xảy ra khai thác than, khoáng sản trái phép trên địa bàn.
Quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện nghiêm chỉ đạo của tỉnh, Thành ủy, UBND thành phố thường xuyên kiểm tra, giám sát, nắm bắt thông tin liên quan đến các hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh than, khoáng sản (cát, đá, sỏi, sét, đất san nền), các hoạt động khai thác đất, san lấp mặt bằng trên địa bàn. Đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ tài nguyên than, khoáng sản.
Theo đó, thành phố đã làm việc với các đơn vị ngành Than và một số doanh nghiệp để xây dựng kế hoạch, lộ trình giảm dần hoạt động khai thác lộ thiên, tiến tới chấm dứt hoàn toàn việc khai thác đối với một số loại khoáng sản có tác động xấu đến môi trường, nhất là tại một số khu vực có lợi thế phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn như du lịch, công nghiệp, nông nghiệp sạch và nông nghiệp chất lượng cao… Gắn khai thác khoáng sản với bảo vệ môi trường, cảnh quan để phát triển bền vững; từng bước chuyển đổi ngành nghề, bảo đảm việc làm, đời sống công nhân, người lao động.
Tăng cường quản lý đất đai, xây dựng liên quan đến khai thác, chế biến, kinh doanh than; xử lý việc xuất lộ than tại các dự án. Các đơn vị ngành than đã chủ động tổ chức biện pháp bảo vệ và phối hợp với địa phương để bảo vệ, kiểm tra, ngăn chặn những hoạt động khai thác than trái phép, đảm bảo an ninh trật tự về ranh giới mỏ và địa bàn quản lý. Về thực hiện lộ trình kết thúc khai thác than lộ thiên trên địa bàn, đến nay các dự án khai thác than đang được thực hiện đúng lộ trình quy hoạch và chỉ đạo của Chính phủ (dự kiến hết năm 2023 kết thúc 1 dự án và hết năm 2025 kết thúc 1 dự án).
Đối với các khoáng sản khác cũng được quản lý chặt chẽ. Thành phố thường xuyên phối hợp với các sở, ngành có liên quan để triển khai xây dựng các quy hoạch mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng; dự án đầu tư, thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn theo quy định. Việc cấp, gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ khoáng sản phù hợp với nội dung quy hoạch khoáng sản của tỉnh, quy định của pháp luật. Quá trình thẩm định hồ sơ luôn được kiểm tra, xem xét kỹ lưỡng các vấn đề liên quan đến khu vực cấm, hạn chế hoạt động khoáng sản, các vấn đề liên quan đến môi trường, cơ sở hạ tầng, đời sống nhân dân địa phương.
Với sự vào cuộc quyết liệt, tích cực, đến nay trên địa bàn thành phố không có những điểm phức tạp về khai thác than, khoáng sản trái phép; công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ than, khoáng sản đã được kiểm soát toàn diện; trật tự trong khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than, khoáng sản được giữ vững; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và ngành than ổn định sản xuất, phát triển.
Tuy nhiên, theo nhận định của địa phương, công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản trên địa bàn vẫn còn tiềm ẩn nhiều khó khăn. Trong năm 2022, qua kiểm tra, kiểm soát trên địa bàn mặc dù không xảy ra việc khai thác than trái phép, nhưng vẫn còn xảy ra hoạt động vận chuyển, mua bán, tập kết than không có nguồn gốc hợp pháp (lực lượng chức năng thành phố đã kiểm tra, bắt giữ tổng cộng 35 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 497 triệu đồng).
Đối với khoáng sản khác, qua kiểm tra, phát hiện vi phạm như khai thác khoáng sản trên diện tích chưa có thiết kế thi công; vi phạm không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ việc bổ sung, hoàn thiện hồ sơ đề nghị đóng cửa mỏ khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường; vi phạm việc không lập đề án đóng cửa mỏ đối với các trường hợp pháp luật quy định; vi phạm trong việc không lắp đặt trạm cân để kiểm soát sản lượng khai thác đá làm vật liệu xây dựng… Ngoài ra, thành phố cũng kiểm tra, phát hiện xử lý 7 vụ việc liên quan đến lĩnh vực đất đai (hoạt động san gạt đất, hủy hoại bề mặt, làm biến dạng địa hình). Đầu năm 2023, thành phố thực hiện kiểm tra hoàn thiện hồ sơ xử lý đối với 1 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực đóng cửa mỏ.
Do đó, để nâng cao hiệu quả, thực chất hơn nữa trong công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản trên địa bàn Hạ Long, đòi hỏi sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở, nỗ lực, quyết liệt hơn nữa trong thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra.
