Với mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, tạo nên những miền quê đáng sống cho người dân, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, kiểu mẫu được cấp ủy, chính quyền huyện Lập Thạch tích cực triển khai, huy động tổng thể nhiều nguồn lực thực hiện. Tuy nhiên, huyện vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do có nhiều tiêu chí theo Bộ tiêu chí Quốc gia về xã NTM nâng cao, thôn dân cư NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021- 2025 (sau khi được Chính phủ bổ sung) khó thực hiện.
Thực hiện Chương trình MTQG về xây dựng NTM giai đoạn 2021 – 2025, năm 2022, huyện Lập Thạch đề ra mục tiêu có 15 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu và 3 xã Xuân Lôi, Xuân Hòa và Bắc Bình được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao.
Năm 2023, huyện phấn đấu có 27 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu; xã Sơn Đông được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; huyện đạt tối thiểu 55% số tiêu chí huyện (5/9 tiêu chí) và 70% số chỉ tiêu huyện (25/36 chỉ tiêu) đạt chuẩn theo quy định của giai đoạn 2021-2025.
Để đạt được mục tiêu đó, thời gian qua, huyện đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để huy động nguồn lực thực hiện như làm tốt công tác tuyên truyền vận động, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, tích cực tham gia đóng góp, hiến đất, góp ngày công, vận động doanh nghiệp (DN) con em xa quê ủng hộ chương trình tại địa phương. Phối hợp với các sở, ngành chức năng thực hiện rà soát, đầu tư cơ sở hạ tầng, sớm hoàn thành các tiêu chí.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền, đến nay, huyện đã đạt 5/9 tiêu chí huyện NTM; 4 tiêu chí còn lại là tiêu chí số 1- Quy hoạch hiện đang thi công Trung tâm văn hóa thể thao huyện; tiêu chí số 6 – Kinh tế với chỉ tiêu có Trung tâm kỹ thuật nông nghiệp hoạt động hiệu quả hiện nay đã có Đề án của tỉnh, huyện đang triển khai; tiêu chí số 7 – Môi trường, huyện đang triển khai xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn trên địa bàn xã Xuân Hòa và tiêu chí số 8 – Chất lượng môi trường sống.
Đối với 3 xã được chọn xây dựng xã NTM nâng cao năm 2022, xã Xuân Hòa hiện mới đạt 16/19 tiêu chí, xã Xuân Lôi đạt 15/19 tiêu chí và xã Bắc Bình mới đạt 12/19 tiêu chí; các tiêu chí còn lại như Giao thông, Tổ chức sản xuất, Môi trường, Chất lượng môi trường sống… có nhiều chỉ tiêu rất khó thực hiện.
Ông Nguyễn Văn Thái, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Lập Thạch cho biết: Từ năm 2022, các địa phương được chọn xây dựng đạt chuẩn xã NTM gặp nhiều khăn do theo Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 – 2025 Chính phủ mới bổ sung có nhiều chỉ tiêu mới trong các tiêu chí Tổ chức sản xuất, Y tế, Môi trường, Chất lượng Môi trường sống rất khó đạt.
Đặc biệt là chỉ tiêu “Tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung” bởi hiện nay, tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn huyện mới đạt 7,22%, rất thấp so với quy định đề ra (>40%).
Mặt khác, hiện nay, Nghị định số 57 ngày 17/4/2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn hết hiệu lực và chưa được thay thế, sửa đổi.
Bên cạnh đó, huyện cũng gặp khó trong việc hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí như môi trường khu vực nông thôn, an toàn thực phẩm; nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX; thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP; thực hiện chương trình OCOP và phát triển du lịch nông thôn… do hầu hết các xã có điều kiện tự nhiên, diện tích đất đai canh tác nhỏ lẻ, manh mún khó đưa cơ giới hóa vào sản xuất nên chưa khuyến khích nông dân đầu tư vào thâm canh phát triển sản xuất, mở rộng các vùng hàng hóa mang tính chất chuyên canh và khó thu hút đầu tư phát triển sản xuất.
Đặc biệt, nguồn kinh phí từ ngân sách đầu tư các công trình cho các xã thực hiện xây dựng NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu trong năm 2022 chưa có; ngân sách của tỉnh, huyện đầu tư cho xây dựng NTM chưa đáp ứng được yêu cầu và hầu hết các địa phương đều khó khăn về nguồn vốn đối ứng để triển khai thực hiện các tiêu chí.
Để hoàn thành kế hoạch xã đạt chuẩn NTM nâng cao theo Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, đặc biệt là mục tiêu trong năm 2022, 2023 đã đề ra, thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị; nâng cao chất lượng các phong trào thi đua “Lập Thạch chung sức xây dựng NTM” gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” với quan điểm “Xây dựng NTM có điểm khởi đầu không có điểm kết thúc”, huyện triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách đã ban hành; tuyên truyền, vận động người dân tiếp tục tham gia đóng góp duy trì đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, kiểu mẫu theo nguyên tắc tự nguyện cho từng dự án, nội dung cụ thể…
Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh cùng các sở, ngành chỉ đạo các đơn vị cung ứng nước sạch tập trung xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung cho các xã trên địa bàn.
Với một số tiêu chí thiết yếu như giao thông, điện chiếu sáng đường giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng cần có sự hỗ trợ kinh phí từ nguồn vốn đầu tư công ngân sách cấp tỉnh, huyện đề nghị các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở NN&PTNT tỉnh xem xét phê duyệt hỗ trợ bổ sung kinh phí cho các xã NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn huyện để “cán đích” theo lộ trình đã đề ra”.
Lưu Nhung
