Nhằm giảm thiệt hại tính mạng, tài sản cho người dân, bảo vệ những thành quả phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh, hướng đến xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai, trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã thực hiện nhiều chương trình, dự án nhằm chủ động ứng phó với thiên tai.
Đứng bên ngôi nhà mới xây, chị Vàng Se Chiều bộc bạch: Năm 2018, gia đình tôi được hỗ trợ di chuyển từ vùng có nguy cơ sạt lở ở xã Tả Ngài Chồ về thôn Choán Ván – Sả Hồ, thị trấn Mường Khương (huyện Mường Khương). Được chuyển về nơi ở mới an toàn, các thành viên trong gia đình đã có cuộc sống yên ổn và tập trung lao động, sản xuất, phát triển kinh tế. Đến nay, sau thời gian tích cóp, gia đình tôi đã xây được ngôi nhà mới trị giá hơn 400 triệu đồng.
Cũng như gia đình chị Chiều, gia đình chị Giàng Thị Hào được di chuyển từ thung lũng Choán Ván – nơi có nguy cơ sạt lở – về nơi ở mới. Chị Hào cho biết, trước đây ở nhà cũ, mỗi khi có mưa to, gia đình luôn thấp thỏm lo sợ. Nay được di chuyển đến nơi ở mới, chị yên tâm hơn. Nơi ở mới còn có đường bê tông đi lại thuận tiện, có điện sử dụng. Gia đình chị đã mua được nhiều vật dụng phục vụ sinh hoạt hằng ngày như nồi cơm điện, tủ lạnh, ti vi.
Dự án sắp xếp dân cư thôn Choán Ván – Sả Hồ (thị trấn Mường Khương) được thực hiện từ năm 2017 với 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 từ năm 2017 đến năm 2019 đã di chuyển và sắp xếp được 45 hộ nằm trong vùng nguy hiểm của các xã trong huyện đến ở. Giai đoạn 2 từ năm 2020 đến năm 2022 tiếp tục san tạo mới được 37 lô đất nền và di chuyển, sắp xếp được thêm 5 hộ từ khu vực biên giới đến ở.
Để thực hiện dự án, tỉnh đã đầu tư hơn 44,6 tỷ đồng san mặt bằng, xây dựng hệ thống điện, đường, điểm trường học, nhà văn hóa và công trình cấp nước phục vụ sinh hoạt cho 82 hộ. Mỗi hộ khi về tái định cư ở đây được cấp đất nền với diện tích 300 m2. Trong thời gian tới, huyện Mường Khương tiếp tục rà soát và di chuyển các hộ nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở, nguy hiểm về khu vực dự án sắp xếp dân cư thôn Choán Ván – Sả Hồ.
Tại thôn Chu Lìn 2, xã Trung Chải (thị xã Sa Pa), từ năm 2021 đã triển khai Dự án sắp xếp dân cư Móng Sến 1, 2. Dự án được triển khai để sắp xếp chỗ ở cho 54 hộ trong vùng thiên tai nguy hiểm của các thôn Móng Sến 1, Móng Sến 2, Chu Lìn 1, Chu Lìn 2 và một số thôn khác đến ở. Ông Chảo Pết Lẩy, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Chải cho biết: Với địa hình đồi núi dốc, nhiều vùng nguy hiểm có nguy cơ sạt lở đe dọa an toàn tính mạng của người dân. Dự án sắp xếp dân cư Móng Sến 1, 2 hoàn thành sẽ giúp các hộ xã Trung Chải có nơi ở mới an toàn, đủ hạ tầng thiết yếu phục vụ cuộc sống.
Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã triển khai 12 dự án và sắp xếp chỗ ở cho 1.135 hộ di chuyển từ vùng thiên tai và có nguy cơ sạt lở đến. Theo kế hoạch, từ năm 2023 đến năm 2025, tỉnh tiếp tục triển khai mới 10 dự án tập trung và di chuyển 2.525 hộ đến định cư.
Ông Chu Hoàng Nguyện, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh cho biết: Các dự án, chương trình sắp xếp dân cư đã tạo cho người dân nơi ở và điều kiện sinh hoạt rất tốt, cuộc sống của người dân được nâng lên rõ rệt, đặc biệt là góp phần vào việc giảm nghèo bền vững và xây dựng được các khu dân cư, cộng đồng an toàn hơn trước thiên tai nguy hiểm. Trong thời gian tới, chi cục tiếp tục tham mưu cho cho tỉnh triển khai thực hiện các chương trình, dự án sắp xếp dân cư đáp ứng yêu cầu thực tế và đạt hiệu quả cao hơn.
Năm 2023, tỉnh Lào Cai đã xây dựng Kế hoạch thực hiện chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai quốc gia trên địa bàn, với mục tiêu triển khai hiệu quả chiến lược quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao năng lực quản lý, điều hành, năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai; tăng cường khả năng chống chịu của hạ tầng cơ sở; nâng cao nhận thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai; nâng cao khả năng phục hồi, tái thiết sau thiên tai… Trọng tâm nhất vẫn là giảm thiệt hại về tính mạng, tài sản cho người dân, bảo vệ những thành quả phát triển kinh tế – xã hội, hướng đến phát triển bền vững, xây dựng cộng đồng, xã hội an toàn trước thiên tai.
