Thợ lặn Gideon Harris phát hiện xác tàu La Mã chở đầy hàng hóa từ đá cẩm thạch dưới biển Địa Trung Hải, ngoài khơi bờ biển tây bắc Israel.
Xác tàu đắm chứa 40 tấn hàng hóa, bao gồm cả những phần đầu cột bằng đá cẩm thạch. Ảnh: IAA
Harris tìm thấy xác tàu khoảng vài tuần trước, sau đó báo cáo với Cơ quan Cổ vật Israel (IAA). Dù các nhà khảo cổ biết về sự tồn tại của xác tàu, họ không biết vị trí chính xác vì nó bị cát vùi lấp, Koby Sharvit, giám đốc đơn vị khảo cổ dưới nước của IAA, thông báo hôm 15/5. Nhiều khả năng những cơn bão gần đây đã khiến xác tàu lộ ra.
Tàu buôn thời La Mã chở 40 tấn đá cẩm thạch, gồm các phần đầu cột, cột Corinth trang trí bằng họa tiết thực vật công phu và các cột đá cẩm thạch dài khoảng 6 m. Đây là xác tàu chở hàng cổ xưa nhất từng phát hiện tại Đông Địa Trung Hải.
Dựa vào kích thước của các yếu tố kiến trúc, nhóm nhà khảo cổ tính toán kích thước của tàu buôn và xác định, con tàu có thể chở hàng hóa nặng ít nhất 181 tấn, tương đương trọng lượng của khoảng 30 con voi châu Phi đực trưởng thành.
Xem xét vị trí và góc của xác tàu, các chuyên gia cho rằng nó đã gặp phải một cơn bão ở vùng nước nông và thả neo trong nỗ lực tuyệt vọng nhằm tránh mắc cạn. “Những cơn bão như vậy thường ập tới đột ngột dọc bờ biển Israel. Và do khả năng xoay xở hạn chế, tàu thuyền thường xuyên bị kéo vào vùng nước nông và đắm”, Sharvit nói.
Phần còn lại của hàng hóa được vận chuyển trên tàu buôn La Mã. Ảnh: IAA
Sharvit cho biết thêm, nhiều khả năng số hàng bằng đá cẩm thạch bắt nguồn từ Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Hy Lạp và đang đi về phía nam, có thể tới Alexandria ở Ai Cập.
Suốt nhiều năm, các nhà khảo cổ tranh luận xem người La Mã cổ đại có nhập khẩu những yếu tố kiến trúc được chế tạo hoàn chỉnh hay chỉ nhập những thứ mới hoàn thiện một phần. Phát hiện mới giúp chấm dứt cuộc tranh luận khi chỉ ra, hàng hóa rời khỏi địa điểm khai thác đá dưới dạng nguyên liệu thô cơ bản hoặc vật dụng được gia công một phần. Sau đó, các nghệ nhân và thợ thủ công địa phương, hoặc nghệ nhân đến từ những quốc gia khác sẽ hoàn thiện chúng tại địa điểm xây dựng.
Nhóm chuyên gia chưa rõ các cột đá cẩm thạch sẽ được lắp đặt tại đâu, nhưng nhiều khả năng chúng dùng để trang trí một công trình công cộng tráng lệ, ví dụ đền thờ hoặc rạp hát.
Thu Thảo (Theo Live Science)
