Kết quả ban đầu của cuộc bầu cử Tổng thống được theo dõi chặt chẽ ở Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy tỉ lệ ủng hộ dành cho Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã giảm xuống dưới mức đa số cần thiết để giành chiến thắng tuyệt đối, báo hiệu một cuộc bầu cử vòng hai (runoff) có khả năng xảy ra vào cuối tháng này.
Với hơn 97% số phiếu đã được kiểm hôm 14/5, ông Erdogan dẫn trước với 49,4% phiếu bầu, theo hãng thông tấn nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu Agency. Đối thủ chính của ông, thủ lĩnh phe đối lập Kemal Kilicdaroglu, giành được 44,9% phiếu bầu.
Như vậy, với việc không ai giành được hơn 50% phiếu bầu, ông Erdogan và ông Kilicdaroglu có khả năng cao sẽ gặp nhau trong vòng nước rút dự kiến diễn ra vào ngày 28/5 tới, và cả hai đều tuyên bố rằng họ đã sẵn sàng cho cuộc runoff này.
Ông Erdogan, 69 tuổi, trong một bài phát biểu vào đầu ngày 15/5 (theo giờ địa phương) cho biết, ông tin rằng mình vẫn có thể vượt ngưỡng 50% để tránh cuộc bầu cử vòng hai, nhưng “nếu quần chúng chọn vòng thứ hai, điều đó cũng được hoan nghênh”.
Các quan chức bầu cử kiểm phiếu tại một điểm bỏ phiếu sau khi cuộc tổng tuyển cử Thổ Nhĩ Kỳ kết thúc, ở Istanbul, ngày 14/5/2023. Ảnh: Times of Israel
Tuy nhiên, bức tranh bầu cử ở quốc gia liên lục địa Á-Âu trở nên phức tạp khi Anadolu Agency bị cáo buộc thao túng các số liệu. Các thành viên của Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) trung tả của ông Kilicdaroglu cho rằng hãng thông tấn do nhà nước điều hành đã thiên vị cho ông Erodgan.
Ông Kilicdaroglu, 74 tuổi, người đã tranh cử với tư cách là ứng cử viên của liên minh gồm 6 đảng đối lập, viết trên Twitter: “Chúng tôi đang dẫn trước”.
Trong khi đó, Đảng Công lý và Phát triển (AKP) của ông Erdogan đã cáo buộc phe đối lập là “âm mưu ám sát ý chí quốc gia” bằng cách tuyên bố hãng thông tấn nhà nước đã bóp méo kết quả. Đảng này gọi những tuyên bố của phe đối lập là “vô trách nhiệm”.
Ông Recep Tayyip Erdogan tại một điểm bỏ phiếu ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 14/5/2023. Ảnh: Times of Israel
Ông Kemal Kilicdaroglu tại một điểm bỏ phiếu ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 14/5/2023. Ảnh: Times of Israel
Cuộc bỏ phiếu bầu Tổng thống sẽ quyết định không chỉ ai là người lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia thành viên NATO, mà còn quyết định liệu nước này có quay trở lại con đường dân chủ, thế tục hơn hay không; đồng thời chi phối cách chính quyền sẽ xử lý cuộc khủng hoảng sinh hoạt phí nghiêm trọng và quản lý các mối quan hệ quan trọng với Nga, Trung Đông và phương Tây.
Đất nước 85 triệu dân – vốn đang phải vật lộn với lạm phát tăng vọt – giờ phải đối mặt với 2 tuần bất ổn có thể làm rung chuyển thị trường, với việc các nhà phân tích dự đoán sự biến động của đồng nội tệ Lira Thổ Nhĩ Kỳ và thị trường chứng khoán.
“Hai tuần tới có lẽ sẽ là hai tuần dài nhất trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ và rất nhiều điều sẽ xảy ra. Tôi cho rằng thị trường chứng khoán Istanbul sẽ sụp đổ nghiêm trọng và nhiều biến động về tiền tệ”, ông Hakan Akbas, Giám đốc Điều hành của công ty tư vấn Strategic Advisory Services, cho biết.
Minh Đức (Theo Fox News, Axios, Reuters)
