Bộ Công an vừa đăng tải hồ sơ dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.
“Ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt” là gì?
Theo Bộ Công an, thời gian vừa qua, việc thẩm vấn, ghi lời khai đối với các đối tượng côn đồ, hung hãn, liều lĩnh, bất cần, đối tượng bị kích động mạnh, đối tượng sử dụng ma tuý dẫn đến “ngáo đá” gặp rất nhiều khó khăn, gây nguy hiểm cho điều tra viên và cán bộ điều tra.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ Công an đã giao đơn vị chức năng nghiên cứu, sản xuất thiết bị có tên gọi “ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt”. Đây là sản phẩm dùng để khống chế, giảm khả năng kháng cự của đối tượng nguy hiểm hoặc đặc biệt nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho lực lượng thi hành nhiệm vụ trong quá trình thẩm vấn.
Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành thông tư về tiêu chuẩn cơ sở của Bộ Công an đối với ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt.
Qua đánh giá, ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt rất có tác dụng trong việc khống chế đối tượng, nhất là đối với các đối tượng côn đồ, hung hãn, liều lĩnh, bất cần; đối tượng bị kích động mạnh, đối tượng sử dụng ma tuý dẫn đến “ngáo đá” có thể gây nguy hiểm cho điều tra viên và cán bộ điều tra trong quá trình hỏi cung, lấy lời khai.
Ghế này còn giúp ngăn ngừa đối tượng tự sát, chạy trốn; răn đe, giáo dục phạm nhân khi có hành vi vi phạm nội quy trại giam, ngăn chặn những hành vi tiêu cực của phạm nhân, đặc biệt là những trường hợp phạm nhân ngoan cố, chống đối, tấn công cán bộ trong quá trình làm việc, phạm nhân có biểu hiện thần kinh không ổn định.
Cần cơ sở pháp lý để triển khai
Bộ Công an đánh giá, trang bị ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt cho công an các đơn vị, địa phương là cần thiết, tuy nhiên việc này tác động nhất định đến quyền con người, trong khi chưa có cơ sở pháp lý vững chắc cho việc sử dụng và chưa được hướng dẫn sử dụng trong từng trường hợp cụ thể.
Vì vậy, để bảo đảm chặt chẽ trong quá trình sử dụng, Bộ Công an cho rằng cần phải bổ sung ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt vào khái niệm công cụ hỗ trợ trong luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.
Theo Bộ Công an, với đề xuất như trên, mặt tiêu cực là sẽ phát sinh chi phí sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản để điều chỉnh chính sách; cơ quan quản lý nhà nước mất nhân lực, thời gian để thực hiện đăng ký quản lý, cấp phép đối với ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt.
Đổi lại, mặt tích cực mang lại như: tạo hành lang pháp lý cho các lực lượng chức năng trong quá trình quản lý, sử dụng phục vụ công tác đấu tranh với tội phạm; không phát sinh biên chế, tổ chức để đăng ký, cấp phép đối với ghế thẩm vấn đối tượng đặc biệt; không làm thay đổi quy định về thủ tục hành chính có liên quan đến đăng ký, quản lý công cụ hỗ trợ.
Việc này cũng giúp quản lý, sử dụng chặt chẽ, phục vụ các cơ quan điều tra trong quá trình lấy lời khai, hỏi cung những đối tượng nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm nhằm khống chế, giảm khả năng kháng cự của đối tượng, đảm bảo an toàn cho lực lượng thi hành nhiệm vụ.
Đề xuất cho phép cho, tặng, viện trợ vũ khí, công cụ hỗ trợ
Bộ Công an cho hay, thực tế hiện nay nhiều tổ chức, doanh nghiệp của các nước có cho, tặng, viện trợ vũ khí, công cụ hỗ trợ cho cơ quan, tổ chức, đơn vị của Việt Nam để phục vụ việc nghiên cứu, sản xuất, trang bị sử dụng.
Ngoài ra, một số tổ chức, cá nhân có nhu cầu mua bán, trao đổi, cho, tặng, phế liệu, phế phẩm vũ khí, công cụ hỗ trợ mà không còn khả năng phục hồi, tính năng, tác dụng để làm hiện vật trưng bày, triển lãm.
Tuy nhiên, luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ quy định nghiêm cấm việc trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phế liệu, phế phẩm vũ khí, công cụ hỗ trợ.
Để tận dụng nguồn lực từ nước ngoài hỗ trợ Việt Nam trong nghiên cứu, sản xuất, trang bị, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, cũng như tạo cơ sở pháp lý cho các tổ chức, cá nhân sử dụng phế liệu, phế phẩm vũ khí, công cụ hỗ trợ làm hiện vật trưng bày, triển lãm, Bộ Công an cho rằng cần thiết phải nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định tại khoản 7 và 10 điều 5 luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ cho phù hợp với thực tiễn.