Nhằm nâng cao giá trị trên diện tích canh tác, những năm qua, huyện Ngọc Lặc đã tích cực vận động, hướng dẫn người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đưa các loại giống chất lượng cao vào sản xuất. Qua đó, giúp nông dân thay đổi tập quán sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.
Mô hình trồng cây măng tây trong nhà màng của gia đình ông Phạm Phú Phục ở thôn 4, xã Ngọc Liên mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, hiện nay toàn huyện có tổng diện tích nông, lâm nghiệp là 39.000 ha, trong đó đất nông nghiệp 14.000 ha, lâm nghiệp 25.000 ha. Hiện toàn huyện có 4.000 ha lúa, trên 2.000 ha sắn, 1.500 ha ngô, 1.700 ha mía, diện tích còn lại là các loại cây trồng khác. Nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, những năm gần đây diện tích cây sắn và cây mía có sự luân canh, những diện tích sắn, mía kém hiệu quả được người dân chuyển đổi sang trồng cây lâm nghiệp. Diện tích lúa không chủ động nguồn nước chuyển đổi sang trồng ngô, mía, dong riềng, sắn dây, rau màu các loại kết hợp nuôi trồng thủy sản. Sản xuất lúa đi vào hướng sản xuất chất lượng bằng các loại giống lúa lai, lúa thuần, ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật vào sản xuất. Nét nổi bật trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở Ngọc Lặc đó là chuyển đổi diện tích đất trồng mía, sắn sang trồng cây ăn quả như dứa, ổi, cam, vải, thanh long.
Đến nay, trên địa bàn huyện đã hình thành vùng sản xuất liên kết bao tiêu sản phẩm như xã Ngọc Liên đã chuyển đổi 120 ha đất trồng sắn, mía, lúa, cao su sang trồng cây sắn dây, dong riềng để chế biến thành các sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP như miến dong, sắn dây cho giá trị từ 150 đến 200 triệu đồng/ha. Huyện tiếp tục duy trì phát triển cây ăn quả theo quy trình VietGAP đảm bảo chất lượng an toàn; mở rộng diện tích sản xuất cây ăn quả đạt VietGAP trên địa bàn là 105 ha. Trong đó, dưa vàng 3,5 ha tại các xã Minh Sơn, Kiên Thọ, Lam Sơn, Nguyệt Ấn; 4 ha rau an toàn tại các xã Thúy sơn, Ngọc Sơn, Ngọc Liên; 51 ha cây ăn quả tại các xã Ngọc Sơn, Ngọc Trung, Nguyệt Ấn, Phùng Giáo. Hầu hết các mô hình đều phát huy hiệu quả mang lại thu nhập cao cho người dân.
Bên cạnh đó, huyện đã có nhiều giải pháp khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia liên kết sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị bằng nhiều hình thức. Khi tham gia vào chuỗi liên kết nông dân được tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định, an toàn, ít rủi ro, được doanh nghiệp đầu tư giống, vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất. Đồng thời doanh nghiệp cũng chủ động được nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến và quản lý chất lượng sản phẩm. Hiện trên địa bàn huyện đã hình thành nhiều mô hình liên kết như Công ty CP Mía đường Lam Sơn liên kết bao tiêu 1.700 ha mía nguyên liệu; Công ty TH-True milk, Vinamilk bao tiêu 250 ha ngô sinh khối; Công ty CP Sản xuất chế biến nông lâm sản và vật tư nông nghiệp Phúc Thịnh liên kết, bao tiêu vùng sắn nguyên liệu với hơn 1.600 ha cho các hộ dân; Công ty CP Nông nghiệp An Phước bao tiêu vùng nguyên liệu cây gai xanh 25 ha; HTX Toàn Thắng bao tiêu hơn 100 ha lúa nếp hạt cau cho các hộ nông dân xã Thạch Lập… Từ năm 2016 đến nay, huyện Ngọc Lặc đã chuyển đổi trên 308 ha đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, nuôi cá, rau đậu có giá trị kinh tế cao. Đến nay, trên địa bàn huyện đã hình thành vùng nguyên liệu áp dụng công nghệ cao ở khu vực phía Bắc, phía Nam của huyện. Theo tính toán, 1 ha sau khi chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất từ 2 đến 3 lần, lợi nhuận tăng từ 1 đến 1,5 lần.
Thời gian tới, huyện tiếp tục rà soát, thống kê diện tích đất sản xuất kém hiệu quả để bổ sung vào quy hoạch chuyển đổi, tiếp tục thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng khoa học – kỹ thuật, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp nhằm giảm chi phí đầu tư. Cùng với đó, khuyến khích thành lập tổ hợp tác, HTX để phát triển các vùng sản xuất có liên kết, thuận lợi cho việc ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp, hình thành các vùng sản xuất tập trung theo hướng ứng dụng công nghệ cao, gắn liên kết bao tiêu sản phẩm…
Bài và ảnh: Khắc Công
