Nhiều băn khoăn về quy định mới trong tuyển sinh THCS, THPT

Mong được công bố sớm môn thi thứ ba

Thông tư 30/TT-BGDĐT của Bộ GD-ĐT về Quy chế tuyển sinh THCS và THPT vừa được ban hành. Theo đó, Bộ quy định 3 phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT gồm: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. 

Trong đó, nếu thi tuyển sẽ bao gồm 3 môn: Toán, Văn và môn thứ ba do địa phương lựa chọn. Với những thay đổi so với dự thảo trước đó là bốc thăm hoặc thay đổi hàng năm thì quy chế chính thức được các địa phương ủng hộ khi có thể giữ môn thi thứ 3 liên tiếp trong 3 năm để ổn định tâm lý phụ huynh, học sinh hoặc có thể thay đổi thành môn thi tổ hợp theo điều kiện triển khai của mỗi địa phương.

“Việc Bộ GD-ĐT chốt 3 môn thi tuyển sinh lớp 10 khiến phụ huynh, học sinh yên tâm hơn hẳn khi Hà Nội đã có nhiều năm thay đổi liên tục giữa 3 hay 4 môn thi trong khi kỳ thi này có áp lực lớn hơn cả tuyển sinh đại học. 

Hơn nữa, hiện cũng đã hết học kỳ I, phụ huynh và học sinh đều rất sốt ruột chờ thông tin về kỳ thi này để có định hướng học tập, ôn thi”, chị Nguyễn Thảo Linh, một phụ huynh có con học tại trường THCS Nguyễn Tri Phương (quận Ba Đình, Hà Nội), chia sẻ.

Theo quy chế, môn thi thứ ba hoặc bài thi tổ hợp của một số môn học được công bố sau khi kết thúc học kỳ I nhưng không muộn hơn ngày 31/3 hằng năm.

Ngay sau khi Bộ GD-ĐT ban hành Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT, Sở GD-ĐT TPHCM đã công bố môn thi thứ ba kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 của địa phương này là môn Ngoại ngữ. 

Theo Sở GD-ĐT TPHCM, việc lựa chọn Ngoại ngữ (chủ yếu là tiếng Anh) làm môn thi thứ ba vào lớp 10 phù hợp với chiến lược giáo dục, đào tạo nhân lực của TPHCM và kế hoạch phấn đấu sớm đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học như kết luận của Bộ Chính trị. 

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 là kỳ thi tuyển đầu tiên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Vì vậy, cấu trúc đề thi sẽ khác so với năm trước. Theo đó, Sở GD-ĐT TPHCM công bố cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Ngữ văn, Toán và tiếng Anh.

Là một trong những địa phương có số thí sinh dự thi tuyển sinh lớp 10 đông nhất cả nước, trao đổi với báo chí, lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết, trên cơ sở quy chế này, Sở sẽ xây dựng phương án tuyển sinh lớp 10, phương án môn thi thứ ba của năm học tới, trình UBND TP xem xét, phê duyệt. 

Hiện Hà Nội, địa phương có quy mô tuyển sinh lớn với khoảng 100.000 thí sinh dự thi tuyển sinh lớp 10 mỗi năm, vẫn chưa công bố môn thi thứ ba.

Nhiều băn khoăn về cộng điểm khuyến khích

Nhiều năm qua, Bộ GD-ĐT đã bỏ cộng điểm khuyến khích với học sinh đoạt giải cấp tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, quy chế mới lần này đã thay đổi chính sách cộng điểm đối với học sinh thi vào lớp 10 công lập. 

Bộ GD-ĐT quy định mức cộng điểm khuyến khích từ 0,5 – 1,5 điểm cho học sinh giỏi đoạt giải cấp tỉnh do Sở GD-ĐT tổ chức hoặc phối hợp với các sở, ngành tổ chức trên quy mô toàn tỉnh đối với cuộc thi tổ chức ở cấp quốc gia. 

Cụ thể, học sinh đoạt giải nhất được cộng 1,5 điểm, học sinh giải nhì được cộng 1 điểm, học sinh giải ba được cộng 0,5 điểm. Điểm khuyến khích được cộng vào tổng điểm xét tuyển tính theo thang điểm 10 đối với mỗi môn thi, bài thi.

Đây có thể coi là động lực cho việc đào tạo học sinh giỏi từ bậc THCS để làm nguồn cho bậc THPT ở các địa phương, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM luôn có các giải thi học sinh giỏi quy mô lớn. 

Tuy nhiên, phụ huynh, học sinh cần nắm rõ quy định mới này khi không phải giải thi học sinh giỏi cấp tỉnh nào cũng được cộng điểm khuyến khích. Khi bổ sung chế độ cộng điểm khuyến khích này vào quy chế mới, Bộ GD-ĐT lưu ý, dù cộng điểm cho học sinh đoạt giải cấp tỉnh nhưng chỉ với những cuộc thi có tổ chức ở cấp quốc gia. 

Như vậy, các cuộc thi học sinh giỏi các môn văn hóa như: Toán, Văn, Ngoại ngữ… như các Sở GD-ĐT tổ chức không phải là cuộc thi sẽ được tổ chức ở cấp quốc gia nên dù học sinh đoạt giải cũng không được cộng điểm vào lớp 10. 

Như vậy, ở đây chỉ những học sinh đoạt giải cấp tỉnh với các cuộc thi cấp quốc gia do Sở GD-ĐT tổ chức hoặc phối hợp với các cơ quan ban, ngành, gồm các môn văn hóa, văn nghệ, thể thao; cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật… thì mới thuộc diện được cộng điểm khuyến khích trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập.