Dư nợ cho vay margin chứng khoán sẽ còn tăng trong năm 2025

Doanh thu 2025 hạn chế nhưng lợi nhuận công ty chứng khoán có thể cải thiện

Nhìn lại năm 2024, nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán có kết quả tăng trưởng vượt trội so với thị trường trong quý I/2024, sau đó hiệu suất giảm dần trong bối cảnh lãi suất huy động bắt đầu nhích tăng do áp lực tỷ giá tăng. Bên cạnh đó, giao dịch khối ngoại bán ròng mạnh trong năm và khiến cho hiệu suất nhóm chứng khoán giảm 0,8% về giá trị trong năm 2024. 

Các cổ phiếu ghi nhận mức tăng giá tích cực là các công ty đã thực hiện tăng vốn sớm trong năm 2024, bao gồm MBS (51%), BVS (48,5%), FTS (33,4%), và HCM (29,2%) và ngược lại cổ phiếu giảm giá là các công ty gặp nhiều khó khăn về quản trị doanh nghiệp, bao gồm APG (-45,1%) và VND (-33,3%).

Về kết quả kinh doanh, doanh thu hoạt động trong 9 tháng 2024 chủ yếu đến từ hoạt động cho vay ký quỹ (đóng góp 36% doanh thu, nhờ dư nợ cho vay ký quỹ tăng 33% so với cùng kỳ) và doanh thu từ hoạt động tự doanh (đóng góp 26%, chủ yếu nhờ thu nhập từ chứng chỉ tiền gửi/giấy tờ có giá). 

Thu nhập từ hoạt động môi giới chứng khoán giảm dần theo quý, do cạnh tranh về phí dịch vụ và giá trị giao dịch toàn thị trường giảm trong nửa cuối năm. Doanh thu từ hoạt động ngân hàng đầu tư ở mức thấp, do thiếu vắng các thương vụ IPO và M&A lớn trong năm 2024.

Dựa trên quan điểm thận trọng, giả định chung về thị trường ước tính giá trị giao dịch tăng nhẹ (3%) với nhiều khó khăn trong nửa đầu năm 2025 do các yếu tố khó lường bên ngoài và kỳ vọng thanh khoản sẽ hồi phục từ nửa cuối năm 2025 nhờ những thông tin về việc nâng hạng và điều kiện vĩ mô cải thiện, Công ty chứng khoán SSI ước tính tăng trưởng doanh thu của các công ty chứng khoán sẽ có phần nào hạn chế trong năm 2025 nhưng tăng trưởng lợi nhuận có thể cải thiện nhờ việc cắt giảm chi phí hoạt động.

Công ty chứng khoán tích cực huy động vốn, cho vay margin sẽ tiếp tục tăng

SSI cho rằng, thu nhập từ phí/hoa hồng mảng môi giới chứng khoán ước tính gần như không đổi trong năm 2025 trong bối cạnh giá trị giao dịch tăng nhẹ có thể bù đắp một phần cho xu hướng giảm phí giao dịch do cạnh tranh gay gắt giữa các công ty chứng khoán. Việc tăng vốn đáng kể trong năm 2024 và kế hoạch năm 2025 tiếp tục hỗ trợ doanh thu mảng cho vay ký quỹ, mặc dù khả năng tăng trưởng sẽ khó có sự bứt phá trong bối cạnh điều kiện thị trường nhiều biến động. 

Bên cạnh đó, NIM có thể giảm do cạnh tranh và môi trường lãi suất tăng. Ước tính, mảng ngân hàng đầu tư sẽ dần hồi phục nhờ một số đợt IPO đang triển khai và mảng bảo lãnh phát hành trái phiếu có thể tăng khi thị trường trái phiếu doanh nghiệp hồi phục. Đối với mảng tự doanh, doanh thu từ chứng chỉ tiền gửi/ giấy tờ có giá kỳ vọng vẫn duy trì tỷ trọng lớn.

Với mức độ cạnh tranh gia tăng với sự tham gia mạnh mẽ của các công ty chứng khoán trực thuộc ngân hàng, các công ty chứng khoán đã đẩy mạnh tăng vốn hoặc phát hành trái phiếu nhằm chuẩn bị vốn cho hoạt động kinh doanh và thực hiện giải pháp hỗ trợ thanh toán (Non-Prefunding Solution) cho nhóm khách hàng tổ chức nước ngoài. 

SSI tổng hợp ước tính giá trị thu được từ các việc tăng vốn và phát hành trái phiếu của các công ty chứng khoán lớn ở mức 77.800 tỷ đồng cho 2 năm 2024 và 2025, tương ứng 55% dư nợ cho vay ký quỹ tại thời điểm quý III/2024, trong đó gần 37.000 tỷ đồng đã được hoàn thành. 

Các thương vụ tăng vốn của công ty chứng khoán lớn. Nguồn: SSI Research

Ngoài ra, dư nợ cho vay ký quỹ tại thời điểm quý III/2024 đạt 224.000 tỷ đồng. Đây là mức cao kỷ lục về số tuyệt đối, xét về tương đối thì dư nợ ký quỹ chiếm 81% vốn chủ sở hữu và tỷ lệ này được giữ tương đối ổn định từ năm 2023 và thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 120% trong năm 2021. 

Dư nợ cho vay ký quỹ tăng không tương đồng với thanh khoản thị trường, cho thấy mức tăng này có thể không đến từ đòn bẩy của nhà đầu tư cá nhân, mà từ cho vay ký quỹ theo thỏa thuận. SSI dự báo, năm 2025, dư nợ cho vay ký quỹ có thể tiếp tục tăng dựa trên giải pháp mới hỗ trợ thanh toán cho nhà đầu tư nước ngoài hay nhà đầu tư cá nhân trong nước quay lại thị trường.