Tập trung phòng ngừa và xử lý nghiêm các vi phạm an toàn thực phẩm

Số cơ sở bị phạt tăng gần 3 lần

Bộ Y tế cho biết, năm 2024, ngành y tế kiểm tra 354.820 cơ sở, phát hiện 22.073 cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm (ATTP), chiếm 6,22% so với số cơ sở được kiểm tra. Số cơ sở bị phạt tiền tăng 2,9 lần so với năm 2023, số tiền phạt tăng 1,69 lần.

Các lực lượng công an đã khởi tố 62 vụ (tăng gần 88%) với 97 bị can (tăng hơn 185%).

Theo Bộ Y tế, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về ATTP tiếp tục được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về ATTP.

Công tác thanh tra, kiểm tra được triển khai theo hướng tập trung vào những vụ việc cụ thể, hạn chế dàn trải; từ Trung ương đến địa phương có sự vào cuộc của các cấp, các ngành chức năng, đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nhiều vụ vi phạm với nhiều hình thức khác nhau, đảm bảo đúng pháp luật, công khai kịp thời trên phương tiện thông tin đại chúng giúp người dân có thông tin để lựa chọn thực phẩm an toàn.

Tuy nhiên, Bộ Y tế cho rằng, công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm ATTP mới chỉ đáp ứng một phần yêu cầu thực tế.

Các ý kiến cho rằng, cần đẩy mạnh tuyên truyền về chế tài xử phạt để thay đổi nhận thức của người dân, như việc tuyên truyền Nghị định 168 về xử phạt trong lĩnh vực an toàn giao thông. Cần xác định công tác phát hiện, ngăn ngừa, xử lý hình sự về ATTP là công tác trọng tâm, đột phá để răn đe, làm giảm tội phạm ATTP.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, thương mại điện tử, hình thức kinh doanh online, đặc điểm của loại hình kinh doanh này là không có địa điểm kinh doanh cố định, tính ẩn danh, danh không thực, điều này gây ra nhiều khó khăn trong kiểm soát nguồn gốc, chất lượng sản phẩm.

Các ý kiến cho rằng, cần đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu về ATTP.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành từ Trung ương đến cấp xã tập trung vào các nhóm sản phẩm tiêu thụ nhiều trong dịp Tết và lễ hội có yếu tố nguy cơ cao, các làng nghề chế biến thực phẩm, các tỉnh có cửa khẩu, các thành phố lớn.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng, tuyên truyền là giải pháp căn cơ, nhất là trong việc thay đổi nhận thức của người dân. Ông cũng cho rằng, cần nâng mức phạt hơn nữa để tăng tính răn đe. Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Bộ Y tế đã xây dựng cơ sở dữ liệu về ATTP, đồng thời mong muốn, các bộ, ngành thành viên Ban Chỉ đạo cập nhật dữ liệu vào hệ thống này.

Nghiên cứu tăng chế tài xử phạt

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng đánh giá cao các ý kiến của các thành viên Ban Chỉ đạo và ghi nhận, trong năm 2024, các bộ, ngành, cơ quan đã có nhiều cố gắng, đạt những kết quả có thể lượng hóa được, từ công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo, điều hành đến việc thực hiện các chương trình, đề án. Các cơ quan chức năng đã tăng tần suất kiểm tra ATTP.

Các cơ quan truyền thông có đổi mới trong tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức của người dân.

Theo Phó Thủ tướng, mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng vẫn còn một số hạn chế. Số lượng các vụ vi phạm ATTP gia tăng. Số người mắc còn lớn. Một số việc đã có trong kế hoạch nhưng thực hiện còn chậm.

Về phương hướng nhiệm vụ năm 2025, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc thống nhất quan điểm chung trong bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm là tập trung hơn nữa cho công tác phòng ngừa; tăng cường kiểm tra, giám sát và khi phát hiện vi phạm thì xử lý nghiêm.

Công tác phối hợp thực hiện liên ngành là quan trọng, cần tập trung vào khâu này, Phó Thủ tướng nêu rõ, không phải chỉ có một cơ quan thực hiện mà cả hệ thống, trong đó có các cơ quan chủ lực.

Công tác tuyên truyền phải toàn diện hơn, đặc biệt là về chế tài và việc xử phạt để mang tính răn đe.

Về công tác xây dựng văn bản pháp luật, cần tập trung cho việc xây dựng Luật ATTP (sửa đổi) và sửa Nghị định số 15/2018/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật ATTP, trong đó, hướng vào những điều, nội dung cơ bản, như vấn đề tiền kiểm, hậu kiểm…

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cập nhật vào cơ sở dữ liệu về ATTP.

Cần tăng cường truyền thông về bảo đảm ATTP, tập trung vào các giải pháp phòng ngừa và các chế tài xử phạt, thanh tra, kiểm tra.

Đối với ý kiến về tăng chế tài xử phạt, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các văn bản liên quan.

Về cơ sở dữ liệu và chuyển đổi số trong lĩnh vực ATTP, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo có báo cáo chi tiết và có thể tổ chức một cuộc họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo bàn về vấn đề này để xem xét việc kết nối dữ liệu của các bộ, ngành.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện nghiêm chủ trương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét những vấn đề nảy sinh để làm sao vẫn tổ chức thực hiện công tác bảo đảm ATTP được thông suốt.

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng, địa phương tập trung triển khai tốt các công tác đảm bảo ATTP dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán.