Việt Nam: Điểm sáng kinh tế tại Đông Nam Á năm 2024

Mới đây, chuyên trang Fulcrum của Viện nghiên cứu Yusof Ishak (Singapore) đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Hiệu suất kinh tế của Đông Nam Á năm 2024 và triển vọng năm 2025: Hướng đi trước những rủi ro gia tăng”. Trong bài viết, chuyên gia Jayant Menon đã đưa ra những đánh giá tích cực về sự phục hồi của kinh tế Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung, sau 4 năm chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19.

Chuyên gia Jayant Menon đánh giá Việt Nam sẽ là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực Đông Nam Á trong năm 2025. Ảnh minh họa: chinhphu.vn

Phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ

Dẫn theo báo cáo của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), ông Menon dự đoán nền kinh tế Đông Nam Á sẽ tăng trưởng 4,5% trong năm 2024 và 4,7% vào năm 2025. Các quốc gia như Philippines, Việt Nam và Campuchia được dự báo sẽ dẫn đầu khu vực về tốc độ tăng trưởng.

Chuyên gia nhận định thành tựu này có được nhờ sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài khu vực, qua đó thúc đẩy các lĩnh vực tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu. Ông cũng dự báo rằng tiêu dùng tại các thị trường lớn như: Indonesia, Philippines, Việt Nam và Malaysia sẽ tiếp tục tăng trưởng nhờ sự phục hồi của chi tiêu bán lẻ.

Ngoài ra, giá cả ổn định và sự phục hồi của ngành du lịch đã góp phần nâng cao niềm tin người tiêu dùng. Đặc biệt, Việt Nam đã vượt qua mức trước đại dịch về lượng khách du lịch, trong khi Malaysia, Singapore và Thái Lan dự kiến phục hồi hoàn toàn nhờ sự trở lại của khách Trung Quốc.

Xuất khẩu của khu vực đã tăng trưởng mạnh mẽ nhờ nhu cầu cao từ các thị trường lớn như Mỹ đối với các sản phẩm điện tử và hàng hóa chế tạo. Nhu cầu ngày càng tăng đối với chip Trí tuệ nhân tạo (AI) đã thúc đẩy ngành công nghiệp điện tử và bán dẫn, mang lại triển vọng tích cực cho các quốc gia xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao, như Việt Nam, trong năm 2025.

Nhu cầu tăng cao về chip AI đang mang lại triển vọng tăng trưởng kinh tế tích cực cho Việt Nam. Ảnh minh họa: VnEconomy

Nhiều thách thức, rủi ro phải đối mặt

Bên cạnh các tín hiệu tích cực, kinh tế Đông Nam Á vẫn đối mặt với những rủi ro lớn, bao gồm hệ quả từ các cuộc chiến tại Trung Đông và Ukraine, cũng như căng thẳng thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc.

Việt Nam, Thái Lan và Malaysia đã tận dụng cơ hội từ những căng thẳng để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thông qua việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng trong lĩnh vực công nghệ tầm trung đến cao. Tuy nhiên, nếu căng thẳng chính trị và thương mại tiếp tục leo thang, khu vực có thể chịu tác động tiêu cực, bao gồm chi phí tiêu dùng tăng và tăng trưởng chậm lại.

Thêm vào đó, ông Menon dự đoán khu vực Đông Nam Á có thể đối mặt với nguy cơ từ các thảm họa thiên nhiên và hiện tượng thời tiết cực đoan, làm giảm GDP khu vực tới 30% vào năm 2050. Các quốc gia đang phát triển được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn, do thiếu sự chuẩn bị và phụ thuộc vào các ngành nhạy cảm với khí hậu như nông nghiệp và thủy sản.

Chú trọng mảng lao động, tránh tác động tiêu cực từ xung đột quốc tế

Sự chuyển đổi công nghệ, đặc biệt là số hóa và AI, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy năng suất, tạo việc làm có thu nhập cao tại Đông Nam Á trong dài hạn. Tuy nhiên, việc này cũng gây ra thách thức ngắn hạn, đặc biệt đối với lao động kỹ năng thấp. Ông Menon khuyến nghị các quốc gia tại Đông Nam Á phải đẩy mạnh đào tạo lực lượng lao động, qua đó giảm thiểu bất bình đẳng về kỹ năng và hạn chế chi phí tái cấu trúc.

Ngoài ra, sự khác biệt về tốc độ già hóa dân số giữa các quốc gia trong khu vực tạo ra cơ hội và thách thức. Các quốc gia như Campuchia, Lào và Myanmar vẫn có dân số lao động gia tăng, trong khi một số quốc gia ASEAN khác lại chứng kiến lực lượng lao động suy giảm. Theo ông Menon, việc thúc đẩy xuất khẩu lao động là “lời giải” cho bài toán này, bằng cách cân bằng lực lượng lao động giữa các quốc gia.

Đặc biệt, những tác động căng thẳng địa chính trị và thương mại có khả năng vượt ngoài tầm kiểm soát, và có thể cản trở tiến trình chuyển đổi xanh và tiến bộ công nghệ của khu vực. Trong bối cảnh đó, chuyên gia người Singapore khuyến nghị các chính phủ và doanh nghiệp Đông Nam Á cần duy trì chính sách trung lập, tránh các biện pháp trả đũa, để hạn chế tác động tiêu cực từ xung đột và bất ổn quốc tế.