Đồng USD tạo sức ép ngay từ đầu năm

Ngày 6-1, tỉ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước (NHHN) niêm yết ở mức 24.337 đồng/USD. Giá USD ở các NH thương mại được giao dịch quanh 25.253 đồng/USD mua vào, 25.553 đồng/USD bán ra. Đặc biệt, chỉ số USD (DXY) trên thị trường quốc tế vượt mốc 108,6 điểm và đang ở mức cao nhất trong hơn 2 năm qua, gây sức ép lớn với tỉ giá trong nước.

Áp lực từ thế giới

Giới phân tích quốc tế nhận định đồng USD gần đây tăng giá mạnh do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) dự kiến chỉ có 2 lần cắt giảm tổng cộng 1 điểm % lãi suất trong năm 2025, thay vì 4 lần như đã thông báo hồi tháng 9-2024.

Trong bối cảnh đó, các tổ chức, chuyên gia tài chính dự báo áp lực tỉ giá VNĐ/USD sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2025. Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH, chỉ số DXY dao động từ 101-107 điểm đã ảnh hưởng trực tiếp đến tỉ giá USD/VNĐ. Khi đồng USD tăng giá, VNĐ giảm giá, tạo lợi thế cho xuất khẩu nhưng gây khó khăn cho nhập khẩu nguyên liệu, đẩy giá hàng hóa tăng và tác động đến lạm phát.

Ông Hiếu dự báo, năm 2025, tỉ giá sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ các chính sách kinh tế của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. Chính sách giảm thuế cho người thu nhập cao có thể làm tăng thâm hụt ngân sách, buộc Mỹ phát hành trái phiếu lãi suất cao, dẫn đến lạm phát tăng. FED có thể chuyển từ chính sách tiền tệ nới lỏng sang thắt chặt, tăng lãi suất, khiến USD mạnh lên, gây sức ép giảm giá VNĐ và tăng tỉ giá tại Việt Nam.

Trước áp lực này, NHNN có thể phải điều chỉnh chính sách tiền tệ, bao gồm tăng lãi suất và áp dụng các biện pháp khác để giảm áp lực tỉ giá và kiểm soát lạm phát.

Theo PGS-TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP HCM, việc lãi suất gần đây tăng lên một phần cũng đến từ câu chuyện tỉ giá. Bởi khi giá USD duy trì ở mức cao, NHNN khó có thể bơm vốn hỗ trợ thanh khoản cho các NH. Điều này khiến một số NH thương mại phải thực hiện huy động từ dân cư bằng cách tăng lãi suất gửi tiết kiệm. “Năm 2025, NHNN dự kiến tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống khoảng 16%, tăng cao so với năm trước nên các NH thương mại sẽ phải tính toán huy động vốn đầu vào để có dòng tín dụng đẩy mạnh cho vay” – PGS-TS Nguyễn Hữu Huân nói.

Ảnh hưởng tới lãi suất

Dù lãi suất huy động dự báo tăng, lãi suất cho vay khó tăng theo do ngành NH cần kiểm soát lãi suất đầu ra để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Báo cáo Kinh tế vĩ mô và Thị trường tài chính của Techcombank chỉ ra năm 2025, các chính sách áp thuế nhập khẩu và giảm thuế trong nước có thể đẩy lạm phát Mỹ tăng cao, khiến nợ công của Mỹ tăng theo. Kết quả là lãi suất và giá trị USD sẽ tiếp tục tăng, gây áp lực khiến VNĐ giảm giá so với USD.

Techcombank dự báo trước tình hình này, NHNN có thể bán ngoại tệ để bảo đảm thị trường hoạt động thông suốt. Đồng thời, NHNN có thể điều tiết thanh khoản VNĐ bằng cách phát hành tín phiếu để hút tiền về và cung ứng vốn cho các NH thương mại qua thị trường mở. Lãi suất VNĐ trên thị trường liên NH dự kiến ổn định ở mức 4%-6%, giúp giảm nhu cầu mua ngoại tệ kỳ hạn, góp phần giữ ổn định tỉ giá và lãi suất.

Ông Trần Minh Hoàng, Giám đốc Nghiên cứu và Phân tích tại Công ty Chứng khoán VCBS, dự báo thị trường ngoại tệ sẽ có nhiều yếu tố tích cực. Với xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ từ các NH trung ương toàn cầu, dòng tiền tiếp tục tìm đến các quốc gia có kinh tế vĩ mô ổn định như Việt Nam, giúp nguồn cung USD dồi dào và cân bằng cung – cầu ngoại tệ.

Kiều hối cũng là điểm sáng trong năm 2025, duy trì trên 13 tỉ USD mỗi năm trong 3 năm qua. Bên cạnh đó, cán cân thương mại thặng dư hơn 23,7 tỉ USD năm 2024 và dự kiến tăng thêm nhờ sự phục hồi của các nền kinh tế lớn. “Trước áp lực tỉ giá, các cơ quan quản lý có thể triển khai các chính sách mạnh mẽ hơn để ổn định thị trường và thu hút đầu tư. Nếu chỉ số DXY duy trì ở mức cao, VNĐ có thể giảm giá khoảng 3% so với USD trong năm 2025, đây là mức biến động hợp lý” – chuyên gia này nhìn nhận.