Nguy cơ bùng phát mạnh dịch sởi nếu không tiêm phòng kịp thời

Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 27/12/2024 đến ngày 3/1/2025), thành phố ghi nhận 101 trường hợp mắc bệnh sởi, tăng 25 trường hợp so với tuần trước.

Các chuyên gia dịch tễ cảnh báo rằng sự gia tăng này chủ yếu do tỷ lệ tiêm chủng sởi chưa đạt mức cần thiết trong cộng đồng, đặc biệt là ở nhóm trẻ em chưa tiêm chủng hoặc tiêm chưa đầy đủ các mũi vắc-xin.

Đây là tín hiệu cảnh báo sự gia tăng của dịch bệnh sởi, khi tổng cộng từ đầu năm 2024 đến nay, Hà Nội đã ghi nhận 436 trường hợp mắc sởi tại 30/30 quận, huyện, thị xã. Điều đáng chú ý là trong cùng kỳ năm 2023, thành phố không ghi nhận bất kỳ ca mắc sởi nào.

Sởi là một bệnh truyền nhiễm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và những người chưa được tiêm phòng đầy đủ. Số liệu cho thấy bệnh nhân mắc sởi phân bố chủ yếu ở nhóm trẻ em dưới 9 tháng tuổi và trẻ từ 1 đến 5 tuổi.

Cụ thể, trong tổng số 436 ca mắc, có 125 trẻ dưới 9 tháng tuổi (chiếm 28,7%), 74 trẻ từ 9-11 tháng (chiếm 17%), 144 trẻ từ 1-5 tuổi (chiếm 33%), và 52 trường hợp trên 10 tuổi (chiếm 11,9%).

Các chuyên gia dịch tễ cảnh báo rằng, sự gia tăng này chủ yếu do tỷ lệ tiêm chủng sởi chưa đạt mức cần thiết trong cộng đồng, đặc biệt là ở nhóm trẻ em chưa tiêm chủng hoặc tiêm chưa đầy đủ các mũi vắc-xin.

Trong thời gian tới, dự báo số ca mắc sởi sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt là ở nhóm trẻ em dưới 1 tuổi và trẻ trên 5 tuổi. CDC Hà Nội khuyến cáo các bậc phụ huynh và cộng đồng cần chú trọng việc tiêm chủng đầy đủ các mũi vắc-xin sởi, nhằm ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh.

Trước đó, Sở Y tế Hà Nội có văn bản đề xuất Bộ Y tế đồng ý việc tiêm vắc-xin phòng bệnh sởi cho trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi trên địa bàn thành phố bằng nguồn vắc-xin được cung ứng từ Bộ Y tế.

Vào đầu tháng 12/2024, Sở Y tế Hà Nội đã thực hiện đánh giá nguy cơ dịch sởi trên địa bàn thành phố theo bộ công cụ đánh giá nguy cơ sởi của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Kết quả cho thấy, nguy cơ dịch sởi xảy ra trên địa bàn thành phố ở mức trung bình. Tuy nhiên, Hà Nội là địa phương có mật độ dân cư đông và di biến động dân cư lớn. Đây cũng là nơi có các bệnh viện tuyến trung ương tiếp nhận nhiều ca mắc sởi từ các tỉnh, thành phố trong cả nước, do đó luôn có nguy cơ bùng phát dịch sởi.

Trong khi đó, theo quy định trong chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc-xin sởi được sử dụng cho trẻ từ 9 tháng tuổi. Tuy nhiên, nhóm tuổi dưới 9 tháng đang chiếm tỷ lệ cao trên địa bàn thành phố (chỉ sau nhóm tuổi từ 1-5 tuổi).

Theo WHO, vắc-xin sởi đơn giá có thể tiêm cho trẻ em từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi trong các vụ dịch như một biện pháp tăng cường chống dịch.

Mũi vắc-xin này được xem như là mũi “sởi 0” và sau đó trẻ vẫn tiếp tục được tiêm chủng 2 mũi vắc-xin sởi theo lịch của chương trình tiêm chủng mở rộng vào lúc 9 tháng tuổi và 18 tháng tuổi.

Được biết, WHO đã có văn bản gửi Bộ Y tế đồng ý bổ sung thêm 260.000 liều vắc-xin phòng sởi cho độ tuổi từ 6 đến dưới 9 tháng. Bộ Y tế đang làm thủ tục xác nhận nguồn viện trợ để phân bổ cho các tỉnh có đề xuất, qua đó kịp thời tiêm chủng cho các đối tượng trẻ này.

Để kiểm soát dịch bệnh, CDC Hà Nội khuyến cáo người dân, đặc biệt là các gia đình có trẻ nhỏ, cần tuân thủ lịch tiêm chủng vắc-xin sởi.

Trẻ từ 9 tháng tuổi cần tiêm mũi vắc-xin đầu tiên, nhắc lại mũi thứ hai ở 15 – 18 tháng và mũi thứ ba khi trẻ từ 4 – 6 tuổi. Đối với những trẻ có nguy cơ cao hoặc sống trong khu vực dịch, có thể cân nhắc tiêm sớm từ 6 tháng tuổi.

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng, việc tiêm chủng không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ mà còn giúp ngăn ngừa sự lây lan trong cộng đồng.

Bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải, Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec cho biết, tiêm chủng là biện pháp duy nhất để bảo vệ trẻ em và người lớn khỏi căn bệnh nguy hiểm tiềm tàng này. Các quốc gia trên thế giới bắt buộc phải đạt được và duy trì tỷ lệ bao phủ trên 95% với 2 liều vắc-xin sởi.

Trẻ em và người lớn cần chủ động tiêm ngừa vắc-xin sởi đầy đủ và đúng lịch để giúp cơ thể sản sinh kháng thể đặc hiệu với virus sởi, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh sởi và các biến chứng nặng nề, với hiệu quả vượt trội lên đến 98%.

Bên cạnh đó, mỗi người cần chủ động vệ sinh mắt, mũi, họng bằng nước sát khuẩn mỗi ngày, hạn chế tụ tập nơi đông người, tránh tiếp xúc gần với những người có biểu hiện mắc bệnh sởi hoặc nghi ngờ mắc bệnh, đồng thời không dùng chung vật dụng cá nhân với người mắc bệnh. Giữ vệ sinh không gian sống và bổ sung thực phẩm giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Nếu thấy có các triệu chứng của bệnh sởi (sốt, chảy nước mũi, ho khan, mắt đỏ, nhạy cảm với ánh sáng, phát ban khắp cơ thể), cần nhanh chóng đến các trung tâm hoặc cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Sự gia tăng các ca mắc sởi đang trở thành mối lo ngại lớn, đặc biệt là đối với nhóm trẻ em chưa được tiêm phòng đầy đủ. Việc tiêm vắc-xin sởi đầy đủ là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh có thể bùng phát mạnh nếu không được kiểm soát kịp thời.