Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cần tiến gần thông lệ quốc tế

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt- Trưởng ban soạn thảo Dự án Luật, cho biết, trong giai đoạn hiện nay, công tác hoàn thiện thể chế là một nhiệm vụ trọng tâm đang được Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo để tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực để phát triển đất nước.

Theo đó, Tổng Bí thư đã chỉ đạo: cần đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp, trong đó chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, tư duy quản lý không cứng nhắc, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm. Các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định, có giá trị lâu dài. Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, không cần quá dài. Những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao cho Chính phủ, địa phương quy định để đảm bảo linh hoạt trong điều hành.

Toàn cảnh Phiên họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập về Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đồng thời, hiện nay, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang phát triển rất mạnh mẽ, có vai trò ngày càng quan trọng và được kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng mới, đưa đất nước trở thành nước phát triển vào năm 2045 như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra. Mới đây nhất, ngày 22/12/2024, Tổng Bí thư đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngay phần đầu Nghị quyết đã nhấn mạnh: “Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh, thực tiễn nêu trên đặt ra trách nhiệm to lớn của Ban Soạn thảo, Tổ Biên tập khi nội dung của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cần bám sát, thể chế hóa kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước với các quy định mạnh mẽ phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và tiến gần tới thông lệ quốc tế.

Bộ trưởng đề nghị, việc xây dựng Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cần dựa trên các quan điểm như: Mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh sang khu vực ngoài công lập; tinh gọn bộ máy để tập trung đầu tư nâng cao năng lực của các tổ chức khoa học, công nghệ, tổ chức nghiên cứu và phát triển công lập; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý nhà nước; tiếp tục kế thừa các quy định của Luật Khoa học và công nghệ năm 2013 còn phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, phù hợp với thực tiễn phát triển KH&CN của Việt Nam và thông lệ quốc tế.

Tại phiên họp, các đại biểu bày tỏ nhất trí với nội dung của Dự thảo Luật Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đồng thời tập trung trao đổi, thảo luận về những điểm cần sửa đổi để hoàn thiện Dự án Luật này.

Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh, cần làm rõ thẩm quyền của các cơ quan, tổ chức soạn thảo, đồng thời đề xuất các tổ chức chủ động xây dựng và xét chọn nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong khuôn khổ kinh phí được cấp cũng như các nguồn kinh phí tự chủ khác.

Đại diện Tập đoàn Viettel khẳng định, Dự thảo Luật sẽ tạo ra cơ chế thông thoáng, giúp đơn giản hóa các quy trình xét duyệt và thực hiện các đề tài khoa học và công nghệ, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ.

Đại biểu đến từ Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất bổ sung các nội dung liên quan đến chuyển đổi số vào Dự án Luật nhằm tạo dựng một khung pháp lý vững chắc cho công cuộc chuyển đổi số trong thời gian tới.

Kết luận Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, Bộ sẽ tổ chức các buổi làm việc với từng Bộ, ngành, lĩnh vực liên quan để làm rõ hơn các nội dung trong Dự án Luật; đồng thời, khẳng định sẽ tiếp thu tối đa những ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện Dự thảo Luật, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.