Syria tiến tới hợp nhất các lực lượng dân quân

Cuộc họp báo được tổ chức nhân lần đầu Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đến Damascus sau khi chính quyền mới do tổ chức Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu được thành lập ở Syria.

Tham vọng kiểm soát toàn bộ vũ khí

Tại cuộc họp báo ở Damascus hôm 22.12 với ông Fidan, lãnh đạo trên thực tế của Syria Ahmed al-Sharaa cho biết các tổ chức vũ trang ở nước này sẽ bắt đầu tuyên bố giải tán và gia nhập quân đội chính quy Syria. “Chúng tôi tuyệt đối không cho phép bất kỳ vũ khí nào nằm ngoài sự kiểm soát của chính phủ”, AFP hôm qua dẫn lời ông al-Sharaa. Chính quyền mới ở Damascus sẽ sớm công bố cấu trúc mới của bộ quốc phòng và quân đội trong những ngày tới.

Quy định trên bao gồm cả Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd dẫn đầu. Với thành phần chủ yếu là lực lượng người Kurd YPG, SDF là đồng minh Mỹ trong cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) trong giai đoạn 2014 – 2017, và hiện vẫn canh gác những nhà tù nhốt các tay súng IS. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ lại xem YPG là một nhánh của đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức bị cấm bởi Ankara, Washington và cả EU.

Về phần mình, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định không có chỗ cho các tay súng người Kurd YPG trong tương lai sắp tới của Syria. Sau khi trao đổi với lãnh đạo al-Sharaa về sự hiện diện của YPG, ông Fidan tin rằng Damascus sẽ thực thi các bước nhằm đảm bảo sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Syria. “Trong thời gian tới, YPG phải không còn là mối đe dọa cho sự đoàn kết dân tộc Syria”, Reuters dẫn lời nhà ngoại giao, thêm rằng YPG nên bị giải tán.

Ngoại trưởng Fidan cũng kêu gọi thế giới dỡ bỏ các lệnh cấm vận đối với Syria càng nhanh càng tốt. Ông thúc giục cộng đồng quốc tế huy động nỗ lực để vực dậy Syria và tạo điều kiện để người tị nạn quay lại quê hương. Reuters dẫn số liệu ước tính cho thấy cuộc nội chiến kéo dài gần 14 năm ở Syria đã khiến hơn nửa triệu người thiệt mạng và ít nhất phân nửa dân số nước này phải di tản. Nhiều người tháo chạy qua các nước láng giềng, và chỉ tính riêng ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã có 3 triệu dân Syria chạy nạn.

Các thế lực khu vực “giữ cầu” với Syria

Hôm qua, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi đến Damascus để gặp đại diện chính quyền mới ở Syria, đánh dấu chuyến thăm cấp cao mới nhất của Jordan kể từ khi chính quyền cựu Tổng thống al-Assad sụp đổ. Jordan giáp Syria ở phía nam, và theo số liệu của Bộ Nội vụ Jordan, khoảng 1,3 triệu dân Syria đang tị nạn ở nước này.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Qatar Mohammed Al-Khulaifi cũng đến Syria trong chuyến bay đầu tiên của Hãng Qatar Airways tới Damascus sau 2 tuần gián đoạn. Bên cạnh đó, một thế lực khác của khu vực là Ả Rập Xê Út cũng đã tiếp xúc trực tiếp với chính quyền mới ở Syria. Riyadh xác nhận sẽ sớm gửi phái đoàn đến quốc gia láng giềng.

Iran, đồng minh lâu năm của chính quyền cựu Tổng thống al-Assad, cho biết chưa liên lạc trực tiếp với nhà cầm quyền mới ở Syria, theo AFP dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei hôm qua. Tehran một lần nữa xác nhận nước này ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của láng giềng, đồng thời cảnh báo Syria không nên trở thành nơi chứa chấp chủ nghĩa khủng bố.

Trước đó, trong cuộc gặp ở Damascus hôm 22.12 với lãnh đạo cộng đồng tôn giáo thiểu số Druze (Li Băng) là nghị sĩ Walid Jumblatt, ông al-Sharaa khẳng định Syria sẽ không còn can thiệp tiêu cực vào tình hình nội bộ Li Băng như lâu nay, theo AFP. Ông Jumblatt cũng là nhân vật Li Băng đầu tiên đến Syria để tiếp xúc trực tiếp với lãnh đạo chính quyền mới. Còn Đài Al Jazeera dẫn cam kết của ông al-Sharaa rằng mọi tôn giáo và nhóm thiểu số sẽ được hưởng sự đại diện một cách công bằng tại Syria.