Tổng kiểm kê tài sản công là nền tảng minh bạch hóa và tối ưu nguồn lực quốc gia

Ngày 18/12, Bộ Tài chính đã tổ chức họp báo chuyên đề nhằm cung cấp thông tin chi tiết về công tác tổng kiểm kê tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý. Đây là nhiệm vụ trọng điểm trong giai đoạn 2024 – 2025, hướng tới việc nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phục vụ chiến lược phát triển kinh tế – xã hội.

Cục trưởng Cục Quản lý công sản Nguyễn Tân Thịnh phát biểu taị buổi họp báo (Ảnh: MP)

Cục trưởng Cục Quản lý công sản Nguyễn Tân Thịnh cho biết, công tác kiểm kê lần này mang tính chiến lược, thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Không chỉ nhằm nắm bắt thực trạng tài sản công về số lượng, giá trị, tình trạng sử dụng, mà còn tạo cơ sở để hoàn thiện chính sách quản lý và khai thác tài sản một cách hiệu quả hơn. Đây là lần đầu tiên một cuộc kiểm kê tài sản công quy mô toàn quốc, bao quát cả các loại tài sản cố định và tài sản kết cấu hạ tầng, được thực hiện với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ.

Theo Quyết định số 213/QĐ-TTg ngày 1/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai. Công tác kiểm kê bao gồm việc đánh giá toàn diện các loại tài sản như tài sản cố định tại cơ quan, tổ chức, đơn vị (trừ tài sản đặc biệt của lực lượng vũ trang và tài sản thuộc danh mục bí mật nhà nước), cùng các hệ thống hạ tầng quan trọng như đường bộ, đường sắt, hàng không, thủy lợi, hạ tầng cấp nước, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, và thiết chế văn hóa – thể thao cấp cơ sở. Thời điểm chốt số liệu kiểm kê được xác định là 0 giờ ngày 1/1/2025. Các tài sản hình thành sau thời điểm này sẽ không thuộc phạm vi kiểm kê lần này.

Để đảm bảo tiến độ và chất lượng của công tác kiểm kê, Bộ Tài chính đã chuẩn bị đầy đủ công cụ hỗ trợ, bao gồm phần mềm kiểm kê tài sản công giúp thống kê, báo cáo số liệu một cách chính xác. Cùng với đó, Bộ cũng đã ban hành các biểu mẫu, chỉ tiêu kiểm kê, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn nghiệp vụ trực tiếp và trực tuyến. Các bước hướng dẫn được thực hiện chi tiết thông qua các tài liệu và video minh họa, tạo thuận lợi cho các đơn vị triển khai thực hiện.

Hiện nay, công tác chuẩn bị đã đạt nhiều kết quả tích cực. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, 44/45 bộ, cơ quan trung ương và toàn bộ 63 tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo kiểm kê, đồng thời ban hành kế hoạch chi tiết triển khai. Đáng chú ý, 41/45 bộ, cơ quan trung ương và tất cả các địa phương đã hoàn tất việc tập huấn nghiệp vụ cho các đơn vị thuộc phạm vi quản lý. Điều này đảm bảo các bước chuẩn bị cơ bản đều đi đúng hướng và đáp ứng tiến độ theo kế hoạch đã đề ra.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành công bước đầu, công tác kiểm kê cũng đối mặt với nhiều thách thức. Một số địa phương và đơn vị vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động này. Ngoài ra, khối lượng công việc khổng lồ với gần 100.000 đơn vị thuộc đối tượng kiểm kê trên cả nước khiến quá trình triển khai trở nên phức tạp hơn. Đặc biệt, việc kiểm kê các tài sản kết cấu hạ tầng lâu đời như đê điều, đường bộ hay công trình công cộng gặp khó khăn do thiếu tài liệu, hồ sơ bàn giao đầy đủ. Những tài sản liên quan đến các cơ quan sáp nhập, hợp nhất cũng đòi hỏi phải được chuyển giao đầy đủ và chính xác, tránh gây thất thoát hoặc lãng phí.

Hình ảnh tại buổi họp báo (Ảnh: M.P)

Cục trưởng Nguyễn Tân Thịnh khẳng định rằng, để vượt qua các thách thức này, các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường phối hợp, đảm bảo tính đồng bộ trong triển khai. Việc kiểm kê không chỉ nhằm tuân thủ quy định, mà còn là cơ hội để đánh giá lại thực trạng quản lý tài sản, từ đó có những cải tiến phù hợp. “Tổng kiểm kê tài sản công không chỉ là nhiệm vụ hành chính mà còn là giải pháp chiến lược để minh bạch hóa quản lý tài sản công, phòng chống lãng phí và thất thoát. Đây là nền tảng để tối ưu hóa nguồn lực, góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu kinh tế – xã hội của đất nước,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại diện Bộ Tài chính cũng chỉ ra rằng, sau khi hoàn thành kiểm kê, các cơ quan, đơn vị cần báo cáo ngay các tài sản dư thừa, không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả để xử lý kịp thời. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản mà còn tránh lãng phí các nguồn lực của Nhà nước. Bộ Tài chính cũng đặt ra các mốc thời gian cụ thể để đảm bảo tiến độ: đến ngày 31/12/2024, hoàn thành toàn bộ công tác chuẩn bị; đến ngày 31/3/2025, hoàn thành kiểm kê tại các đơn vị; đến ngày 15/6/2025, các bộ, ngành, địa phương báo cáo kết quả kiểm kê về Bộ Tài chính. Cuối cùng, đến ngày 31/7/2025, Bộ sẽ tổng hợp báo cáo toàn quốc, trình Chính phủ.

Theo ông Nguyễn Tân Thịnh, công tác tổng kiểm kê lần này không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý tài sản công mà còn là bước đi quan trọng để hiện thực hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thông qua kết quả kiểm kê, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng kế hoạch quản lý tài sản hiệu quả hơn, bao gồm việc hoàn thiện các quy định về định giá, sử dụng tài sản, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin mạnh mẽ vào quản lý, giúp việc theo dõi và điều chỉnh tài sản công trở nên minh bạch, thuận tiện hơn.

Trong bối cảnh tài sản công ngày càng đóng vai trò quan trọng như một nguồn lực kinh tế, việc thực hiện tổng kiểm kê tài sản không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của quốc gia. Đây là cơ hội để Việt Nam nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công, góp phần xây dựng một nền kinh tế minh bạch, hiệu quả và bền vững.