Làm gì để giảm triệu chứng đau nhức xương khớp trong mùa lạnh?

Các bệnh lý xương khớp gia tăng khi trời lạnh

Cứ đến mùa lạnh, bà V.T.M (62 tuổi, ở Hà Đông, Hà Nội) lại bị những cơn đau nhức xương khớp hành hạ, nhất là cơn đau ở lưng và các khớp gối. Theo lời người phụ nữ này, trời càng lạnh, các cơn đau càng trầm trọng khiến bà gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại. Không những thế, cảm giác tê cứng, đau nhức như “kim châm” khiến bà M luôn trằn trọc, hay bị tỉnh dậy lúc nửa đêm.

Việc bị mất ngủ, hạn chế trong vận động ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bà. Vì vậy, cứ đến mùa đông, bà M luôn cảm thấy phiền toái, thậm chí là “sợ hãi”.

Trên thực tế, vào mùa lạnh, số bệnh nhân nhập viện điều trị các bệnh liên quan đến xương khớp cũng có xu hướng gia tăng.

BSCKII. Phạm Văn Cường – Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông cho biết, những ngày lạnh vừa qua, số bệnh nhân bị đau nhức xương khớp nhập viện và điều trú tại khoa tăng lên đột ngột, trong đó chủ yếu là người cao tuổi.

Theo BS Cường, nhiệt độ thấp khi trời lạnh sẽ tác động lên màng hoạt dịch các khớp khiến cho các khớp có thể sưng, co cứng gây nên các triệu chứng như đau nhức hoặc viêm khớp, thường gặp nhất là ở khớp đầu gối, khớp vai và bàn tay… Biểu hiện này thường gặp hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch, nhiều bệnh nền hay người bệnh đã mắc các bệnh xương khớp mạn tính từ trước.

Dưới góc độ y học cổ truyền, theo ThS.BS Vũ Văn Đại, Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, khi trời lạnh, các thói quen tập luyện hằng ngày bị giảm đi khiến khí huyết kém lưu thông góp phần làm bệnh xương khớp nặng thêm.

Với những người có bệnh lý khớp mạn tính, khi sức đề kháng và khả năng tự bảo vệ của cơ thể suy giảm, các yếu tố gây bệnh cùng tác động xâm phạm đến kinh lạc, cơ, khớp, làm cho khí huyết vận hành trong mạch lạc bị tắc trở, kinh lạc bất thông gây đau.

Trong đó hàn là một yếu tố rất quan trọng, vì vậy thời tiết lạnh ẩm làm người bệnh đau tăng lên. Đặc biệt, ở người già, các chức năng hoạt động cơ thể bị suy yếu làm cho khí huyết trở trệ vận hành giảm sút, không nuôi dưỡng được cân mạch, gây nên tình trạng đau và thoái hóa khớp.

Nếu bệnh nhân chủ quan và không được khám chữa trị kịp thời, bệnh có thể khó kiểm soát và có thể để lại hậu quả nặng nề đến vận động.

Làm gì khi bị đau nhức xương khớp?

Theo BS Vũ Văn Đại, khi khớp có dấu hiệu đau nhức, tê cứng, cần làm ấm xung quanh vị trí đau bằng xoa dầu hoặc cao nóng, sử dụng túi chườm, lá ngải sao với muối… để các mạch máu giãn ra, khí huyết lưu thông được dễ dàng đến nuôi các khớp.

Tuyệt đối không chườm hay xoa dầu nóng trực tiếp lên vùng khớp đang viêm cấp (sưng, nóng, đỏ, đau) sẽ khiến tình trạng sưng viêm trở nên tồi tệ hơn.

Bên cạnh đó, nên đi tất chân và găng tay để giữ ấm cho tứ chi. Nếu ở trong nhà nên đi dép và lúc ra ngoài nên đi giày, ủng để bảo vệ chân. Lưu ý, khi trời lạnh nên tắm bằng nước ấm và tắm nơi kín gió; tránh tập thể dục ngoài trời khi thời tiết quá lạnh, nhiều gió, độ ẩm cao hay có mưa …

Để giảm đau cần giảm hoạt động và áp lực cho khớp như dùng gậy chống, vịn tay, mang găng hay miếng dán ở các khớp xương, đeo đai lưng, masage, chườm ấm…

Đặc biệt, cần tránh thực hiện theo các kinh nghiệm truyền miệng thiếu tính khoa học, các thuốc và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc nếu không muốn bệnh tình thêm nặng.

Cách phòng ngừa các cơn đau khớp trong mùa đông

Giữ ấm cơ thể

Chú ý nghe tin dự báo thời tiết đặc biệt khi thời tiết chuyển lạnh để có phương pháp phòng vệ hiệu quả như: tăng cường giữ ấm cơ thể, việc giữ ấm luôn là vấn đề cần được chú trọng nhất trong mùa đông, cần giữ ấm cơ thể, cổ, ngực, tay, chân, trong đó đặc biệt lưu ý giữ ấm các khớp dễ bị thoái hóa như (khớp gối, khớp cổ chân, cổ tay, bàn tay…).

Hạn chế ngồi lâu một chỗ

Từ bỏ thói quen ngồi làm việc quá lâu tại một vị trí mà hãy tranh thủ một vài phút giải lao đi lại, vận động nhẹ nhàng vừa giúp tinh thần thoải mái vừa ngăn ngừa bệnh thoái hóa khớp cổ, vai, cột sống.

Chế độ ăn uống hợp lý

Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất và cân bằng để duy trì cân nặng ở mức độ vừa phải, tránh béo phì, thừa cân. Nên chú ý chế độ ăn uống như cần phải chú ý bổ sung đầy đủ protein, các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C, D và các nguyên tố vi lượng; đồng thời ăn nhiều thực phẩm hàm chứa nhiều canci như sữa, chế phẩm từ đậu, các loại hạt, rau củ quả…

Tránh xa một số loại thực phẩm có thể tác động tới bệnh xương khớp vì những thực phẩm này sẽ sinh ra các chất có thể làm tăng gánh nặng cho khớp, trong đó bao gồm: các chất kích thích, thịt đỏ, đồ đông lạnh, phủ tạng động vật, đồ ăn nhanh, đồ ăn có tính nóng, quá chua hay quá mặn.

Sử dụng thuốc hợp lý

Khi khớp bị đau nhức nên đi khám bác sĩ sớm để được chỉ định điều trị phù hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau thường chứa corticoid dễ gây tổn thương dạ dày, phù nề, suy giảm hệ miễn dịch.

Tập luyện nhẹ nhàng

Nhiều người khi bị đau nhức xương khớp thường sợ đau nên không dám cử động khiến các khớp càng trở nên tê cứng. Tuy nhiên, thực chất, khi bị khớp, mọi người càng nên vận động thường xuyên nhưng nhẹ nhàng để giúp khí huyết lưu thông, mô sụn có điều kiện hấp thu dưỡng chất và tăng tiết dịch, bôi trơn các khớp.

Một số bài tập thể dục đơn giản như: Bơi lội, đạp xe, đá bóng, cầu lông, võ thuật, tập thái cực quyền, khí công dưỡng sinh, Yoga…có thể giúp giảm đau các khớp, cải thiện vận động. Điều này rất hữu ích không chỉ cho hệ xương khớp mà còn tăng cường sức khỏe, bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh.