Nấu ăn ở nhà thay vì ăn quán: Những lợi ích cho sức khỏe tinh thần ít ai ngờ

Trước đó, các nghiên cứu cũng chỉ ra những người thường xuyên nấu ăn tại nhà thay vì ăn ngoài thường tiêu thụ ít calo và có chế độ ăn lành mạnh hơn.

Tại sao nấu ăn tốt cho sức khỏe tinh thần?

Trong một phân tích tổng hợp từ năm 2018, Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) đã xem xét 11 nghiên cứu về lợi ích của việc nấu ăn đối với sức khỏe tinh thần và nhận thấy việc “can thiệp nấu ăn” thực sự có thể nâng cao lòng tự trọng, giảm lo âu và cải thiện sức khỏe tâm lý.

Tiến sĩ tâm lý Elisabeth Crain, nhà tâm lý học tại Nam California, giải thích thuật ngữ “can thiệp nấu ăn” chỉ những hoạt động như tạo ra thói quen nấu ăn, nấu theo công thức, hoặc tham gia một lớp học nấu ăn – bất cứ điều gì làm thay đổi cách bạn nhìn nhận về việc nấu ăn.

“Khi chúng ta trải qua khoảng thời gian khó khăn, việc lấy một cuốn sách dạy nấu ăn, tìm một công thức hấp dẫn, đi mua nguyên liệu và tận hưởng niềm vui trong bếp có thể khơi dậy tất cả những lợi ích tích cực cho sức khỏe tinh thần”, Crain chia sẻ.

Chuẩn bị một bữa ăn tại nhà có thể giúp bạn thoát khỏi trạng thái trì trệ. Bất kể bạn đang đối mặt với thử thách gì, nấu ăn sẽ giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ trước mắt, chuyển hướng tâm trí sang trạng thái tích cực hơn, Crain giải thích.

Nấu ăn có thể tạo cảm giác gắn kết, mang lại thành tựu và trở thành một hoạt động thực hành chánh niệm, theo chuyên gia dinh dưỡng Vandana Sheth. Việc chuẩn bị một bữa ăn thường kích thích tất cả các giác quan, từ đó tạo ra trải nghiệm sáng tạo. 

Không chỉ là cách chăm sóc bản thân, nấu ăn còn giúp xây dựng mối liên kết với những người xung quanh.

Nếu bạn gặp khó khăn với việc dành quá nhiều thời gian trước màn hình, không thể phân định rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân, hoặc cảm thấy khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ, nấu ăn có thể đặc biệt hữu ích, theo Courtney Morgan – nhà tư vấn tâm lý và sáng lập Counseling Unconditionally tại Kentucky.

Các nghiên cứu cũng cho thấy “can thiệp nấu ăn” rất hữu ích trong liệu pháp phục hồi chức năng, vì việc nấu nướng yêu cầu các kỹ năng như lập kế hoạch, suy nghĩ linh hoạt.

Lợi ích dinh dưỡng và tinh thần

Lợi ích dinh dưỡng từ việc nấu ăn tại nhà cũng hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Bạn có thể kiểm soát các nguyên liệu để tránh thực phẩm chế biến sẵn, giảm thiểu lượng muối, đường và chất béo không lành mạnh – những yếu tố có liên quan đến viêm nhiễm và các rối loạn tâm trạng như trầm cảm và lo âu, Sheth chia sẻ.

Người nấu ăn tại nhà có thể tập trung vào các nguyên liệu giàu dinh dưỡng như rau xanh và bơ, cá béo… – tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe não bộ và điều hòa tâm trạng. Thêm trái cây và rau củ vào các bữa ăn tự nấu cũng có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tinh thần.

Tuy nhiên, Crain nhấn mạnh: “Nấu ăn mang lại lợi ích tinh thần và có tính trị liệu, nhưng không phải là liệu pháp”. Hãy nhận thức về những tác động tích cực nấu ăn mang lại cho cuộc sống của bạn, nhưng đừng coi đó là lựa chọn thay thế cho việc trị liệu tâm lý, bà nói.

Crain khuyến khích sử dụng tất cả các giác quan: “Ngửi mùi thơm của oregano hoặc hương vị đậm đà từ món hầm bạn đang nấu, bật nhạc nền – nhạc cổ điển có lợi cho thần kinh – để tạo ra những liên tưởng tích cực trong bếp”.

Khi đến giờ thưởng thức bữa ăn, hãy khen ngợi bản thân vì đã hoàn thành việc nấu nướng. Nghiên cứu cho thấy việc cảm thấy tự tin trong bếp cũng rất tốt cho sức khỏe tinh thần.