Phát biểu sau cuộc điện đàm, ông Austin cho biết, thông điệp của ông là: “Mỹ sẽ tiếp tục bay và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép. Và nhiệm vụ của Nga là vận hành máy bay quân sự của mình một cách an toàn, chuyên nghiệp”. Ông cũng nhấn mạnh tới việc duy trì các kênh liên lạc giữa hai bên. “Chúng tôi rất cẩn trọng với bất kỳ khả năng leo thang nào. Đó là lý do tại sao tôi tin rằng điều quan trọng là giữ cho các đường dây liên lạc luôn mở. Chúng ta có thể nhấc điện thoại và tương tác với nhau. Tôi nghĩ điều đó sẽ giúp ngăn chặn những tính toán sai lầm trong tương lai”, Bộ trưởng Austin nói trong cuộc họp báo của Lầu Năm Góc ngày 15-3.
Trong khi đó, ông Shoigu đã chỉ ra rằng, nguyên nhân của vụ việc nêu trên là do phía Mỹ không tuân thủ quy định về vùng hạn chế bay đã thông báo do Nga thiết lập liên quan đến chiến dịch quân sự đặc biệt của nước này, cũng như các hoạt động tình báo được tăng cường của phía Mỹ nhằm chống lại Nga. Bộ trưởng Shoigu lưu ý rằng, các chuyến bay của UAV chiến lược của Mỹ ở ngoài khơi bờ biển Crimea có tính chất khiêu khích, tạo tiền đề cho sự leo thang căng thẳng tình hình ở khu vực Biển Đen.
Vụ việc đáng tiếc tại Biển Đen đã được Nga và Mỹ nhìn nhận dưới góc độ khác nhau. Hãng TASS dẫn thông báo của Bộ Quốc phòng Nga cho biết, ngày 14-3, một máy bay không người lái MQ-9 của Mỹ đã bị các phương tiện kiểm soát không phận của Nga phát hiện gần bán đảo Crimea. Bộ trên cho biết, “UAV này đã bay khi tắt bộ tiếp sóng, vi phạm ranh giới của chế độ không phận tạm thời được thiết lập cho chiến dịch quân sự đặc biệt mà Nga đã thông báo với tất cả người sử dụng không phận quốc tế và được công bố theo tiêu chuẩn quốc tế”.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, sau khi chuyển hướng đột ngột, chiếc UAV của Mỹ đã mất kiểm soát, mất độ cao và va chạm với mặt nước. Máy bay Nga không sử dụng vũ khí trên khoang, không tiếp xúc với UAV Mỹ và đã trở về sân bay an toàn.
Trong khi đó, quân đội Mỹ cho rằng, một trong hai máy bay chiến đấu Su-27 của Nga đã va phải cánh quạt của chiếc MQ-9 khiến nó lao xuống Biển Đen. Người phát ngôn Lầu Năm Góc Patrick Ryder cho biết thêm rằng máy bay Nga đã bay “trong vùng lân cận” của UAV Mỹ trong 30-40 phút rồi va chạm vào sáng 14-3.
Nhìn nhận về hậu quả của vụ việc xảy ra tại Biển Đen, giới quan sát lo ngại vụ rơi máy bay có khả năng làm tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa hai cường quốc sở hữu vũ khí hạt nhân, trong bối cảnh xung đột tại Ukraine bước sang năm thứ hai. Theo Al Jazeera ngày 15-3, nhận xét về vụ việc, bà Elisabeth Braw, thành viên cao cấp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI) cho biết: “Hiện giờ là giai đoạn rất nhạy cảm trong cuộc xung đột, bởi đây là vụ va chạm trực tiếp đầu tiên công khai giữa phương Tây và Nga”.
Việc các quan chức quốc phòng hàng đầu của Nga và Mỹ trao đổi ngay sau vụ việc là minh chứng cho mức độ nghiêm trọng của vụ rơi máy bay và cả hai bên đều nhận ra sự cần thiết phải giảm thiểu nguy cơ leo thang căng thẳng. Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, liên lạc giữa các quan chức quốc phòng hai bên trở nên hạn chế. Đây là cuộc điện đàm đầu tiên giữa Bộ trưởng Lloyd Austin và người đồng cấp Nga Sergey Shoigu kể từ tháng 10 năm ngoái.
HÙNG HÀ
