Phe đối lập giới nghiêm thủ đô, đề xuất thời gian chuyển tiếp, Iran muốn “thân thiện”, Israel lập tức tuyên bố vô hiệu một thỏa thuận

Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 8/12, Tổng thống Syria Bashar al-Assad (phải) đã rời khỏi đất nước và ra lệnh chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho phe đối lập.

Tình hình Syria

Hãng tin Reuters cho hay, ngày 8/12, lực lượng nổi dậy đã thông báo áp đặt lệnh giới nghiêm tại thủ đô Damascus, bắt đầu từ 16h-5h (giờ địa phương).

Trong khi đó, ông Hadi Al-Bahra, người đứng đầu lực lượng đối lập Syria ở nước ngoài, phát biểu bên lề Diễn đàn Doha ngày 8/12 cho rằng, Syria cần giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 18 tháng để tạo dựng một môi trường an toàn, trung dung và yên tĩnh cho các cuộc bầu cử tự do.

Theo Chủ tịch Liên minh quốc gia Syria đối lập Al-Bahra, nước này cần soạn thảo hiến pháp trong vòng 6 tháng và cuộc bầu cử đầu tiên sẽ là tổng tuyển cử. Theo đó, Hiến pháp sẽ quyết định Syria theo thể chế nghị viện, thể chế tổng thống hay kết hợp cả hai thể chế trên; từ đó bầu cử được tiến hành để người dân lựa chọn người lãnh đạo.

Ông cho biết thêm, lực lượng đối lập đã yêu cầu các công chức trong chính quyền Syria tiếp tục báo cáo công việc cho đến khi diễn ra quá trình chuyển giao quyền lực, đồng thời đảm bảo những người này sẽ không bị tổn hại.

Cùng ngày, theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã rời khỏi đất nước sau khi ra lệnh bàn giao quyền lực một cách hòa bình. Moscow cũng khẳng định không tham gia vào các cuộc đàm phán về việc ông Assad rời đi.

Tuyên bố nêu rõ, các căn cứ quân sự của Nga tại Syria đã được đặt trong tình trạng báo động cao, nhưng hiện không có mối đe dọa nghiêm trọng nào tới các căn cứ này. Moscow hiện đang liên lạc với tất cả các nhóm đối lập Syria và kêu gọi các bên kiềm chế bạo lực.

Phản ứng quốc tế

Ngày 8/12, Đặc phái viên về Syria của Liên hợp quốc (LHQ) Geir Pedersen nhấn mạnh, nguyện vọng của hàng triệu người dân Syria là một cuộc chuyển giao ổn định. Ông cũng đã có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại Diễn đàn Doha (Qatar) để thảo luận về các phương án ổn định tình hình tại Syria.

* Tại Trung Đông, hãng thông tấn AFP cùng ngày dẫn tuyên bố của Iran nêu rõ, nước này mong muốn duy trì quan hệ “thân thiện” với Syria sau sự sụp đổ của đồng minh thân cận Bashar al-Assad tại Damascus.

Tuyên bố do Bộ Ngoại giao Iran đưa ra nêu rõ: “Quan hệ giữa hai dân tộc Iran và Syria có lịch sử lâu dài và luôn thân thiện, và hy vọng những mối quan hệ này sẽ tiếp tục”.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cũng bày tỏ mong muốn giúp “bảo đảm an ninh” tại Syria khi ông viết trên mạng xã hội X: “Ankara sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm về mọi điều cần thiết để hàn gắn vết thương của Syria và bảo đảm sự thống nhất, toàn vẹn và an ninh của nước này”.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Qatar cảnh báo không được để Syria rơi vào hỗn loạn, đồng thời Doha đang “theo dõi chặt chẽ các diễn biến tại Syria”, nhấn mạnh “sự cần thiết phải bảo vệ các thể chế quốc gia và sự thống nhất của nhà nước để ngăn chặn nước này rơi vào hỗn loạn”.

* Cũng trong ngày 8/12, từ châu Âu, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas cho biết, khối này ưu tiên “đảm bảo an ninh” trong khu vực và cam kết hợp tác với “tất cả các đối tác mang tính xây dựng” ở Syria và rộng hơn là toàn khu vực.

Theo nhà ngoại giao, quá trình tái thiết Syria “sẽ lâu dài và phức tạp, tất cả các bên phải sẵn sàng tham gia một cách mang tính xây dựng”.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Pháp kêu gọi chấm dứt giao tranh và chuyển đổi chính trị một cách hòa bình ở nước này, nêu rõ: “Bây giờ là lúc đoàn kết ở Syria”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerboc cảnh báo, đất nước Syria “không được rơi vào tay những kẻ cực đoan khác, bất kể chúng dưới hình thức nào”.

* Về phía Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố, thỏa thuận năm 1974 do LHQ giám sát về vùng đệm phi quân sự giữa nước này và Syria đã không còn hiệu lực sau khi chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ.

Nhận định sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Assad đã châm ngòi cho phản ứng dây chuyền trên khắp Trung Đông, ông lưu ý rằng, diễn biến này là cơ hội mới và rất quan trọng đối với Israel trong lúc cảnh báo về những rủi ro từ tình hình hiện nay.

Nhà lãnh đạo đã ra lệnh cho các lực lượng Israel tiến vào vùng đệm giữa Israel-Syria và đóng tại các vị trí quan trọng để ngăn chặn các lực lượng khác chiếm giữ cả khu vực này. Ông nhấn mạnh sẽ không để bất cứ lực lượng thù địch xây dựng căn cứ gần biên giới nước này.

Theo Thủ tướng Netanyahu, Israel sẽ theo dõi chặt chẽ các diễn biến tại Syria và làm tất cả những biện pháp cần thiết để bảo vệ biên giới và an ninh của nước này. Ông cũng bày tỏ hi vọng về một chính sách láng giềng tốt đẹp với Syria.