Cân nhắc bỏ ‘xét tuyển sớm’ đại học

“Công bằng, chất lượng”

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ chiều 7/12, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn làm rõ một số vấn đề liên quan đến dự thảo Quy chế chỉ tiêu xét tuyển sớm do cơ sở đào tạo quy định nhưng không vượt quá 20% chỉ tiêu của từng ngành, nhóm ngành đào tạo.

Thứ trưởng Sơn cho biết, khi có sửa đổi trong dự thảo đều dựa trên căn cứ văn bản quy phạm pháp luật; quá trình triển khai; quy chế tuyển sinh từng năm và đặc biệt là lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, đánh giá dữ liệu tuyển sinh hằng năm…

Trên cơ sở đó thấy rằng, muốn điều chỉnh quy chế tuyển sinh phải dựa trên một số nguyên tắc. Trong đó, nguyên tắc quan trọng nhất trong giáo dục đó là công bằng và chất lượng. Bên cạnh đó cố gắng làm sao để nâng cao hiệu quả cũng như tạo thuận lợi cho thí sinh.

Theo ông, vừa qua, Bộ đã tổ chức buổi tọa đàm “thẳng thắn, cởi mở” với sự tham gia của 50 chuyên gia có kinh nghiệm. Tại đây, ý kiến của chuyên gia, người trong cuộc hết sức đồng thuận với dự thảo, và bám theo nguyên tắc “công bằng, chất lượng, hiệu quả”.

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho hay, việc xét tuyển sớm xuất hiện cách đây 6-7 năm từ một số cơ sở đào tạo. Khoảng năm 2017, bắt đầu từ 1 cơ sở đào tạo xét tuyển sớm bằng học bạ, bằng thành tích và các hình thức khác. “Khi cơ sở đào tạo này tổ chức xét tuyển sớm thì các cơ sở đào tạo khác như một cuộc chạy đua, lao vào cuộc cạnh tranh vất vả”, ông nói.

Theo Thứ trưởng, các cơ sở đào tạo phải chuẩn bị từ đầu năm cho công tác tuyển sinh, thu hồ sơ xét tuyển; các em học sinh đang học lớp 12 chạy đôn chạy đáo để giành chứng chỉ làm hồ sơ; các trường trung học phổ thông, thầy cô giáo phải xác nhận để cho công tác tuyển sinh này.

“Tất cả đều vất vả nhưng hiệu quả mang lại thì không cao”, ông nói. Theo số liệu, có 8 nguyện vọng trúng tuyển xét tuyển sớm thì chỉ có 2 nguyện vọng theo học.

“Nói cách khác, cứ có 2 thí sinh trúng tuyển sớm thì chỉ có 1 em nhập học bởi trung bình 1 em có 4 nguyện vọng”, ông Sơn cho hay.

Trúng tuyển rồi, đến lớp chỉ ngồi chơi

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phân tích, khi xét tuyển sớm, mỗi trường làm độc lập, đến khi Bộ xét tuyển chung để các thí sinh lựa chọn nguyện vọng vào các trường, các ngành thì sinh ra thí sinh ảo.

Ngoài ra, từng trường, từng ngành không thể dự đoán được thí sinh ảo dẫn đến các trường có tâm lý muốn xét tuyển sớm để đủ chỉ tiêu, có thêm nhiều chỉ tiêu xét tuyển sớm, dẫn tới xác định chỉ tiêu và điểm chuẩn không chắc chắn. Thường là điểm chuẩn trúng tuyển hạ thấp đi để có thí sinh trúng tuyển nhiều hơn.

Theo ông, từ khâu dự báo tỷ lệ trúng tuyển không đúng gây ra thiệt hại lớn, đồng thời không có căn cứ dẫn đến điểm chuẩn trong đợt tuyển sinh chính của một số ngành tăng vọt, đó là điểm không công bằng.

Từ sự bất công dẫn đến chất lượng không bảo đảm, có những học sinh được 25 điểm có khả năng trúng tuyển nhưng sau đó điểm chuẩn nâng lên 26 điểm vì có những học sinh đã trúng tuyển theo diện tuyển sinh sớm.

“Vì xét tuyển sớm nên nhiều học sinh chưa hoàn thành chương trình THPT lớp 12 đã lao vào xét tuyển Đại học cũng dẫn đến sự không công bằng.”, ông nói.

Theo Thứ trưởng, một điểm tác động tiêu cực là có rất nhiều học sinh có tâm lý trúng tuyển rồi không quan tâm đến chương trình học ở THPT nữa, có học sinh đến lớp chỉ ngồi chơi hoặc không đến lớp nữa vì đã biết mình trúng tuyển.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lắng nghe ý kiến và qua thực hiện nhiều năm đã rút ra thực tiễn. Khi điều chỉnh, khống chế tỷ lệ này, chỉ những học sinh nào thực sự có năng lực trội thì mới được tuyển thẳng, xét tuyển sớm. Còn lại hầu hết các học sinh sẽ tham gia kỳ thi chính.

Luân Dũng