Giá cà phê giảm chưa từng thấy, trong nước cũng “rơi tự do”, nguyên nhân hiện tượng bất thường là gì?

Giá cà phê hôm nay 3/12/2024

Giá cà phê thế giới vừa có phiên giảm chưa từng thấy, khiến giá cà phê robusta trên sàn London lùi sâu về dưới mức 5.000 USD/tấn. Điều tương tự cũng được ghi nhận với giá cà phê arabica.

Giá cà phê trong nước hôm nay 3/12 giảm rất mạnh, ‘rơi tự do’ tới 8.000 – 8.500 đồng/kg trong một phiên, hiên giao dịch trong khoảng 119.500 – 120.000 đồng/kg. Như vậy, sau một tuần tăng mạnh khiến nhiều nông dân trồng cà phê hớn hở thì chỉ sau một phiên giao dịch đầu tháng 12, giá cà phê còn giảm mạnh hơn cả tuần trước cộng lại. Đây là biến động mạnh chưa từng thấy với mặt hàng cà phê trong hơn 1 năm qua.

Đây là lần biến động mạnh nhất trên thị trường trong nhiều tháng qua. Sàn giao dịch London đỏ sàn ngay từ khi mở cửa phiên giao dịch đầu tháng 12, giá cứ giảm dần về cuối phiên và đến lúc đóng cửa ghi nhận con số giảm chưa từng thấy trong nhiều năm qua. Trên sàn New York, giá cà phê arabica cũng trong trạng thái rơi tự do.

Các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành cho rằng, hiện tượng giá cà phê biến động mạnh thời gian gần đây do nhiều yếu tố chi phối, bao gồm vấn đề thời tiết, căng thẳng chính trị ở nhiều nơi, đồng USD mạnh lên và đặc biệt là Quy định chống phá rừng của châu Âu (EUDR) vẫn chưa có phán quyết cuối cùng. Châu Âu là một trong những thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới nên quyết định cuối cùng về EUDR sẽ tác động nhiều đến giá cà phê trong thời gian tới. Tuy nhiên, với Việt Nam, nếu EUDR được áp dụng sẽ là lợi thế vì chúng ta là nước tích cực nhất trong việc tuân thủ quy định này.

Ngoài ra, nguyên nhân tác động lập tức và trong ngắn hạn chủ yếu do hoạt động thanh lý khi thị trường đã ở vùng mua quá mức và đồng Real của Brazil suy yếu thúc đẩy hoạt động bán ra tại Brazil. Áp lực thanh lý dài hạn đã đè nặng lên giá cà phê sau khi Công ty tư vấn J. Ganes Consulting cho biết, việc nắm giữ một lượng vốn lớn vào cà phê có thể không còn hợp lý nữa, sau khi sàn ICE tăng mức ký quỹ cho hợp đồng tương lai cà phê vào tuần trước.

Ngoài ra, sự suy yếu của đồng Real cũng gây áp lực giảm giá cà phê. Đồng nội tệ Brazil, nước sản xuất cà phê hàng đầu thế giới đã giảm 1,62% so với đồng USD vào thứ hai (2/12) và chỉ cao hơn một chút so với mức thấp kỷ lục ghi nhận được vào cuối tuần trước. Đồng Real yếu hơn khuyến khích các nhà sản xuất cà phê Brazil đẩy mạnh bán ra, theo Barchart.

Các nhà giao dịch cho biết thị trường đang trong tình trạng mua quá mức về mặt kỹ thuật do “nguồn cung thắt chặt”, nhưng vẫn còn những lo ngại về việc liệu cây cà phê arabica của Brazil có thể sản xuất một vụ thu hoạch lớn vào năm 2025 hay không, sau đợt hạn hán nghiêm trọng năm nay. Cơ quan Khí tượng Brazil Somar Meteorologia đầu tuần này cho biết, lượng mưa tại Minas Gerais, khu vực trồng cà phê arabica lớn nhất của Brazil, chỉ đạt 17,8 mm vào tuần trước, tương đương 31% mức trung bình lịch sử. Trong khi đó, lượng tồn kho cà phê arabica đã rửa được chứng nhận trên sàn giao dịch New York đã giảm 3.000 bao vào ngày 29/11, xuống mức 900.548 bao.

Trong khi đó, tại nguồn cung robusta hàng đầu thế giới, thủ phủ cà phê Việt Nam – Đắk Lắk, vụ thu hoạch năm nay, nông dân kém vui khi có nơi mất mùa đến 50%, sản lượng toàn tỉnh giảm hơn 23.000 tấn. Biến đổi khí hậu làm cho mùa khô năm 2023 – 2024 kéo dài, ít mưa làm thiệt hại 18.762,9 ha cà phê. Trong đó, trên 1.000 ha cà phê bị thiệt hại hoàn toàn.

Giá cà phê trong nước ngày 3/12 tiếp tục giảm sâu 8.000 – 8.500 đồng/kg tại một số địa phương thu mua trọng điểm.

Ghi nhận của Thế giới & Việt Nam, chốt phiên giao dịch đầu tuần (ngày 2/12), giá cà phê robusta trên sàn ICE Futures Europe London tiếp tục giảm mạnh, kỳ hạn giao hàng tháng 1/2025 giảm 575 USD, giao dịch tại 4.834 USD/tấn. Kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 giảm 571 USD giao dịch tại 4.806 USD/tấn. Khối lượng giao dịch trung bình.

Giá cà phê arabica trên sàn ICE Futures US New York tiếp tục giảm, kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 giảm 22 Cent, giao dịch tại 296,05 Cent/lb. Trong khi, kỳ hạn giao tháng 5/2025 giảm 21,25 Cent, giao dịch tại 294,05 Cent/lb. Khối lượng giao dịch cao.

Tình trạng hạn hán nghiêm trọng hồi đầu năm nay tại Brazil, đã làm dấy lên nghi ngờ về sản lượng vụ mùa năm sau. Bên cạnh đó, những lo ngại cũng xuất hiện với loại cà phê robusta giá rẻ từ Việt Nam, khi phải đối mặt với khô hạn vào đầu mùa vụ và mưa lớn trong giai đoạn thu hoạch.

Tính đến ngày 29/11, hợp đồng tương lai cà phê arabica ghi nhận mức tăng gần lớn nhất trong một tháng kể từ năm 2014, với đợt tăng giá được thúc đẩy bởi lo ngại về nguồn cung toàn cầu và áp lực tài chính mà các nhà xuất khẩu có thể phải đối mặt.

Ông Harry Howard, nhà môi giới tại Sucden Financial, cho biết các nhà giao dịch đang theo dõi sát các thông tin về khó khăn tài chính của các nhà xuất khẩu. Trước đó, hai công ty của Brazil đã đệ đơn yêu cầu tạm hoãn thanh toán nợ trong 60 ngày để tái đàm phán với các chủ nợ.

Việc giá cà phê tăng vọt đồng nghĩa với chi phí phòng ngừa rủi ro cũng tăng theo, do yêu cầu ký quỹ cao hơn. Theo các nhà giao dịch, một phần đợt tăng giá gần đây xuất phát từ việc một số bên tham gia thị trường tháo gỡ các vị thế phòng ngừa rủi ro, buộc phải mua hợp đồng tương lai để bù đắp các vị thế bán khống.

Vào thứ Sáu tuần trước, hợp đồng tương lai cà phê arabica tại New York có lúc điều chỉnh nhưng vẫn trên đà tăng hơn 30% trong tháng 11, gần đạt mức cao kỷ lục. Giá loại cà phê dùng cho các dòng pha chế đặc biệt đã tăng khoảng 70% trong năm nay.

Tình trạng hạn hán nghiêm trọng hồi đầu năm nay tại Brazil, quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới, đã làm dấy lên nghi ngờ về sản lượng vụ mùa năm sau. Bên cạnh đó, những lo ngại cũng xuất hiện với loại cà phê robusta giá rẻ từ Việt Nam, khi phải đối mặt với khô hạn vào đầu mùa vụ và mưa lớn trong giai đoạn thu hoạch.

Ông Steve Pollard, chuyên gia phân tích thị trường cà phê tại Marex Group, nhận định: “Hai năm liên tiếp sản lượng toàn cầu thấp hơn tiêu thụ đã khiến lượng dự trữ tại các thị trường tiêu thụ thấp hơn khoảng 1/3 so với mức trung bình dài hạn. Các báo cáo ban đầu về vụ mùa 2025/26 tại Brazil cho thấy sản lượng tiếp tục giảm so với năm trước, đồng nghĩa với việc thị trường tiêu thụ sẽ không được giảm áp lực trong tương lai gần.”

Tại Brazil, các nhà sản xuất cà phê hiện không bán ra lượng lớn vì phần lớn sản lượng thu hoạch hiện tại đã được tiêu thụ. Điều này khiến nguồn cung trở nên khan hiếm cho đến khi vụ mới bắt đầu từ tháng 5, theo ông Thiago Cazarini, một nhà môi giới.

Những lo ngại về nguồn cung arabica hiện tại càng trầm trọng hơn bởi các nước trồng khác cũng ghi nhận vụ mùa không khả quan. Tại Colombia, nhà sản xuất arabica lớn thứ hai, vẫn đang phục hồi sau đợt thời tiết khô hạn El Niño, trong khi mưa lớn gần đây gây lo ngại về thiệt hại cây trồng tại Costa Rica và Honduras.