Thủ tướng nêu 3 mục tiêu, 7 giải pháp đột phá phát triển ngành logistics

Ngày 2/12, tại huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Logistics với chủ đề “Khu thương mại tự do – Giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng logistics” do Bộ Công Thương phối hợp UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tổ chức.

Cùng tham dự Diễn đàn có đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu…

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu dự Diễn đàn Logistics Việt Nam 2024.

Ngành logistics có những bước phát triển vượt bậc

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhận định, thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành, nhiều giải pháp đã được thực hiện hiệu quả nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của ngành logistics, nhờ đó, lĩnh vực này đã có những sự phát triển vượt bậc.

Năm 2024, Việt Nam được xếp hạng 10 về các thị trường logistics mới nổi; hạng 4 chỉ số cơ hội logistics và top 43 chỉ số hiệu quả logistics.

Tuy nhiên, lĩnh vực này chưa phát triển xứng với tiềm năng, chi phí logistics còn cao, năng lực cạnh tranh thấp, sự thiếu hụt về nguồn nhân lực nhất là nhân lực chất lượng cao và thiếu tính kết nối về hạ tầng là những điểm nghẽn cần tháo gỡ.

Do đó, tiếp nối thành công của những năm trước, Diễn đàn được tổ chức với chủ đề “Khu thương mại tự do – Giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng logistics” nhằm phát đi thông điệp mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam về việc thu hút, kích thích phát triển các khu thương mại tự do với những chính sách đủ mạnh, khả thi và cơ chế thông thoáng, hấp dẫn, để tạo động lực đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế nói chung và ngành dịch vụ logistics nói riêng.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu khai mạc Diễn đàn.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, những năm qua, mô hình khu thương mại tự do đã được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng thành công; qua đó, giúp giảm giá thành, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm và tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa, nâng cao năng lực logistics, thu hút đầu tư nước ngoài.

Hiện nay, Bộ Công Thương đang trình Thủ tướng Chính phủ Chiến lược phát triển ngành logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, có giải pháp về xây dựng khu thương mại tự do nhằm hiện thực hóa chủ trương đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về logistics. Đây là những nội dung thời sự quan trọng không chỉ với lĩnh vực này mà còn với cả sự phát triển của nền kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đồng chí Phạm Viết Thanh, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, chia sẻ, Bà Rịa-Vũng Tàu là tỉnh có vị trí chiến lược, là cửa ngõ hướng ra Biển Đông của vùng Đông Nam bộ và cả nước.

Những năm gần đây, Bà Rịa – Vũng Tàu được Trung ương quan tâm đầu tư nguồn lực, mạng lưới giao thông vùng và liên vùng đang được hoàn thiện gắn với phát triển Cảng hàng không quốc tế Long Thành, hiện đại hóa cảng biển khu vực Cái Mép – Thị Vải thành cảng quốc tế trung chuyển tầm cỡ khu vực và thế giới. Phát triển trung tâm logistics cấp quốc gia và quốc tế theo mô hình “cảng xanh, logistics xanh” đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.

Đồng chí Phạm Viết Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu phát biểu tại Diễn đàn.

Do đó, việc hình thành Khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ, chính là một bước đi chiến lược để hoàn thiện hạ tầng logistics vùng Đông Nam bộ. Cụ thể, sớm hình thành Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành, cảng biển nước sâu Cái Mép – Thị Vải một cách đồng bộ, tạo ra lợi thế cạnh tranh tuyệt đối của quốc gia để làm mới động lực cũ, tạo ra động lực mới trong thu hút đầu tư thế hệ mới trong không gian dịch vụ – công nghiệp – đô thị trên hành lang kinh tế Đông – Tây từ Mộc Bài đến Cái Mép – Thị Vải.

 Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã mở ra thời cơ mới, vận hội mới, phát triển tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thành trung tâm kinh tế biển quốc gia, trung tâm dịch vụ hàng hải của quốc gia và khu vực Đông Nam Á, trung tâm du lịch chất lượng cao đẳng cấp quốc tế, một trong những trung tâm công nghiệp lớn của vùng Đông Nam bộ.

 Tại Diễn đàn, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp logistics đã tham luận các nội dung, như: làm rõ những kết quả đạt được; những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân; rút ra các bài học kinh nghiệm trong phát triển dịch vụ logistics ở nước ta thời gian qua, cũng như nhận diện những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen; hiến kế, kiến nghị với cấp có thẩm quyền về các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ logistics phát huy nội lực, tận dụng cơ hội để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu, đón đầu các xu hướng, chính sách thành lập các Khu thương mại tự do tại Việt Nam trong thời gian tới; đồng thời đề xuất các cơ chế chính sách đủ mạnh, khả thi để khuyến khích, thu hút đầu tư phát triển các Khu thương mại tự do, tạo động lực đột phá mới thúc đẩy ngành logistics Việt Nam phát triển nhanh, bền vững.

3 mục tiêu, 7 đột phá phát triển ngành logistics

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao việc tổ chức Diễn đàn với quyết tâm cao, tinh thần đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Báo cáo của Bộ Công Thương và các ý kiến tham luận trình bày tại Diễn đàn đã đánh giá đầy đủ, khá toàn diện kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển logistics quốc gia giai đoạn 2017-2023; chỉ ra những tồn tại, hạn chế; đề xuất phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn tới.

Thủ tướng nhấn mạnh một số kết quả, thành tựu phát triển ngành logistics Việt Nam thời gian qua, mà trước hết là nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của ngành logistics, về vị trí Việt Nam trên bản đồ logistics thế giới, khả năng đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics thế giới.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, vẫn còn những điểm nghẽn quan trọng trong phát triển ngành dịch vụ logistics. Cụ thể, nhận thức đã có nhưng chưa tới, chi phí logistics còn cao khiến sức cạnh tranh hàng hóa thấp. Quy mô ngành logistics so với quy mô nền kinh tế quốc gia và quy mô của ngành logistics Việt Nam với quy mô thế giới còn thấp.

Hiện nay, nhân lực quản lý Nhà nước về logistics còn thiếu về số lượng, yếu chất lượng. Doanh nghiệp logistics phát triển chưa mạnh, chưa có cơ chế phát triển.

Mối liên kết giữa các phương thức vận tải và kho bãi còn thiếu, đặc biệt kho bãi nội địa, cảng cạn. Hạ tầng logistics đang được nỗ lực đầu tư nhưng vẫn còn lạc hậu, vì thế chi phí logistics còn cao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến trao Bản ghi nhớ hợp tác giữa Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)

Thủ tướng nhận định, sắp tới, quy mô thương mại quốc tế càng ngày càng phát triển. Do đó, Việt Nam phải sáng tạo để bay cao, đổi mới để vươn xa, hội nhập để phát triển. Trong đó, các xu hướng phát triển như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn… có mối quan hệ chặt chẽ với phát triển logistics để thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Việc phát triển logistics phải đặt trong tổng thể lớn của thế giới để làm. Trong đó, nguồn lực bắt đầu từ tư duy. Sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân, doanh nghiệp. Đột phá bắt đầu từ thể chế.

Từ đó, Thủ tướng nêu rõ 3 mục tiêu phát triển ngành logistics, góp phần phục vụ mục tiêu lớn phát triển đất nước: (1) Giảm chi phí logistics so với GDP Việt Nam từ 18% xuống còn 15% trong năm 2025; (2) nâng tỷ trọng ngành logistics Việt Nam trong quy mô GDP từ 10% lên 15% và phấn đấu đạt 20%; đồng thời nâng tỷ trọng của ngành logistics Việt Nam so với quy mô ngành logistics toàn cầu từ 0,4% lên 0,5% và phấn đấu đạt 0,6%; (3) nâng tốc độ tăng trưởng của ngành logistics Việt Nam từ 14-15% mỗi năm hiện nay lên 20%.

Lễ trao bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công Thương cho các tập thể, cá nhân có thành tích trong phát triển dịch vụ logistics năm 2024.

Để đạt được các mục tiêu, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề ra 7 giải pháp, đó là: Thứ nhất, nâng cao hơn nữa nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của ngành logistics và vị trí Việt Nam ở trung tâm khu vực châu Á – Thái Bình Dương để khai thác, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh trong chuỗi logistics thế giới.

Thứ hai, tạo đột phá thể chế theo hướng thông thoáng để phát triển ngành xứng tầm, với quan điểm “thể chế là nút thắt của nút thắt”, là “đột phá của đột phá”.

Thứ ba, xây dựng hạ tầng logistics hiện đại, thông suốt để giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm, đặc biệt là phát triển ngành hàng không, hàng hải và đường sắt tốc độ cao.

Thứ tư, xây dựng quản trị thông minh và đào tạo nhân lực chất lượng cao cho ngành logistics.

Thứ năm, đẩy mạnh hội nhập, ngoại giao logistics và hiện đại hóa ngành logistics nội địa.

Thứ sáu, xây dựng và phát triển quốc gia thương mại tự do, đồng thời quản lý hiệu quả, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững môi trường hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển.

Thứ bảy, kết nối chặt chẽ giữa các phương thức giao thông (hàng không, hàng hải, đường sắt, đường bộ và đường thủy nội địa) và kết nối với giao thông quốc tế, với các khu thương mại tự do của thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu dự Diễn đàn Logistics Việt Nam năm 2024.

Thủ tướng yêu cầu trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, các cơ quan, địa phương tích cực, chủ động triển khai các giải pháp theo 7 giải pháp, đột phá nói trên. Trong đó, Bộ Công Thương chủ trì, cùng các bộ, ngành xây dựng chiến lược phát triển ngành logistics, đề án phát triển quốc gia thương mại tự do, phát triển các khu thương mại tự do ở biên giới.

Thủ tướng nêu rõ, Trung ương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát; địa phương tăng cường tính tự lực, tự cường, tính chủ động, “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển.

Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục phát huy vai trò kiến tạo, tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, thể chế, cơ chế, chính sách, tạo môi trường thông thoáng cho sự phát triển, thiết kế công cụ huy động nguồn lực, giám sát, kiểm tra./.