Hội thảo Giới thiệu điểm mới của Luật Hợp tác xã năm 2023 và các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật; thực trạng công tác đánh giá hợp tác xã và đề xuất giải pháp trong thời gian tới

(MPI) – Trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Liên đoàn Hợp tác xã Raiffesen Cộng hòa liên bang (CHLB) Đức (DGRV), ngày 29/11/2024, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo Giới thiệu điểm mới của Luật Hợp tác xã năm 2023 và các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật; thực trạng công tác đánh giá hợp tác xã và đề xuất giải pháp trong thời gian tới.

Ông Đặng Văn Thanh, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: MPI

Tham dự Hội thảo có các đại biểu đến từ các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương; các Sở, ngành, UBND cấp huyện của 08 tỉnh/thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nam, Hòa Bình, Hưng Yên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc và các hợp tác xã trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đặng Văn Thanh, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong thời gian qua, Luật Hợp tác xã năm 2023, Nghị định số 113/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Hợp tác xã; Nghị định số 92/2024/NĐ-CP về đăng ký tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và Thông tư số 09/2024/NĐ-CP về biểu mẫu thực hiện thủ tục đăng ký tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và quy định về nội dung thông tin, việc cập nhật, khai thác và quản lý Hệ thống thông tin quốc gia về hợp tác xã. Đó là những văn bản quy phạm pháp luật rất quan trọng, quy định đầy đủ hành lang pháp lý cho các hợp tác xã đăng ký thành lập, hoạt động và giải thể cũng như các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong thời gian tới. Qua đó sẽ giúp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo động lực mới cho các hợp tác xã, tăng tốc bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã ngày càng phát triển, hội nhập với nền kinh tế trong nước và quốc tế.

Từ ngày 01/11/2024, 08 chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã chính có hiệu lực áp dụng, quy định tại các Điều 8, Điều 9, Điều 10, Điều 11, Điều 12, Điều 13, Điều 15, Điều 16 Nghị định số 113/2024/NĐ-CP.

Trong đó, chính sách hỗ trợ thông tin, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là tối đa đến 100% kinh phí thực hiện. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ tư vấn, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là tối đa đến 100% kinh phí thực hiện, áp dụng đối với hoạt động xây dựng và tăng cường năng lực cho mạng lưới cung cấp dịch vụ tư vấn cho tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã bao gồm: Hệ thống Liên minh hợp tác xã Việt Nam; Các đơn vị sự nghiệp công lập có liên quan; Cá nhân, tổ chức khác tham gia tư vấn cho các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ nhân rộng mô hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoạt động hiệu quả, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là tối đa đến 100% kinh phí thực hiện. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là  tối đa đến 100% kinh phí thực hiện. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ tiếp cận và nghiên cứu thị trường, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là  tối đa đến 100% kinh phí tham gia hội chợ, triển lãm trong nước; kinh phí thuê địa điểm và vận hành một số điểm giới thiệu, bán sản phẩm của các tổ chức kinh tế tập thể. Hỗ trợ tối đa 100% kinh phí tham gia hội chợ, triển lãm tại nước ngoài; tổ chức diễn đàn kinh tế tập thể; hỗ trợ việc đăng ký chứng nhận chất lượng, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa; xây dựng và triển khai sàn giao dịch thương mại điện tử. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trang thiết bị, nguồn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, nguồn vốn tín dụng ưu đãi, nguồn vốn huy động, tài trợ từ cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài. Vốn đầu tư công hỗ trợ tối đa 100% tổng mức đầu tư của dự án. Nguồn vốn tín dụng ưu đãi, nguồn vốn huy động, tài trợ hợp pháp từ cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan.

Chính sách hỗ trợ tư vấn tài chính và đánh giá rủi ro, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đưa ra là  tối đa đến 100% kinh phí thực hiện. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định.

Chính sách hỗ trợ hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp sẽ được thực hiện hỗ trợ theo vốn giống, trang thiết bị ứng dụng khoa học và công nghệ; Hỗ trợ chi phí xây dựng kết cấu hạ tầng vùng nguyên liệu; xây dựng công trình thủy lợi, giao thông nội đồng trong lĩnh vực trồng trọt, lâm nghiệp, diêm nghiệp; xây dựng công trình kết cấu hạ tầng vùng nuôi trồng thủy, hải sản … và một số hỗ trợ khác được liệt kê tại điểm b khoản 2 Điều 16 Nghị định số 113/2024/NĐ-CP.

Trước đây, Luật Hợp tác xã năm 2012 và Nghị định 193/2013/NĐ-CP đã đưa ra một số chính sách hỗ trợ phát triển dành cho hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã. Tuy nhiên, Nghị định 113/2024/NĐ-CP là văn bản mới nhất, tập trung và cụ thể hóa hơn các quy định về chính sách hỗ trợ, đồng thời bổ sung một số chính sách mới nhằm tăng cường sự phát triển của mô hình hợp tác xã trong bối cảnh kinh tế hiện đại.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Luật Hợp tác xã năm 2023 đã bổ sung thêm quyền đối với hợp tác xã, liên hợp tác xã là “quyền cho vay nội bộ”, theo khoản 11 Điều 9 Luật Hợp tác xã năm 2023. Nội dung này đã được hướng dẫn tại Điều 19 và Điều 20 Nghị định 113/2024/NĐ-CP. Đây cũng là một nội dung mới quy định về hoạt động cho vay nội bộ của Hợp tác xã, liên hợp tác xã và chưa từng được áp dụng thời điểm trước đây. Để hoạt động vay nội bộ được phép tiến hành, Hợp tác xã, liên hợp tác xã cần phải đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 83 Luật Hợp tác xã năm 2023 và khoản 1 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP dưới đây.

Theo Nghị định 113/2024/NĐ-CP, hoạt động cho vay nội bộ trong hợp tác xã và liên hợp tác xã được quản lý chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn tài chính và giảm thiểu rủi ro. Đại hội đồng thành viên có thẩm quyền quyết định mức cho vay, trong khi Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm xem xét và quyết định thời hạn cho vay. Mức vay tối đa cho mỗi thành viên không được vượt quá 5% số vốn chủ sở hữu dùng cho vay nội bộ, theo quy định tại khoản 2 Điều 19 của Nghị định, giúp tránh rủi ro tập trung tài chính vào một số ít thành viên. Thời hạn cho vay tối đa đối với mỗi thành viên là 12 tháng, đảm bảo tính lưu động của nguồn vốn và khả năng quản lý tài chính ngắn hạn của tổ chức.

Theo Nghị định 113/2024/NĐ-CP, việc xác định lãi suất trong cho vay nội bộ của hợp tác xã và liên hợp tác xã được quản lý cẩn thận. Đại hội đồng thành viên có thẩm quyền xem xét và quyết định khung lãi suất cho vay nội bộ, trong khi Hội đồng quản trị quyết định mức lãi suất. Khung lãi suất cho vay không được vượt quá 20%/năm theo quy định tại khoản 4 Điều 19, nhằm giới hạn mức lãi suất cho vay để bảo vệ lợi ích các thành viên. Đối với các khoản vay quá hạn, lãi suất tối đa được áp dụng là 150% so với lãi suất cho vay trong hạn, dựa trên dư nợ gốc được ghi trong hợp đồng.

Kỳ hạn thanh toán có thể được thỏa thuận linh hoạt theo tháng, quý, hoặc mùa vụ, tạo điều kiện cho các thành viên tùy chỉnh theo dòng tiền và mục đích sử dụng vốn vay. Ngoài ra, thời gian gia hạn nợ tối đa là 12 tháng kể từ khi kết thúc thời hạn cho vay ban đầu …

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã rà soát các văn bản pháp luật liên quan để kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ nhằm bảo đảm tính thống nhất, hợp hiến, hợp pháp của hệ thống pháp luật. Hội thảo đã góp phần hỗ trợ vào sự phát triển bền vững, nâng cao vị thế khu vực hợp tác xã, củng cố việc xây dựng và triển khai thực hiện các quy định pháp luật về hợp tác xã tại Việt Nam.

Sau khi nghe giới thiệu một số điểm mới của các văn bản, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về các vướng mắc, khó khăn gặp phải trong quá trình thực thi các chính sách; chia sẻ về thực trạng công tác đánh giá hợp tác xã và đề xuất những giải pháp trong thời gian tới./.

Minh Hậu

Bộ Kế hoạch và Đầu tư