Yên Bái: Giải quyết các vấn đề cấp thiết cho đồng bào DTTS từ các Chương trình MTQG

Giúp hộ nghèo an cư lạc nghiệp

Thôn Tà Canh, xã Lao Chải, huyện Mù Căng Chải là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Mông. Những năm trước đây, thôn Tà Canh có tỷ lệ hộ nghèo của trên 80%, kinh tế chủ yếu là làm nương, rẫy, không có việc làm ổn định nên có nhiều hộ đói, nghèo; đường đi lại khó khăn, chủ yếu là đường đất; không có điểm trường mầm non tại thôn, các cháu phải học ở điểm trường chính của xã, cách thôn hàng cây số, trẻ em chủ yếu đi bộ nên tỷ lệ đi học rất ít, không đều, một số phải ở nhà vì gia đình nghèo; nhiều hộ nghèo phải ở trong căn nhà tạm, nhà dột nát…

Đến nay, nhờ sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, diện mạo thôn đã đổi thay trông thấy. Thôn Tà Canh có 83 hộ dân, 401 nhân khẩu, hiện nay chỉ còn hơn 40 hộ nghèo (theo chuẩn nghèo đa chiều). Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, Nhà nước xây dựng điểm trường tại thôn nên hầu như trẻ em đi học đúng tuổi, tỷ lệ học sinh đi học cấp Tiểu học là 100%, không còn trẻ nào ở nhà; nhiều hộ nghèo được quan tâm hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa nhà ở.

Là một trong 9 hộ nghèo ở thôn Tà Canh được hỗ trợ xây mới nhà ở từ nguồn vốn Chương trình MTQG phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) năm 2022-2023, gia đình ông Vàng A Say, khu Háng Chú, bản Dào Xa, xã Kim Nọi được hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng căn nhà mới. Có được nguồn vốn trên, gia đình ông Say đã tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có như gỗ, tấm lợp, huy động thêm anh em họ hàng, làng xóm để giảm chi phí, tập trung nguồn lực xây dựng ngôi nhà.

Anh Say cười vui, trước kia khổ quá, nhà nghèo nên làm mãi chẳng có tiền xây nhà, nay được Nhà nước hỗ trợ tiền xây nhà mới, vợ chồng anh mừng lắm. Gia đình anh sẽ cố gắng làm ăn, phát triển kinh tế để sớm thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Tương tự, gia đình bà Lý Thị Xày ở bản Chế Cu Nha, xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải là hộ nghèo nhiều năm, sống trong ngôi nhà xuống cấp tạm bợ. Năm nay, gia đình chị được nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng nhà mới khang trang để ở, giúp chị ổn định cuộc sống.

Chị Xày cười vui, trước đây gia đình tôi rất khó khăn chỉ ở trong ngôi nhà tạm bợ, đã xuống cấp. Năm nay được Đảng, Nhà nước hỗ trợ kinh phí giúp gia đình làm nhà mới để ở tôi vui và phấn khởi lắm. Giờ có nhà mới để ở, gia đình tôi sẽ cố gắng vận động các con tích cực phát triển kinh tế để vươn lên thoát nghèo.

Ông Khang A Hùa, Trưởng thôn Dề Thàng, xã Chế Cu Nha, cho biết, thôn anh có 155 hộ dân, 794 nhân khẩu, đông nhất xã. Thôn có 85 hộ nghèo, 12 hộ cận nghèo. Để người nghèo giảm chi phí trong xây dựng nhà ở, xã Chế Cu Nha đã giao Hội Liên hiệp phụ nữ xã giúp đỡ các hộ gia đình về ngày công đào nền nhà, vận chuyển vật liệu từ đường chính vào nhà. Ngoài ra, anh em họ hàng, thôn xóm cũng đến giúp đỡ cho các hộ gia đình, qua đó các hộ giảm được nhiều chi phí, dồn tiền mua vật liệu xây dựng được nhà ở mới khang trang hơn.

Ngoài các gia đình vi dụ nêu trên, huyện Mù Cang Chải còn có hàng ngàn nghìn hộ nghèo được hỗ trợ nhà từ nguồn vốn các Chương trình MTQG và huy động từ các nguồn lực xã hội. Ngoài ra, nhiều hộ nghèo còn được quan tâm hỗ trợ sinh kế như trâu, bò, lợn, hỗ trợ chuyển đổi nghề, hỗ trợ xi măng làm đường, cầu cống, hỗ trợ nước sinh hoạt, miễn giảm học phí cho các cháu đi học… Nhờ đó, cuộc sống đã khấm khá hơn, diện mạo nông thôn vùng DTTS cũng vì thế mà đổi thay rõ rệt.

Huy động tối đa nguồn lực

Theo Báo cáo của UBND tỉnh Yên Bái, năm 2023, tỉnh Yên Bái đã ban hành Đề án hỗ trợ làm nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo tỉnh Yên Bái giai đoạn 2023-2025. Theo đó, Đề án chủ trương thực hiện lồng ghép các nguồn lực thuộc các Chương trình MTQG, nguồn lực ngân sách tỉnh, nguồn xã hội hóa để triển khai hỗ trợ làm nhà ở cho các hộ, với mục tiêu đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh không còn hộ nghèo có nhà ở dột nát, xuống cấp, không bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng nhà ở theo quy định.

Theo đó, giai đoạn 2023-2025, toàn tỉnh hỗ trợ làm mới và sửa chữa 3.022 nhà. Mức hỗ trợ làm nhà của tỉnh Yên Bái cao hơn mức hỗ trợ từ Trung ương. Đến hết năm 2023, các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Yên Bái, đã khởi công xây dựng và hoàn thành 1.598/1.598 nhà (làm mới 1.305 nhà, sửa chữa 293 nhà), đạt 100% kế hoạch đề ra, với tổng kinh phí là 78.905 triệu đồng. 

Dự kiến kết thúc năm 2024, toàn tỉnh hỗ làm mới và sửa chữa 1.424 nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo có khó khăn về nhà ở (đạt 100% kế hoạch). Đặc biệt, tỉnh đã kịp thời hỗ trợ trên 1.200 gia đình có nhà bị sập, trôi, đổ hoàn toàn và hư hỏng nặng do ảnh hưởng bão số 3 (Yagi).

Bên cạnh đó, tỉnh Yên Bái triển khai đồng bộ các giải pháp đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm theo nhu cầu của thị trường lao động, đạt kết quả tích cực, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Bình quân mỗi năm đào tạo nghề cho gần 20.000 lao động, hỗ trợ giải quyết việc làm cho trên 22.000 lao động; chuyển dịch gần 8.000 lao động nông nghiệp sang phi nông nghiệp.

Giai đoạn 2019 – 2024, đã tuyển sinh đào tạo nghề cho 111.690 người, trong đó có hơn 81.500 người vùng đồng bào DTTS, tỷ lệ người DTTS qua đào tạo chiếm 42,3%. Giải quyết việc làm cho 109.664 người, trong đó có 67.992 người vùng đồng bào DTTS, chiếm 62%. Chuyển dịch 35.053 lao động từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp, trong đó hơn 26.100 lao động thuộc vùng DTTS, chiếm tỷ lệ 74,7%.

Thông qua việc triển khai thực hiện hiệu quả các Chương trình MTQG và các chính sách, dự án giảm nghèo, giai đoạn 2021-2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm bình quân 3,65%/năm. 

Cuối năm 2023 tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn 9,16% (giảm 8,91% so với năm 2021). Tỷ lệ hộ nghèo DTTS so với tổng số hộ DTTS từ 30,36% cuối năm 2021 xuống còn 16,4% cuối năm 2023, giảm bình quân 6,98%/năm. Ước năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm 5%. Dự kiến tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 5,45%.