Khắc phục tệ “tham nhũng vặt”

Sáng 26/11, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024.

Thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp

Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Năm 2024, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thường xuyên được lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo, nhất là Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng tiêu cực (PCTNTC); các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan có chức năng PCTNTC đã tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng, để lại dấu ấn tốt, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng được thể hiện thông qua kết quả các nội dung là: Việc công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; việc xây dựng và thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ; việc thực hiện quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn; việc thực hiện chuyển đổi vị trí công tác; việc thực hiện cải cách hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý; việc thực hiện Đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt; việc thực hiện các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập; việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong. (Ảnh: TL)

Trong năm 2024, qua thanh tra phát hiện nhiều hành vi vi phạm, kiến nghị xử lý hành chính 7.629 tập thể và 8.714 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 372 vụ việc. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị xử lý 392 người; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 25 vụ việc.

Tuy nhiên, Tổng Thanh tra Chính phủ thừa nhận: Việc khắc phục những sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật còn chậm so với yêu cầu thực tiễn đặt ra; một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được triển khai thực hiện toàn diện; tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm chậm được khắc phục; việc truy bắt đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn; giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn…

Đề cập đến nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết sẽ tập trung nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, kiên quyết chấn chỉnh, xử lý tình trạng làm việc cầm chừng, né tránh, đùn đẩy, sợ sai không dám làm trong cán bộ, đảng viên.

Đi cùng với đó là tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế về PCTNTC; tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực. Đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

Tổng thanh tra Chính phủ đề nghị tiếp tục đẩy mạnh công tác PCTNTC ở địa phương, cơ sở, khắc phục tệ “tham nhũng vặt” và tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”.

Đồng thời, đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung những sơ hở, bất cập, mâu thuẫn, vướng mắc dễ tạo điều kiện cho tham nhũng tiêu cực trong các văn bản quy phạm pháp luật…

Tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp

Thẩm tra báo cáo về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) Lê Thị Nga cho biết: UBTP nhận thấy, năm 2024, công tác đấu tranh PCTN tiếp tục được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả toàn diện cả ở Trung ương và địa phương; tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, ngăn chặn. Qua đó, tiếp tục khẳng định công tác PCTN ngày càng hiệu quả, quyết liệt; góp phần quan trọng làm trong sạch bộ máy, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Về đánh giá tình hình tham nhũng, Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ đánh giá về tình hình tham nhũng, đồng thời nhận thấy, trong năm 2024, công tác PCTNTC tiếp tục được đẩy mạnh, quyết liệt và hiệu quả hơn cả ở Trung ương và địa phương; nhiều chính sách, quy định mới về PCTNTC được ban hành, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, nổi lên là các sai phạm lớn ở một số lĩnh vực như: quy hoạch, xây dựng, năng lượng, đấu thầu, quản lý tài sản công, quản lý, sử dụng đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản… Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn còn diễn ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp chỉ ra, những sai phạm về tham nhũng, tiêu cực thời gian qua cho thấy có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa được quan tâm đúng mức. Việc khắc phục tình trạng cán bộ, công chức, viên chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, hạn chế về năng lực, sợ sai không dám làm còn chậm. Nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác PCTN là thực trạng đã được nhận diện rõ từ nhiều năm qua nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả.

“Đề nghị Chính phủ cần tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống hiệu quả”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nêu rõ.